Nakon što je dugo odbijao da otvoreno kritikuje aktuelnog predsjednika, bivši američki ministar odbrane Džim Matis optužio je u srijedu Donalda Trampa da pokušava da podijeli Ameriku i kategorično je odbacio mogućnost da vojska reaguje na građanske nerede.
Komentari Matisa, uglednog generala koji je 2018. podnio ostavku zbog političkog neslaganja, najoštriji su koje je bivši šef Pentagona do sada iznio povodom Trampove reakcije na ubistvo Afroamerikanca Džordža Flojda.
Matisovi komentari takođe su dio sve glasnijeg isticanja suštinskih vrijednosti američke vojske, uključujući poštovanje ustava koji garantuje slobodu okupljanja i principe jednakosti, od strane rukovodstva Pentagona.
„Donald Tramp je prvi predsjednik tokom mog života koji ne pokušava da ujedini američki narod - čak se ni ne pretvara da to čini“, naveo je Matis u saopštenju koje je objavio portal „Atlantik“. „Umjesto toga on pokušava da nas podijeli. Svjedoci smo posljedica trogodišnjih takvih napora“.
Tramp je u ponedjeljak zaprijetio da će poslati vojsku da suzbije građanske nerede koji su zahvatili nekoliko gradova, protivno željama guvernera država - uznemirivši sadašnje i bivše vojne zvaničnike koji strahuju od pobune u svojim redovima i od nanošenja trajne štete reputaciji vojske koja je jedna od najuglednijih i najbolje finansiranih institucija u SAD.
„Militarizacijom naše reakcije, kao što smo imali prilike da vidimo u Vašingtonu, otvara se konflikt - lažni konflikt - između vojske i građanskog društva“, napisao je Matis.
Tramp je reagovao na Tviteru nazivajući Matisa „generalom koji je najviše precijenjen na svijetu“.
„Nije mi se dopadao njegov stil upravljanja niti bilo što drugo, i mnogi se slažu sa tim. Drago mi je što je otišao“, napisao je Trampa.
Matis, koji uživa veliki ugled u vojnim krugovima, mogao bi inspirisati i druga uniformisana lica i veterane da progovore.
Oštro Matisovo saopštenje je, prema pisanju Rojtersa, iznenađujuće ako se ima u vidu da je u nizu intervjua i nastupa od kako je napustio dužnost u Pentagonu odlučno odbijao da kritikuje Trampa.
Njegovi komentari uslijedili su nakon kritika koje su uputili i drugi oficiri u penziji, uključujući mornaričkog generala Majka Malena i penzionisanog generala Martina Dempsija, koji su obojica bili načelnici generalštaba.
Aktuelni načelnik generalštaba, general Mark Majli, uputio je poruku oružanim snagama podsjećajući ih na zakletvu da će čuvati Ustav SAD, koji Amerikancima pruža pravo na „slobodu govora i mirno okupljanje“.
Slične poruke uputili su i drugi vojni lideri.
Aktuelni ministar odbrane Mark Esper takođe je u srijedu na konferenciji za novinare rekao da ne podržava aktiviranje Zakona o pobuni što bi omogućilo reakciju vojske.
Zbog ovakvih komentara Esper bi, prema pisanju Rojtersa, mogao da padne u nemilost predsjednika i njegovih najbližih saradnika.
U međuvremenu, nakon što su tužioci podigli novu optužnicu protiv policajaca koji se smatraju odgovornim za ubistvo Flojda, protesti širom SAD i nasilje, koje ih je često pratilo, jenjavaju.
U nekoliko velikih gradova ublažene su ili potpuno ukinute zabrane kretanja koje su bile na snazi proteklih nekoliko dana.
U Bruklinu u Njujorku policija je u opremi za suzbijanje nereda upala među mirne demonstrante koji su ignorisali policijski čas i pretukla neke od njih, kao i novinare koji su pokušavali da se sklone.
U najtežem incidentu jedan muškarac nožem je ranio policajca u Bruklinu, a dvojica policajaca koja su pokušala da mu priteknu u pomoć takođe su povrijeđeni prije nego što su upucali i ranili napadača, saopštila je policija.
Bonus video:
