Izrael je juče pokrenuo dugo najavljivani kopneni napad na grad Gazu, dok su Palestinci tamo opisivali najintenzivnije bombardovanje s kojim su se suočili u dvije godine rata.
Zvaničnik Izraelskih odbrambenih snaga (IDF) izjavio je da se kopnene trupe kreću dublje u glavni grad enklave, te da će se broj vojnika narednih dana povećavati kako bi se suprotstavili do 3.000 boraca Hamasa za koje IDF vjeruje da se još uvijek nalaze u gradu.
“Gaza gori”, objavio je ministar odbrane Izrael Kac na mreži Iks. “IDF udara gvozdenom pesnicom po terorističkoj infrastrukturi, a vojnici IDF-a hrabro se bore da stvore uslove za oslobađanje talaca i poraz Hamasa”.
Pokretanjem ofanzive, izraelska vlada prkosi evropskim liderima koji prijete sankcijama, kao i upozorenjima čak i pojedinih izraelskih vojnih zapovjednika da bi to mogla biti skupocjena greška, navodi agencija Rojters.
Predsjednik SAD Donald Tramp stao je na stranu Izraela, rekavši novinarima u Bijeloj kući da će Hamas “platiti pakleno visoku cijenu” ako bude koristio taoce kao živi štit tokom ofanzive.
U međuvremenu, Istražna komisija Ujedinjenih nacija zaključila je da je Izrael počinio genocid u Gazi. Izrael je tu ocjenu nazvao “skandaloznom” i “lažnom”.
Generalni sekretar UN Antonio Gutereš izjavio je juče da je ono što se dešava u Gazi užasno i da “svjedočimo sistematskom uništavanju Gaze”. Dodao je da je rat na palestinskoj teritoriji moralno, politički i pravno neprihvatljiv.
Zdravstveni zvaničnici u Gazi saopštili su da je juče poginulo najmanje 75 osoba, većinom u gradu Gaza, dok je grad gađan iz vazduha, a tenkovi napredovali.
Na mjestu gdje je raketa tokom noći uništila dvije višespratnice, ljudi su se peli po ogromnoj gomili razrušenog betona kako bi izvukli žrtve, pokazao je snimak u koji je Rojters imao uvid. Jedna žena je plakala dok je tijelo malog djeteta izvučeno iz ruševina, na brzinu umotano u ćebe i odneseno.
Abu Mohamed Hamed je rekao da je nekoliko njegovih rođaka ranjeno ili ubijeno, uključujući rođaku čije je tijelo bilo zarobljeno pod betonskim blokom: “Ne znamo kako da je izvučemo. Radimo na tome od tri sata ujutro”.
Izrael je ponovo pozvao civile da napuste to područje, a duge kolone Palestinaca kretale su se ka jugu i zapadu u zaprežnim kolima, rikšama, prepunim vozilima ili pješice, prenio je Rojters.
“Uništavaju stambene kule, stubove grada, džamije, škole i puteve”, rekao je za Rojters u poruci Abu Tamer, 70-godišnjak koji sa porodicom prolazi iscrpljujući put ka jugu. “Brišu naše uspomene”.
Nekoliko sati prije eskalacije, američki državni sekretar Marko Rubio rekao je u Jerusalimu da, iako SAD žele diplomatski kraj rata, “moramo biti spremni na mogućnost da se to neće dogoditi”.
Međutim, u Briselu je portparol Evropske komisije saopštio da će Evropska unija danas usvojiti nove sankcije protiv Izraela, uključujući obustavu pojedinih trgovinskih odredbi.
Britanska ministarka spoljnih poslova Ivet Kuper nazvala je ofanzivu “nepromišljenom i užasnom” i pozvala na hitan prekid vatre.
“Kao da bježimo u smrt”
Rojters piše da su neki stanovnici ostali, previše siromašni da bi obezbijedili šator i prevoz ili zato što nisu imali gdje da odu na bezbjedno.
“To je kao bijeg od smrti ka smrti, zato ne odlazimo”, rekla je Um Mohamed, koja živi u predgrađu Sabra, koje je danima pod vazdušnom i kopnenom vatrom.
IDF je saopštio da procjenjuje kako je 40 odsto stanovnika grada Gaza napustilo svoje domove. Hamas je naveo da je 350.000 ljudi otišlo iz istočnih djelova grada ka skloništima za raseljene u njegovim centralnim ili zapadnim oblastima, dok je još 175.000 potpuno napustilo grad i uputilo se na jug.
Veliki dio grada Gaza je razoren u prvim sedmicama rata 2023. godine, ali se oko milion Palestinaca vratilo tamo u domove među ruševinama. Njihovo ponovno protjerivanje znači zatvaranje većine stanovništva Gaze u prenatrpane kampove duž obale južnije, bez dovoljno hrane, medicinskih sredstava i prostora, navodi Rojters.
Portparol IDF-a Efi Defrin je rekao da vojska prilagođava svoje humanitarne napore u svjetlu evakuacija i da “neće biti situacije gladi u Gazi”.
Još troje Palestinaca je umrlo od neuhranjenosti i gladi u protekla 24 sata, saopštilo je juče ministarstvo zdravlja Gaze, čime je ukupan broj umrlih od gladi porastao na najmanje 428, uglavnom u posljednja dva mjeseca. Izrael tvrdi da je problem gladi preuveličan.
Neki izraelski vojni komandanti izrazili su zabrinutost da bi ofanziva na grad Gaza mogla ugroziti preostale taoce koje Hamas drži ili predstavljati “smrtonosnu klopku” za trupe.
Na sastanku koji je Benjamin Netanjahu sazvao kasno u nedjelju sa šefovima bezbjednosnih službi, načelnik Generalštaba Ejal Zamir pozvao je premijera da se založi za sporazum o prekidu vatre, navela su trojica izraelskih zvaničnika.
Netanjahu je juče izjavio da je, ako postoji jedna lekcija naučena iz napada Hamasa na Izrael 7. oktobra 2023, to da Izrael mora da stvori „nezavisnu vojnu industriju” koja može da „izdrži međunarodna ograničenja”.
Porodice talaca, koje predvode zahtjeve za prekid vatre, okupile su se kasno u ponedjeljak ispred Netanjahuove kuće u Jerusalimu dok su pristizale vijesti o ofanzivi.
“Naše voljene u Gazi bombarduje IDF po naređenju premijera”, rekla je Anat Angrest, čiji je sin Matan među 20 talaca za koje se vjeruje da su još živi.
Bonus video:
