Njemački ministar spoljnih poslova izjavio je juče da bi priznanje palestinske države trebalo da uslijedi na kraju pregovora o rješenju u vidu dvije države, ali je upozorio da će Berlin reagovati na sve jednostrane poteze, nakon “prijetnje aneksijom” koje dolaze od pojedinih izraelskih ministara.
Johan Vadeful je to rekao uoči puta u Izrael i na palestinske teritorije, koji je Berlin predstavio kao misiju prikupljanja činjenica, usred sve veće uzbune zbog izgladnjivanja stanovništva u Gazi.
Njegove riječi predstavljaju do sada najoštrije upozorenje Njemačke Izraelu, u trenutku kada zapadne zemlje pojačavaju napore da izvrše pritisak, piše Rojters. Proteklih nedjelja su Britanija, Kanada i Francuska signalizirale spremnost da priznaju palestinsku državu na teritorijama pod izraelskom okupacijom, tokom Generalne skupštine Ujedinjenih nacija u septembru.
Međutim, kritičari tvrde da je odgovor Njemačke i dalje previše oprezan, oblikovan trajnim osjećajem istorijske krivice zbog Holokausta i pojačan proizraelskim sentimentom u uticajnim medijskim krugovima, što slabi sposobnost Zapada da zajednički izvrši suštinski pritisak na Izrael, navodi Rojters.
Vadeful je ponovio stav Njemačke da se održivo rješenje rata u Gazi može postići jedino pregovorima o uspostavljanju dvije države - s Palestinom koja bi postojala u miru uz Izrael.
“U svjetlu otvorenih prijetnji aneksijom iz djelova izraelske vlade, sve veći broj zemalja, uključujući mnoge u Evropi, sada je spreman da prizna palestinsku državu čak i bez prethodnog pregovaračkog procesa. Region i mirovni proces na Bliskom istoku nalaze se na prekretnici”, rekao je Vadeful.
“Taj proces mora započeti sada. Ukoliko budu preduzeti jednostrani koraci, i Njemačka će biti primorana da odgovori”.
Koalicija izraelskog premijera Benjamina Netanjahua uključuje dvije krajnje desničarske partije koje se zalažu za potpunu okupaciju Gaze i obnovu jevrejskih naselja u toj enklavi. Dva ministra su juče takođe podržala aneksiju Zapadne obale.
Broj žrtava za skoro dvije godine rata između Izraela i palestinske militantne grupe Hamas premašio je ove sedmice 60.000. Sve više civila umire od gladi i neuhranjenosti, dok prizori izgladnjele djece šokiraju svijet i pojačavaju kritike na račun izraelskih ograničenja pristupa humanitarnoj pomoći.
Njemačka je, zajedno sa Sjedinjenim Američkim Državama, odavno jedan od najvjernijih saveznika Izraela i njegovih najvećih snabdjevača oružjem.
Njemački zvaničnici navode da je njihov pristup Izraelu vođen posebnom odgovornošću, poznatom kao “staatsraison”, koja proizilazi iz nasljeđa nacističkog Holokausta. Tvrde da mogu postići više putem diplomatskih kanala iza kulisa nego javnim izjavama.
Proizraelski njemački mediji
Najveća medijska kuća u Njemačkoj, “Aksel Špringer”, koja izdaje najtiražniji dnevni list “Bild”, kao i druge publikacije poput “Velt” i “Politiko”, u svojim temeljnim korporativnim načelima ima jasno izraženu obavezu podrške Izraelu, piše Rojters.
Ova klauzula obavezuje “Aksel Špringer” i njegove zaposlene da se drže proizraelske uređivačke politike.
“Bild” je, na primjer, u četvrtak objavio tekst u kojem osuđuje “kampanju gladi” protiv Izraela i poteze zapadnih zemalja da pojačaju pritisak na tu državu, navodeći da su time produžile rat u Gazi jer su ohrabrile Hamas da napusti pregovore o primirju. List je pohvalio Njemačku zato što to nije učinila.
U drugom tekstu istog dana, kako je prenio Rojters, “Bild” je osudio “kampanju čiji je cilj moralno uništenje Izraela”.
Kancelar Fridrih Merc je odavno proizraelski orijentisan. On je u februaru izjavio da će pronaći način da Netanjahu posjeti Njemačku a da ne bude uhapšen po nalogu Međunarodnog krivičnog suda.
Međutim, ton u Berlinu se promijenio u proteklim sedmicama, zajedno sa promjenom u javnom mnjenju. Prema anketi objavljenoj 4. juna, 63 odsto Njemaca je reklo da je izraelska vojna kampanja u Gazi otišla predaleko.
Merc je u ponedjeljak izjavio da su mjere poput obustave sporazuma između Evropske unije i Izraela sada na stolu, kako bi se povećao pritisak na tu državu zbog “katastrofalne” situacije u Gazi.
Evropska komisija je u ponedjeljak predložila ograničavanje pristupa Izraela svom vodećem programu za finansiranje istraživanja, ali predlog još nema dovoljnu podršku da bi bio usvojen, pri čemu je posebno neizvjestan stav uticajne Njemačke.
Portugal oprezno kreće ka priznanju palestinske države
Portugalska vlada desnog centra konsultovaće se sa glavnim političkim partijama i konzervativnim predsjednikom Marselom Rebelom de Sozom u vezi sa mogućim priznanjem palestinske države, izjavio je juče premijer Luiš Montenegro.
Za razliku od susjedne Španije, čija je ljevičarska vlada priznala palestinsku državnost u maju 2024. zajedno sa Irskom i Norveškom, i pozvala druge članice EU da učine isto, Portugal je zauzeo oprezniji stav, navodeći da želi da najprije usaglasi zajedničku poziciju sa drugim zemljama Unije.
“Vlada je odlučila da započne konsultacije sa predsjednikom i političkim partijama zastupljenim u parlamentu, s ciljem da razmotri priznanje palestinske države u procesu koji bi mogao biti zaključen... tokom Generalne skupštine Ujedinjenih nacija u septembru”, navodi se u saopštenju Montenegra.
Oko 144 od ukupno 193 članice Ujedinjenih nacija priznaju Palestinu kao državu, uključujući većinu zemalja globalnog juga, kao i Rusiju, Kinu i Indiju.
Međutim, to je učinio samo mali broj od 27 članica EU - uglavnom bivše komunističke zemlje, kao i Švedska i Kipar.
Generalna skupština UN odobrila je de fakto priznanje suverene države Palestine u novembru 2012. godine, unaprijedivši njen status posmatrača u toj svjetskoj organizaciji sa “entiteta” na “državu nečlanicu”.
Turski predsjednik Redžep Tajip Erdogan pozdravio je juče korake ka priznanju palestinske države.
“Smatramo da su nedavne humanitarne reakcije koje dolaze iz Evrope, posebno iz Francuske i Britanije, veoma značajne. Pozdravljamo svaki korak koji vodi ka priznanju države Palestine”, rekao je Erdogan.
Bonus video:
