Glavni američki diplomata za Evropu, Viktorija Nuland, omiljena je kod mnogih na Kapitol hilu, uključujući veliki broj demokrata. Međutim, puno veće podjele izaziva na Starom kontinentu, gdje bi baš trebalo da gaji snažne i pouzdane odnose, piše "Forin polisi".
Njene evropske kolege su je u razgovorima za američki časopis opisale kao "drsku", "direktnu", "snažnu", "grubu" i, ponekad, "nediplomatsku". Međutim, naglasili su i da su istinske političke razlike razlog njihove frustriranosti, naročito njena podrška slanju oružja u Ukrajinu.
"Ne ponaša se kao većina diplomata. Nastupa prilično ideološki", rekao je jedan evropski zvaničnik.
"Forin polisi" navodi da je velika ironija u vezi sa Viktorijom Nuland ta što je isti oni kvaliteti zbog kojih je zvijezda u Vašingtonu, čine kontroverznom u Evropi, u trenutku kada su transatlantski odnosi krajnje napeti.
Nulandova, karijerni diplomata, glavna je osoba Stejt departmenta za ukrajinsku krizu i za svih 50 američkih ambasada u Evropi i Evroaziji. Mjesecima je prelazila Atlantik u pokušaju da stvori jedinstven odgovor Zapada na agresiju Moskve, piše američki list.
Za njenu popularnost u Vašingtonu zaslužna je agresivna retorika kojom kritikuje Ruse i podstiče Evropljane da zauzmu čvršći stav.
Prva upotrijebila riječ invazija
U martu je optužila Moskvu da sprovodi "vladavinu terora" na Krimu i istoku Ukrajine. Takođe, prvi je američki zvaničnik koji je javno upotrijebio riječ "invazija" za akciju Rusije u susjednoj državi.
Više puta je prekorila "Rusiju i njene separatističke marionete" jer su počinili "neopisivo nasilje i poharu" i obećala da će se potruditi da predsjednik Vladimir Putin plati za bilo kakvu dodatnu eskalaciju, podsjeća spoljnopolitički časopis.
Na svjedočenju u Kongresu je rekla da je pregovaranje sa Evropljanima nemoguća misija a prošle godine je procurio audio snimak gdje ona kaže "j..eš EU" u telefonskom razgovoru sa ambasadorom SAD u Ukrajini.
Uprkos skromnoj tituli - pomoćnik sekretara za evropske i evroazijske poslove - Nulandova je godinama glavni igrač u američkoj spoljnoj politici, radeći i za neokonzervativne republikance i za liberalne demokrate.
Za vrijeme mandata Džordža V. Buša, bila je zamjenica savjetnika za nacionalnu bezbjednsot potpredsjednika Dika Čejnija. Prije nego što je preuzela aktuelnu funkciju, bila je portparolka Stejt departmenta, kada je šefica diplomatije bila Hilari Klinton.
Stekla povjerenje obiju stranaka
"Kao najistaknutiji član jedinstvenog - neki će reći čak nemogućeg saveza - Dik Čejni-Hilari Klinton, stekla je povjerenje i demokrata i republikanaca", rekao je državni sekretar Džon Keri kada je Nulandova polagala zakletvu u septembru 2013.
Zbog jakih veza sa Hilari Klinton i moćnim republikancima, mnogi posmatrači očekuju da njena karijera ide uzlaznom putanjom bez obzira na to koja strana pobijedi 2016. Prije toga, pak, mora proći preko minskog polja izazova na sadašnjoj poziciji.
Evropski sagovornici je smatraju pokretačkom snagom jastrebovske struje u vladi Baraka Obame, s pravom ili ne, navodi "Forin polisi".
"Mnogi Evropljani, i svakako Moskva, mrze Nulandovu, što je samo razlog više da je njena politička baza na Kapitol hilu obožava", rekao je jedan saradnik u Kongresu.
U Evropi je raširena pretpostavka da je Nulandova vodeći zagovornik slanja oružja Ukrajini, čemu se snažno protive Njemci, Mađari, Italijani i Grci, iz straha od širenja sukoba sa Moskvom.
I Bijela kuća se protivi slanju ubojite pomoći Kijevu jer Moskva uživa takozvanu „dominaciju eskalacije“, tj. u stanju je da nadjača ukrajinske snage bez obzira na vrstu pomoći koju obezbijede SAD. Osim zbog političkih razlika, Evropljani je ne podnose zbog oštrog stila.
"Neki su skloni da je doživljavaju kao agresivnu, makar za umrtvljeni evropski diplomatski ambijent“, kaže Federiga Bindi sa Fakulteta za napredne međunarodne studije Univerziteta Džons Hopkins.
Pristalice Nulandove kažu da je upravo žustar odnos potreban da se nametne odgovor Vašingtona Rusiji nakon pripajanja Krima.
"Forin polisi" podsjeća da je strategija Bijele kuće da ujedini Evropu protiv Rusije kombinacijom kaznenih, ali nevojnih mjera. To obuhvata američke i evropske ekonomske sankcije, izbacivanje Rusije iz G-8 i sugerisanje liderima država saveznica da ne pozivaju Putina u posjetu, ili da ne posjećuju Rusiju na nivou šefa države.
Međutim, nije lako ujediniti Evropljane, konstatuje se u tekstu.
Povodom pitanja vojnog odvraćanja Moskve, Evropljani su potpuno podijeljeni. Baltičke države se zalažu za agresivniji odgovor, dok Italija i Grčka žele diplomatski put. Njemačka i Francuska, pak, traže neko srednje rješenje.
Uvrijedila i naljutila Italijane
Kada su u pitanju sankcije, evropski lideri zbog poslovnih odnosa sa ruskim kompanijama oklijevaju više nego SAD. Američki list piše da evropske države, kada se ponašaju neočekivano, moraju da odgovaraju Viktoriji Nuland, što ne prođe uvijek glatko.
Ona je, na primjer, sredinom marta pošla u Rim, pošto se italijanski premijer Mateo Renci sastao sa Putinom, u prvoj zvaničnoj posjeti nekog važnog evropskog lidera nakon aneksije Krima.
Italijani su prkosili zapadnoj politici izolovanja Putina. Prema jednom diplomatskom izvoru, Nulandova je bila toliko prekorna da je uvrijedila i naljutila italijanske sagovornike.
Epizoda zbog koje je postala ozloglašena
Nulandova nije jedini zvaničnik Obamine administracije koji podržava naoružavanje Ukrajine, ali je u Evropi postala lice te politike zbog jedne epizode tokom Minhenske bezbjednosne konferencije u februaru.
Na početku foruma, Nulandova i glavnokomandujući združenih snaga NATO-a u Evropi, general Filip Bridlav, imali su nezvanični razgovor sa američkom delegacijom u kojoj je bilo desetak članova Predstavničkog doma i Senata.
Bez znanja Nulandove i Bridlava, novinar njemačkog „Bilda“ se ušunjao u prostoriju gdje je održan brifing i objavio izvještaj koji je snažno odjeknuo u Njemačkoj, ali su ga slabo ispratili mediji na engleskom jeziku.
U tekstu je navedeno da su Nulandova i Bridlav vršili pritisak na američke zakonodavce da odobre slanje odbrambenog oružja Ukrajini i omalovažavali diplomatske napore njemačke kancelarke Angele Merkel i francuskog predsjednika Fransoa Olanda povodom Rusije.
"Ne bismo bili u poziciji da obezbijedimo toliko oružja Ukrajini da bi mogla da porazi Rusiju. To nam nije cilj. Ali, moramo pokušati da podignemo cijenu za Putina na ratištu", rekao je navodno Bridlav.
Nulandova je, kako je naveo njemački novinar, kazala: "Želim da vas pozovem da koristite riječ 'defanzivni sistem' za ono što bismo isporučivali protiv Putinovih ofanzivnih sistema".
Jedan visoki zvaničnik administracije je osporio takvo karekterisanje brifinga, ali je zakonodavac koji je bio prisutan, republikanac Majk Pompeo, potvrdio pisanje „Bilda“ u intervjuu za „Forin polisi“.
"Kad sam bio na konferenciji u Minhenu, visoki zvaničnici administracije koji su razgovarali sa američkom delegacijom su vrlo jasno rekli da se zalažu za slanje defanzivnog oružja Ukrajini", rekao je.
Taj zvaničnik je kazao za "Forin polisi" da je sastanak više imao za cilj „smirivanje Evrope“ u vezi sa političkim opcijama koje je razmatrala Bijela kuća, nego sa bilo čim drugim.
Dodao je da su Nulandova i Bridlav "jasno rekli da nije donesena nikakva odluka“ i pokušali da „odagnaju neke manje vjerovatne spekulacije koje su kružile u Evropi, na primjer da SAD razmatraju da se uključe u borbu u Ukrajini".
Zaljubili se pričajući o demokratiji i ulozi SAD u svijetu
Nulandova, koja tečno govori francuski i ruski, ćerka je pokojnog Šervina Nulanda, uglednog profesora na univerzitetu Jejl, i supruga Roberta Kejgana, istaknutog neokonzervativnog intelektualca.
I Kejgan, jedan od osnivača Projekta za novi američki vijek i među najistaknutijim zagovornicima invazije SAD na Irak, zna da iritira Evropljane. Autor je čuvenog eseja o rastućem jazu između SAD i Evrope u spoljnoj politici. Kada je u pitanju vojna snaga, "Amerikanci su sa Marsa a Evropljani s Venere", napisao je Kejgan.
Na ceremoniji inauguracije, Nulandova je iskoristila Kejganov esej da opiše njihov brak. "On je moj Mars, moja Venera, on je moja planeta Zemlja“, kazala je.
Njih dvoje su prošle godine za „Politiko“ ispričali da su se zaljubili „razgovarajući o demokratiji i ulozi Amerike u svijetu“ na jednom od prvih sastanaka. Mnogi Evropljani misle za Nulandovu da je republikanka zato što je udata za Kejgana, ali njen jastrebovski pristup Rusiji nije usamljen u Obaminoj administraciji, ističe se u članku.
Prema tvrdnjama zvaničnika SAD, i drugi istaknuti Amerikanci privatno podržavaju naoružavanje Ukrajine, uključujući Kerija, ministra odbrane Eštona Kartera, te potpredsjednika Džozefa Bajdena.
Bonus video:
