Sjedinjene Države i Kina su juče uvele jedna drugoj tarife od 34 milijarde dolara na uvoz, pri čemu je Peking optužio Vašington za izazivanje „najvećeg trgovinskog rata“ usljed oštre eskalacije sukoba dviju najvećih svjetskih ekonomija.
Nekoliko sati prije isteka roka Vašingtona za stupanje tarifa na snagu, američki predsjednik Donald Tramp je upozorio da bi SAD na kraju mogle uvesti namete za kinesku robu vrijednu više od 500 milijardi dolara, što je otprilike ukupna količina američkog uvoza iz Kine prošle godine.
Kinesko ministarstvo trgovine, u saopštenju nedugo nakon isteka roka SAD u četira satu juče ujutro, navelo je da je primorano da uzvrati, što znači da je uvezena američka roba uključujući automobile, soju i jastoge takođe suočena sa tarifama od 25 odsto.
I neki republikanci u Kongresu su kritikovali Trampove akcije.
„Tarife ne samo da pogađaju naše farmere, rančere i proizvođače automobila, nego nanose štetu i svim američkim potrošačima. Trebalo bi da sa našim saveznicima radimo na izolovanju Kine, a ne ra eskaliramo trgovinski rat,“ rekao je senator Džeri Morgan, koji zastupa državu Kanzas.
„Vjerovatno možemo reći da je trgovinski rat zvanično počeo,“ kazao je Čen Feisjang, profesor ekonomije na Univerzitetu Đaotong u Šangaju.
„Ako ostane na 34 milijarde dolara, imaće marginalni efekat na obje ekonomije, ali ako eskalira na 500 milijardi dolara kao što je rekao Tramp, imaće velike posljedice po obje države.“
Američki odnosi sa drugim velikim trgovinskim partnerima takođe su napeti nakon odluke Trampove administracije ranije ove godine da uvede tarife na uvoz čelika i aluminijuma, uključujući iz Evropske unije.
Jučerašnji dugoočekivani tarifni udar je izazvao strah da će produžena borba pogoditi globalnu trgovinu, investicije i rast, dok će takođe nanijeti štetu američkim farmerima, koji će izgubiti prihode, i moguće povećati cijene hrane u Kini.
„Naša osnovna prognoza je samo umjerena dalja eskalacija trgovinskog ‘rata’ ovog ljeta,“ saopštila je juče Meril Linč Banke Amerike. „Međutim, ne možemo isključiti totalni ‘trgovinski rat’ koji bi mogao izazvati recesiju,“ navedeno je.
Kina je u Svjetskoj trgovinskoj organizaciji uložila žalbu protiv SAD, saopštilo je njeno ministarstvo trgovine.
Dok su kineski državni mediji osudili Trampovu trgovinsku politiku, a juče njegovu administraciju uporedili sa „bandom bitangi“, sukob nije privukao veliku pažnju na kineskim društvenim mrežama, koje su pod jakom kontrolom.
Kinesko ministarstvo trgovine je američke akcije opisalo kao „kršenje svjetskih trgovinskih pravila“ i dodalo da su „započele najveći trgovinski rat u ekonomskoj istoriji“.
Tramp je kritikovao Peking zbog krađe intelektualne svojine, barijera za ulazak američkih kompanija i 375 milijardi dolara američkog trgovinskog deficita sa Kinom.
Li Kećijang: Trgovinski rat nikad nije rješenje
Kineski premijer Li Kećijang poručio je juče SAD da „trgovinski rat nikad nije rješenje“.
„Kina nikad ne bi počela trgovinski rat, ali ako neka zemlja pribjegne podizanju tarifa, Kina će preduzeti mjere da bi zaštitila svoje interese. Trgovinski rat ne koristi nikom jer podriva slobodnu trgovinu i multilateralni proces“, rekao je Li, koji učestvuje na Sedmom samitu šefova vlada Kine i 16 zemalja centralne i istočne Evrope u Sofiji.
On je dodao da Kina za svoj rast ima brojna tržišta.
Li je u Sofiji zahvalio Evropskoj uniji za podršku multilateralizmu.
„Kina podržava evropske integracije i jedinstvo EU, kao globalne mirovne snage. EU podržava mutilateralizam. Bez Evrope (...) ne bi bilo globalnog razvoja“, rekao je Li.
Prema njegovim riječima, samit „16+1“ u Sofiji nema za cilj podjelu Evrope.
„Neki bi mogli da kažu da saradnja u okviru ‘16+1’ dijeli Evropu, ali to nije politička platforma“, poručio je Li.
Bugarski premijer Bojko Borisov takođe je izjavio da „format 16+1 nije usmjeren protiv drugih“ zemalja EU, kao i da „nastoji da doprinese tamo gdje kohezione politike nisu dovoljne“.
Ideja o inicijativi „16+1““ kao platformi za saradnju Kine i zemalja srednje i istočne Evrope rođena je nakon njihovog prvog ekonomsko-trgovinskog foruma 2011. u Budimpešti.
Inicijativu „16+1“ u kojoj učestvuju Albanija, BiH, Bugarska, Češka, Estonija, Mađarska, Letonija, Litvanija, Makedonija, Crna Gora, Poljska, Rumunija, Slovačka, Slovenija i Srbija, Kina smatra integralnim dijelom svog megaprojekta Jedan pojas, jedan put.
Rusija uvodi dodatne carinske takse na američku robu
Rusija je juče saopštila da uvodi dodatne takse na niz američkih proizvoda, kao odgovor na carinske barijere SAD na čelik i aluminijum i u kontekstu globalnog trgovinskog rata.
„Mjere kompenzacije se preduzimaju u vidu dodatnih carinskih taksi na uvoz i kreću se od 25 do 40 odsto cijene robe”, izjavio je ruski ministar ekonomije Maksim Oreškin.
Nove mjere bi trebalo da obezbijede 87,6 miliona dolara ruskim kompanijama, što samo djelimično nadoknađuje štetu od 537,6 miliona dolara koja je posljedica američkih mjera, rekao je ministar.
Bonus video:
