Finansijske sankcije uvedene Rusiji prijete da postepeno smanje dominaciju američkog dolara i mogle bi dovesti do fragmentacije međunarodnog monetarnog sistema, kazala je za “Fajnenšl tajms” Gita Gopinat, prva zamjenica generalnog direktora Međunarodnog monetarnog fonda (MMF).
Gopinat je kazala da opsežne kaznene mjere, koje je Zapad uveo Rusiji zbog invazije na Ukrajinu uključujući i ograničenja nametnuta Ruskoj cenralnoj banki, mogu podstaći stvaranje manjih valutnih blokova zasnovanih na trgovini između različitih grupa država.
”Dolar bi ostao glavna globalna valuta čak i u takvom pejzažu, ali je fragmentacija na manjem nivou svakako moguća”, kazala je Gopinat u intervjuu za FT, dodajući da pojedine države već pregovaraju o valuti kojom će plaćati tokom trgovine.
Ona je istakla da će veća upotreba drugih valuta u globalnoj trgovini dovesti do dalje diverzifikacije rezervi koje drže nacionalne centralne banke.
”Države imaju tendenciju da akumuliraju rezerve u valutama kojima trguju sa ostakom svijeta, i u kojima se zadužuju kod ostatka svijeta, stoga bi moglo doći do trenda pomjeranja ka valutama koje igraju veću ulogu (u državnim rezervama)”, kazala je ona i istakla da dominacija dolara neće biti značajnije podrivena na kraće staze pod uslovom da zadrži podršku snažnih i kredibilnih institucija.
Rusija već godinama pokušava da podrije dominaciju dolara kao i svoju zavisnost od američke valute, a ti napori su naročito ubrzani nakon američkih sankcija uvedenih kao odgovor na rusku aneksiju Krima 2014. Uprkos tome, Rusija je oko petine svojih stranih rezervi neposredno uoči invazije na Ukrajinu imala u dolarima, a većina se nalazila u Njemačkoj, Francuskoj, Britaniji i Japanu.
Ruski narativ o podrivanju dominacije američke valute intenziviran je posljednjih dana dok Moskva u pokušaju da povrati posrnulu rublju uslovljava evropske države, koje u velikoj mjeri zavise od ruskih energenata, da gas koji uvoze iz Rusije plaćaju ruskom valutom. Ovaj ultimatum, uprkos tome što su ga evropske države odbile, doveo je do rasta vrijednosti rublje, koja je prethodno bila na istorijskom minimumu.
Gopinat, koja je ranije kazala da sankcije protiv Rusije ne predviđaju nestajanje dolara kao rezervne valute i da će rat u Ukrajini usporiti globalni ekonomski rast, ali neće dovesti do globalne recesije, istakla je u razgovoru za FT da je udio dolara u međunarodnim rezervama pao sa 70 na 60 odsto tokom zadnjih 20 godina.
Podaci MMF-a ukazuju da je za taj pad djelimično zaslužna veća upotreba kineskog renmibija. Međutim manje od tri procenta rezervi globalnh centralnih banki je u kineskoj valuti.
Kazala je i da je Peking bio u procesu internacionalizacije renmibija prije sadašnje krize i da je ispred drugih država po pitanju usvajanja digitalne valute centralne banke. Međutim ona je za FT istakla da je malo vjerovatno da će renmibi zamijeniti dolar kao dominantna valuta za rezerve.
”Za to su potrebna potpuna konvertibilnost valute, otvorena tržišta kapitala i institucije koje ih podržavaju”, kazala je zvaničnica MMF-a i dodala da je to spor proces.
Rat u Ukrajini će takođe podstaći usvajanje digitalnih finansija, od kriptovaluta do stabilnih koina i digitalnih valuta centralne banke usljed čega je neophodno uspostaviti mađunarodnu regulativu u toj oblasti, zaključila je ona.
Bonus video:
