Rusija planira da u narednoj deceniji postavi nuklearnu elektranu na Mjesecu kako bi snabdijevala svoj lunarni svemirski program i zajedničku rusko-kinesku istraživačku stanicu, dok se velike sile utrkuju u istraživanju jedinog Zemljinog prirodnog satelita, piše agencija Rojters.
Još otkad je sovjetski kosmonaut Jurij Gagarin 1961. postao prvi čovjek koji je otišao u svemir, Rusija se ponosila statusom vodeće sile u svemirskim istraživanjima, ali je posljednjih decenija zaostala za SAD i, sve više, za Kinom.
Ruske ambicije pretrpjele su veliki udarac u avgustu 2023, kada se njena bespilotna misija Luna-25 razbila o površinu Mjeseca prilikom pokušaja slijetanja, a Ilon Mask je unio revoluciju u lansiranje svemirskih letjelica, što je nekada bila ruska specijalnost.
Ruska državna svemirska korporacija Roskosmos saopštila je da planira da do 2036. izgradi elektranu na Mjesecu i da je potpisala ugovor s vazduhoplovnom kompanijom Asocijacija Lavočkin kako bi to ostvarila.
Roskosmos nije izričito naveo da će elektrana biti nuklearna, ali je saopštio da među učesnicima projekta učestvuju ruska državna nuklearna korporacija Rosatom i Kurčatov institut, vodeći ruski institut za nuklearna istraživanja.
Roskosmos je saopštio da je cilj elektrane da obezbijedi energiju za ruski lunarni program, uključujući rovere, opservatoriju i infrastrukturu zajedničke rusko-kineske Međunarodne lunarno-istraživačke stanice.
“Ovaj projekat je važan korak ka stvaranju naučne lunarne stanice koja će stalno funkcionisati i prelasku sa jednokratnih misija na dugoročni program istraživanja Mjeseca”, navodi se u saopštenju Roskoskosa.
Šef Roskoskosa Dmitrij Bakanov rekao je u junu da je jedan od ciljeva korporacije da postavi nuklearnu elektranu na Mjesecu i da istražuje Veneru, poznatu kao Zemljina “sestrinska” planeta.
Rusija nije jedina koja ima planove za Mjesec. NASA je u avgustu saopštila da namjerava da postavi nuklearni reaktor na Mjesecu do prvog kvartala fiskalne 2030. godine.
Američki sekretar za saobraćaj Šon Dafi kazao je u avgustu da SAD trenutno zaostaju u trci do Mjeseca. Istakao je da je energija ključna kako bi se omogućilo održavanje života na Mjesecu, a potom i da ljudi stignu do Marsa.
Međunarodna pravila zabranjuju postavljanje nuklearnog oružja u svemir, ali ne zabranjuju postavljanje izvora nuklearne energije u svemir - pod uslovom da ispunjavaju određena pravila.
Pojedini analitičari u oblasti svemira predviđaju “zlatnu groznicu” na Mjesecu: NASA navodi da postoje procjene o milion tona helijuma-3, izotopa helijuma koji je rijedak na Zemlji.
Rijetki zemni metali, koji se koriste u pametnim telefonima, računarima i naprednim tehnologijama, takođe su prisutni na Mjesecu, uključujući skandijum, itrijum i 15 lantanoida, pokazuje istraživanje kompanije Boing.
Bonus video:
