Američki obavještajni zvaničnici procjenjuju da bi teroristička organizacija Al Kaida za jednu do dvije godine mogla da ponovo predstavlja prijetnju po SAD, pošto su njeni pripadnici počeli da se vraćaju u Avganistan poslije povratka talibana na vlast u toj zemlji, pišu svjetski mediji.
Test odluke o povlačenju
Usred haosa u Avganistanu Al Kaida je u procesu pregrupisavanja i mogla bi da iskoristi tu zemlju kao bazu za napade na SAD u roku od dvije godine, piše Tajms (The Times) pozivajući se na izvještaje američkih obavještajaca.
Ta teroristička organizacija je, prema navodima Centralne obavještajne agencije (CIA) previše degradirana da bi predstavljala neposrednu prijetnju poslije godina napada bespilotnim letjelicama, ali, ističe britanski list, to počinje da se mijenja, mjesec dana pošto su talibani preuzeli vlast u Kabulu.
Da li Al Kaida može da se obnovi i planira napade na SAD je ključni test odluke predsjednika Džoa Bajdena (Joe Biden) da povuče američke snage iz Avganistana, ocjenjuje Tajms.
U radnom dokumentu londonskog tink tenka Institut za inostrani razvoj (Overseas Development Institute) navodi se da su talibani godinama izgrađivali lične veze s pripadnicima Al Kaide. "Talibanski narativ 'možemo da ih kontrolišemo' može se čitati kao opasno samopouzdan ili lažan i obmanjujući", navodi se u tom izvještaju sa zaključkom da bi izolacija talibana išla na ruku Al Kaidi.
Upozorenje na potencijalnu prijetnju od Al Kaide je došlo poslije izvještaja o sukobu lidera u novoj talibanskoj vladi između jednog od vođa talibana i zamjenika premijera Mule Abdula Ganija Baradara i ministra za izbjeglice Halila ur-Rahmana Hakanija, koji je takođe istaknuti član mreže Hakani.
Vođa Hakani mreže Siradžudin Hakani je kao ministar unutrašnjih poslova odgovoran za ispunjene obećanja talibana da neće dozvoliti pregrupisanje Al Kaide, ukazuje Tajms, dodajući da mreža Hakani ima veze s Al Kaidom još od osamdesetih godina.
Prve naznake povratka Al Kaide u Avganistan
Američke obavještajne agencije, prema riječima visokog zvaničnika Centralne obavještajne agencije, vide prve naznake da su ekstremisti Al Kaide počeli da se vraćaju u Avganistan, pošto su se povukli iz te zemlje usled antiterorističkih operacija SAD, ukazuje Volstrit džurnal (The Wall Street Journal).
"Već počinjemo da vidimo neke indikacije potencijalnog premještanja Al Kaide u Avganistan", rekao je na skupu u Vašingtonu u utorak, 14. septembra, zamenik direktora CIA Dejvid Koen (David Cohen), dodajući da ta agencija nastavlja da "pomno prati" situaciju.
Prema sadašnjoj američkoj obaveštajnoj procjeni, za koju zvaničnici kažu da bi ponovo mogla biti revidirana, biće potrebno između jedne i dvije godine da bi Al Kaida ponovo mogla da bude prijetnja po SAD.
Na saslušanju u Kongresu, takođe u utorak, državni sekretar Entoni Blinken (Antony) rekao je Senatskom odboru za spoljne poslove da je "Al Kaida, u smislu svojih kapaciteta da izvodi napade na teritoriji (SAD) iz Avganistana, uveliko degradirana, do tačke u kojoj se trenutno procjenjuje da nema taj kapacitet".
Konzervativna procjena
Direktor američke Odbrambene obavještajne agencije Skot Barier (Scott Berrier) rekao je da je konzervativna procjena da će za "godinu do dvije" Al Kaida izgraditi kapacitete da bude prijetnja na teritoriji SAD, prenosi Blumberg (Bloomberg).
"Razmatramo načine da ponovo dobijemo pristup Avganistanu sa svim vrstama izvora i pristupa", rekao je Berier na obaveštajnom skupu na kojem je govorio i Koen, dodajući da su ti napori prioritet, ali da se moraju balansirati "vrlo oskudni resursi".
Visoki američki obavještajni zvaničnici, kako ukazuje Blumberg, insistirali su poslije talibanskog zauzimanja Avganistana da će SAD moći da izdaleka razumiju šta se događa unutar te zemlje i da djeluju protiv terorista, što bi vjerovatno uključivalo napade bespilotnim letjelicama.
S druge strane, direktorka američke Nacionalne obavještajne službe Ejvril Hajns (Avril Haines) rekla je u ponedjeljak, 13. septembra, da najveća prijetnja po SAD od međunarodnih terorista dolazi iz država kao što su Jemen, Somalija, Sirija i Irak, dok je Avganistan niže na listi prioriteta poslije dvodecenijskog prisustva američkih trupa u toj zemlji.
Odraz realnosti
Najviši zvaničnici Pentagona rekli su ranije ove godine da bi Al Kaida mogla da se reorganizuje za dvije godine, dok sada, posle pada avganistanske vlade, kažu da se taj vremenski okvir revidira, ukazuje Njujork tajms (The New York Times).
Nova procjena da bi Al Kada mogla da se obnovi u Avganistanu za jednu do dvije godine ne predstavlja drastičan pomak, ali, ocjenjuje list, odražava realnost da talibani imaju ograničene mogućnosti da kontrolišu granice Avganistana.
Talibani su dugo u sukobu s takozvanom Islamskom državom, ali su poznati saveznici Al Kaide. Iako su se talibani u mirovnom sporazumu sa Sjedinjenim Američkim Državama iz februara 2020. obavezali da neće dozvoliti da Avganistan koristi terorističke grupe, Njujork tajms ukazuje da analitičari kažu da takva obećanja zvuče prazno.
Zamjenik direktora CIA-e Devid Koen je rekao da će teži dio u vezi s vremenskim rokom biti da se zna kada će Al Kaida ili saradnici takozvane Islamske države u Avganistanu "imati kapacitete da napadnu" teritoriju SAD prije nego što budu otkriveni.
Mada je naveo da CIA pomno prati "potencijalno premještanje Al Kaide u Avganistan" Koen nije identifikovao koji su se članovi te terorističke organizacije vratili u Avganistan od dolaska talibana, ukazuje Njujork tajms, ali i ističe da je bivši šef bezbjednosti ubijenog vođe Al Kaide Osame bin Ladena, Amin al Hak, viđen na video snimku kako se prošlog mjeseca vratio u avganistansku provinciju Nangarhar.
Bonus video:
