Ministar vanjskih poslova Danske pozvao je na razgovor najvišeg američkog diplomatu u Kopenhagenu povodom obavještajnih izvještaja u kojima se navodi da su američki državljani sprovodili tajne operacije uticaja na Grenlandu, s ciljem podsticanja opozicije danskoj vlasti, saopštilo je danas ministarstvo, prenosi agencija Rojters.
Javni servis DR, pozivajući se na neimenovane izvore, objavio je da se najmanje troje Amerikanaca povezanih sa administracijom predsjednika Sjedinjenih Američkih Država (SAD) Donalda Trampa sumnjiči za umiješanost u aktivnosti kojima se takođe nastojalo promovisati otcjepljenje Grenlanda od Danske i njegovo pripajanje SAD.
Ni ministar ni javni servis nijesu otkrili identitet Amerikanaca pomenutih u obavještajnim izvještajima.
Američka ambasada u Kopenhagenu nije odmah odgovorila na zahtjev za komentar.
Grenland, poluautonomna danska teritorija bogata mineralima i strateški pozicionirana u Arktiku, već dugo je u fokusu američkog interesa otkako je predsjednik Donald Tramp izrazio ambicije da preuzme teritoriju, pozivajući se na nacionalnu i međunarodnu bezbjednost.
Njegov predlog kategorično je odbijen i u Kopenhagenu i u Nuku, glavnom gradu Grenlanda, koji ima pravo da putem referenduma proglasi nezavisnost od Danske.
Ministar vanjskih poslova Danske Lars Leke Rasmusen osudio je sve pokušaje narušavanja odnosa između Danske i Grenlanda.
"Ako neko misli da može da utiče na to stvaranjem 'pete kolone' ili sličnim aktivnostima, to je suprotno načinu na koji države sarađuju", rekao je Rasmusen, nazvavši to "potpuno neprihvatljivim".
"Važno je da vrlo jasno progovorimo protiv SAD", dodao je ministar pred novinarima.
Američke ambicije
Na opštim izborima u martu na Grenlandu – nekadašnjoj koloniji koja je sada samoupravna teritorija u okviru Kraljevine Danske – pobijedila je probiznis partija koja se zalaže za postepeni proces sticanja nezavisnosti.
U međuvremenu, partija koja podržava brzo otcjepljenje od Danske i bliže veze sa SAD osvojila je četvrtinu glasova, što pokazuje rastući zamah pokreta za nezavisnost.
Nastojeći da ublaži američke ambicije u regionu, Danska pokušava da popravi zategnute odnose sa Grenlandom, okupljajući evropske saveznike radi podrške.
Iako je Tramp u međuvremenu izrazio poštovanje prema pravu Grenlanda da sam odlučuje o svojoj budućnosti, njegove izjave o mogućem preuzimanju teritorije silom izazvale su nesigurnost među 57.000 stanovnika.
"Sjedinjenim Državama ne smije biti dozvoljeno da na ovaj način utiču na našu budućnost. O tome mogu da odluče isključivo Grenlanđani", rekla je za Rojters Aja Kemnic, grenlandska poslanica u danskom parlamentu.
Kemnic je dodala da vjeruje da su sumnjive operacije uticaja dio šire Trampove kampanje usmjerene na preuzimanje kontrole nad teritorijom.
"Definitivno mislim da ovo ima veze sa američkom vladom", rekla je Kemnic.
Danska služba za nacionalnu bezbjednost i obavještajne poslove (PET) upozorila je u saopštenju da Grenland i dalje ostaje meta kampanja uticaja, koje bi mogle biti usmjerene na iskorišćavanje nesuglasica ili promovisanje određenih stavova o Danskoj i SAD.
Tramp je za američkog ambasadora u Danskoj imenovao suosnivača Pejpala Kena Hauverija, ali misijom u Kopenhagenu trenutno rukovodi otpravnik poslova Mark Stroh, navodi se na sajtu ambasade.
Bonus video:
