Privatni vojni i bezbjednosni biznis porastao je za 7,4 odsto ove godine i na putu je da postane industrija teška 244 milijarde do 2016, upozorili su eksperti Ujedinjenih nacija.
Očekivano, Sjedinjene Američke Države su u analizi UN stručnjaka obilježene kao najveći „rasipnik” u plaćanju privatnih obezbjeđenja - za to daju 138 milijardi dolara godišnje, a najviše u Iraku i Avganistanu.
Privatne naoružane grupe u svijetu se uglavnom vode nezakonito, ali među legalnim poslovima je širok spektar od ličnih obezbjeđenja i zatvorskih čuvara do „ugovoraca” koji štite UN misije.
Autor izvještaja, nezavisni ekspert UN Anton Kac, je rekao na Generalnoj skupštini UN da još postoje tragovi koji vode do mutnih aktivnosti iza kojih stoje „psi rata”.
„Nedavni događaji u nekim djelovima svijeta jasno pokazuju da su plaćenici i dalje prijetnja ne samo za bezbjednost, već i za ljudska prava i prava naroda na samoopredjeljenje. Mi nastavljamo sa pozivom državama da sarađuju u otklanjanju ovog fenomena”, rekao je Kac .
Njegov izvještaj Komitetu UN napominje da je ubijeni libijski diktator Moamer Gadafi 2011. godine pokušao da uguši ustanak dovodeći plaćenike iz istočne Evrope i Afrike. Oko 7.000 do 8.000 tih bivših boraca i dalje je u pritvoru u Libiji , UN i stručnjaci su izjavili da su neki izgleda bili mučeni.
Kac je u izvještaju takođe skrenuo pažnju na plaćeničke prijetnje Obali Slonovače koje stižu iz liberijske granične oblasti. U junu, sud Liberije je odbio slučaj protiv 19 Liberijaca optuženih da su bili unajmljeni i obučeni da destabilizuju Obalu Slonovače. Oni se terete za zločine, uključujući ubistva, paljenja, silovanja i krađe.
„Kuba, Francuska i Crna Gora su u prošloj godini prijavile slučajeve plaćenih bezbjednjaka koji su osuđeni”, navodi se u izvještaju, ali se ne govori o pojedinačnim slučajevima.
Ujedinjene nacije su još jedan veliki poslodavac za privatno obezbjeđenje, a u izvještaju radne grupe upozorava se da bi to moglo imati negativan uticaj na imidž i efikasnost Ujedinjenih nacija na terenu.
Crna Gora među rijetkima
O tome kako države članice Ujedinjenih nacija doživljavaju rad te organizacije mnogo se govori formalno i neformalno, uz opšte mjesto da ta globalna organizacija gubi na značaju.
Kao kamenčić u mozaiku koji daje sliku odnosa država prema inicijativama UN, govori i istraživanje o plaćeničkim formacijama.
Radna grupa UN je tokom minulog perioda radila na prikupljanju baze podataka o pojedincima koji su osuđeni kao unajmljeni bezbjednjaci, ali nije uspjela da dođe do relevantnog pregleda.
UN su tako poslale zahtjev svim članicama u januaru, zatim ponovile upit u aprilu, ali odazvalo se samo 16 država, među kojima i Crna Gora.
Bonus video:
