Poljska je odlučila da prvi put od Hladnog rata počne da proizvodi protivpješadijske mine i planira da ih rasporedi duž svoje istočne granice, a mogla bi ih i izvoziti u Ukrajinu, izjavio je zamjenik ministra odbrane za Rojters.
Pridružujući se širem regionalnom zaokretu u okviru kojeg su gotovo sve evropske zemlje koje se graniče s Rusijom, izuzev Norveške, najavile planove da napuste globalni sporazum kojim se zabranjuje takvo oružje, Poljska želi da protivpješadijskim minama ojača svoje granice s Bjelorusijom i Rusijom, navodi Rojters.
“Zainteresovani smo za velike količine, i to što je prije moguće”, rekao je zamjenik ministra odbrane Pavel Zalevski.
Mine bi bile dio “Istočnog štita”, odbrambenog programa čiji je cilj utvrđivanje poljskih granica s Bjelorusijom i ruskom enklavom Kalinjingrad, rekao je Zalevski.
Upitan da li bi proizvodnja mina mogla da počne naredne godine, po okončanju procesa povlačenja iz Otavske konvencije, Zalevski je odgovorio: “To bih veoma volio… Imamo takve potrebe”.
Poljska je u avgustu započela proces povlačenja iz Otavske konvencije i ranije je saopštila da bi, ukoliko bude potrebno, mogla da počne proizvodnju protivpješadijskih mina, ali da formalna odluka o tome još nije bila donijeta. Izjave Pavela Zalevskog su prva potvrda iz Varšave da će se to realizovati.
Prema podacima Inicijative za praćenje mina i kasetne municije, Poljska je Ujedinjenim nacijama 1995. godine saopštila da je sredinom osamdesetih godina obustavila proizvodnju protivpješadijskih mina, kao i izvoz takvog oružja.
“Belma”, državna kompanija koja poljskoj vojsci već isporučuje nekoliko drugih vrsta mina, saopštila je da će Poljska u okviru programa “Istočni štit” biti opremljena milionima mina radi obezbjeđivanja svoje istočne granice duge 800 kilometara.
“Pripremamo se za poljsku potražnju… koja bi mogla da iznosi od pet do šest miliona mina svih vrsta”, rekao je za Rojters generalni direktor Belme Jaroslav Zakževski.
On je dodao da, iako ministarstvo odbrane još nije naručilo mine, kompanija već naredne godine može da proizvede do 1,2 miliona mina svih vrsta, uključujući protivpješadijske. “Belma” trenutno proizvodi oko 100.000 mina godišnje.
Ministar je rekao da će isporuka mina Ukrajini zavisiti od proizvodnih kapaciteta.
“Naša polazna tačka su sopstvene potrebe. Ali za nas je Ukrajina apsolutni prioritet, jer se linija evropske i poljske bezbjednosti nalazi na frontu između Rusije i Ukrajine”, rekao je Zalevski.
Zakževski iz “Belme” je kazao da je izvoz u Ukrajinu moguć i da su zemlje NATO-a koje se graniče s Rusijom, uključujući baltičke države, već iskazale interesovanje za kupovinu protivpješadijskih mina.
On je istakao da će poljske potrebe imati prednost, ali da bi svaki višak proizvodnje mogao biti isporučen saveznicima u regionu.
Litvanija i Finska su ranije ove godine saopštile da očekuju da naredne godine počnu proizvodnju protivpješadijskih mina, usljed rastuće zabrinutosti zbog Rusije od njene sveobuhvatne invazije na Ukrajinu 2022. godine.
Letonija i Estonija takođe napuštaju sporazum, ali još nijesu objavile planove o proizvodnji, iako su zvaničnici u Rigi naveli da bi, u slučaju potrebe, proizvodnja mogla brzo da bude pokrenuta, dok Estonija to vidi kao buduću opciju.
Proizvodnja protivpješadijskih mina u Poljskoj mogla bi da počne po isteku šestomjesečnog perioda povlačenja iz sporazuma, 20. februara 2026. godine, saopštilo je poljsko Ministarstvo spoljnih poslova.
Ukrajina je takođe objavila da se povlači iz Otavske konvencije iz 1997. godine kako bi se efikasnije branila od Rusije, koja nije potpisnica tog sporazuma. Obje strane se međusobno optužuju za upotrebu protivpješadijskih mina tokom rata.
Među velikim silama koje nisu potpisale taj sporazum nalaze se i Sjedinjene Američke Države i Kina.
Bonus video:
