Francuski predsjednik Emanuel Makron iznio je viđenje buduće preuređene Evropske unije (EU) i Evrope, koja bi kroz deset ili petnaestak godina imala „tri kruga“ i u kojoj bi ključni krug, tj. „srce reaktora“, predstavljala osjetno ojačana zona eura sa Njemačkom i Francuskom kao okosnicom.
U drugom krugu bi bile članice Unije „u snažnom jedinstvenom tržištu, negdje između šire EU i zone eura“, koje bi, ako budu željele i ekonomski i politički napredovale, stasale, mogle da uđu u zonu eura s posebnim budžetom, evropskim monetarnim fondom i jačim političkim ustrojstvom.
Najširi krug bi predstavljala „unija vrijednosti, demokratskih načela i ekonomskih sloboda“, negdje između EU i Savjeta Evrope, koja bi bila mnogo manje integrisana, u kojoj bi moglo biti mjesta i za Rusiju i Tursku, ali tako da te zemlje usvoje i strogo poštuju evropske demokratske vrijednosti, rekao je Makron u Lisabonu na sastanku s predsjednikom Antoniom Kostom i političkom elitom Portugala.
Rusija i Turska mogu imati mjesta u tom najširem krugu, mada ne moraju biti i članice, već imati „bliske sporazume o pridruživanju“, objasnio je francuski predsjednik.
Lisabon je bio prva tačka Makronove turneje po zemljama EU s ciljem da objasni i dobije podršku za svoje zamisli o preuređenoj, ekonomski, politički i odbrambeno ojačanoj Uniji da bi se trajnije prevazišle sadašnje krize i izazovi, uključujući neizvjesnost i sumnje u održanje strategijskog savezništva Evropa-SAD.
Makron nije izričito dotakao mogućnost i izglede za ulazak novih članica u EU. Francuski predsjednik je posredno ponovio stav da prije nego što EU osjetno ojača, obnovi svoje redove i preduprijedi krize koje su je ili bi je mogle pogoditi, ne može primiti nove članica sa Zapadnog Balkana.
Razdoblje od 10 do 15 godina potrebno da se zamisao pomenuta u Lisabonu sprovede, govori da i proširivanje možda mora toliko pričekati, što je upravo predočio i evropski komesar Johanes Han, ocijenivši da je 2025. kao rok za ulazak Srbije i Crne Gore u članstvo EU previše ambiciozan.
Maas: Proširenje strateški interes EU
Dok je francuski predsjednik govorio o preuređenju EU u Lisabonu, njemački ministar spoljnih poslova Hajko Maas izjavio je u Berlinu da je proširenje EU na zemlje Zapadnog Balkana strateški interes Unije, jer će u suprotnom Kina i Rusija steći uticaj u tom regionu.
Maas je poslije razgovora s albanskim kolegom Ditmirom Bušatijem rekao da Njemačka ima "veoma pozitivan stav prema širenju EU na Zapadni Balkan, jer je čvrsto uvjerena da je to u strateškom interesu slobodne Evrope", prenosi AP.
Šef njemačke diplomatije je kazao da je "čvrsto ubijeđen da građani Zapadnog Balkana žele da žive kao Evropljani, a ne onako kako ljudi u Kini ili Rusiji žele da žive“.
Bonus video:
