U Grčkoj postoji jedno jedino istraživanje o antisemitizmu staro već gotovo šest godina, urađeno na zahtjev organizacije "Anti Defamation League" (ADL).
Rezultat je duboko šokirao grčko društvo: 69 odsto Grka je na neki način antisemitski nastrojeni, odnosno gaji predrasude prema Jevrejima.
To je neslavni rekord u Evropskoj uniji (EU) gdje je te 2014. prosjek bio 26 procenata, u zapadnoj Evropi 24 odsto, a u istočnoj Evropi 34 odsto.
Pouzdanost tog ispitivanja je, naravno, odmah dovedena u pitanje, ali od tada nije dat nalog za sprovođenje drugog istraživanja, pa se do danas ne zna je li ta zastrašujuća brojka pouzdana.
S jedne strane u Grčkoj nema slučajeva nasilja protiv Jevreja, članovi malobrojne preostale jevrejske zajednice se ne boje napada, a u Joanini je 2019. za gradonačelnika po prvi put u Grčkoj izabran jedan Jevrej, Moses Elisaf.
U Grčkoj se rado prisjećaju atinskog episkopa Damaskinosa, koji je za vrijeme njemačke okupacije u Drugom svjetskom ratu spasio živote hiljadama grčkih Jevreja.
A isto tako rado se zaboravlja pasivnost prilikom deportacije 95 odsto od 53.000 Jevreja u Solunu, "evropskog Jerusalima, i ilegalnog prisvajanja njihove imovine od strane domaćih pomagača nacista.
Zatvorske kazne vođstvu desno-ekstremne stranke
S druge strane sve je češći vandalizam nad jevrejskim spomenicima i malobrojnim spomenicima žrtvama Holokausta, uglavnom ispisivanjem ili crtanjem antisemitskih i nacionalsocijalističkih parola i simbola.
Nedavno su oskrnavljena jeverjska groblja u Atini i na ostrvu Rodosu, kao i spomenik žrtvama Holokausta u Solunu.
I to samo nedjelju dana nakon što je grčko pravosuđe donijelo istorijsku odluku: Neonacisti iz stranke "Zlatna zora" osuđeni su na dugogodišnje kazne zatvora, ne samo zbog zločina kao što su ubistvo i nanošenje tjelesnih povreda, te ilegalno posjedovanje oružja, nego i zbog stvaranja kriminalne organizacije.
Osuđeno je čitavo stranačko vođstvo uprkos pokušajima nekih, čak i državne tužiteljke, da ih zaštiti.
Sad u Grčkoj niko ne može da kaže "nisam znao", posebno ne onih 536.910 birača koji su 2014. svoj glas dali Zlatnoj zori (Evropski izbori, 9,93 posto).
Neonacisti su kriminalci, sad je to potvrdio i sud.
Istovremeno su oni glavni nosioci otvorenog antisemitizma pa se najnovija skrnavljenja jevrejskih groblja može smatrati "iskazivanjem solidarnosti" njihovih pristalica.
Potencijalnih pristalica neonacisti nažalost imaju više nego dovoljno.
Najnovije istraživanje pokazuje da 21 procenat ispitanika smatra da bi "umjerena" Zlatna zora bila korisna za Grčku (Institut Prorata za novine Efimerida ton Sintakton, 16. 10. 2020.).
Ta brojka je još strašnija utoliko što se pojavila neposredno nakon osude neonacističke stranke.
Današnje žrtve
David Saltiel, predsjednik Jevrejske zajednice u Solunu i Centralnog savjeta jevrejskih opština u Grčkoj, siguran je da osuda vođstva Zlatne zore neće smanjiti antisemitizam koji je ovdje postojao i prije osnivanja Zlatne zore.
Saltiela pak umiruje činjenica da antisemitizam u Grčkoj nije nasilan, tj. da nije bilo ljudskih žrtava kao u drugim zemljama.
Žrtve militantnog desnog ekstremizma u Grčkoj 21. vijeka su migranti, homoseksualci, antifašisti.
Zlatna zora je godinama huškala protiv migranata i za to dobijala aplauz "zabrinutih" građana, a često i "razumijevanje" brojnih medija i državnog tužilaštva koje je i u Grčkoj slijepo na desno oko.
Mnogi političari vladajuće konzervativne stranke Nova demokratija (ND) napravili su karijeru parolama protiv izbjeglica, dok antisemitske parole trenutno nisu prihvatljive u društvu.
Fašisti iz komšiluka
U Atini je prošle sedmice počeo još jedan važan sudski proces, zbog ubistva Zaka Kostopoulosa.
Taj LGBT-aktivista je prije dvije godine usred bela dana u centru Atine pretučen na smrt.
Optuženi su jedan zlatar, jedan menadžer i četiri policajca – a njihov advokat je čak poslanik vladajuće stranke ND Atanasios Plevris, sin teoretičara nacionalsocijalizma u Grčkoj.
Policija je 2018. izvijestila o "smrtnom samoranjavanju jednog pljačkaša", a pridružila joj se većina medija - dok se nisu pojavili video-snimci jedne prolaznice i razotkrili ubistvo.
Bonus video:
