Konzervativka Sanae Takaiči izabrana je juče u parlamentu za prvu premijerku Japana, nastupajući u stilu svoje heroine, pokojne britanske liderke Margaret Tačer, nakon nekoliko nedjelja političkih previranja.
Pošto je 5. oktobra pobijedila u trci u kojoj su učestvovali samo muškarci i izabrana za liderku vladajuće Liberalno-demokratske partije, Takaiči je morala na brzinu da obezbijedi podršku nakon što je umjereniji koalicioni partner stranke napustio njihov 26-godišnji savez.
Rojters piše da se pažnja sada usmjerava na njene planove velike potrošnje koji bi mogli poljuljati povjerenje investitora u jednu od najzaduženijih svjetskih ekonomija, kao i na njene nacionalističke stavove koji bi, prema ocjeni analitičara, mogli izazvati tenzije s Kinom.
Takaiči (64), koja je prošle godine tijesno izgubila u drugom krugu izbora za lidera LDP-a, sada se mora pripremiti i za posjetu predsjednika SAD Donalda Trampa, koji bi trebalo da doputuje u Japan sljedeće sedmice.
“Njujork tajms” ističe da je pred njom najveći test do sada - kako da odgovori na novu neizvjesnost u vojnom i ekonomskom savezništvu Japana i SAD. Tramp je uzdrmao japanske zvaničnike tarifama i zahtjevima da Japan više plaća za prisustvo američkih trupa u regionu.
“Japan se sada suočava s ozbiljnim unutrašnjim i spoljnim izazovima i nemamo vremena da stojimo u mjestu”, rekla je Takaiči na prvoj konferenciji za novinare kao premijerka.
Bivša ministarka za ekonomsku bezbjednost i unutrašnje poslove, Takaiči se više puta pozivala na Margaret Tačer kao na izvor inspiracije, ističući njen snažan karakter i uvjerenja, uz ono što je opisala kao “žensku toplinu”.
Ona je kazala da je upoznala konzervativnu Tačer, kontroverznu ličnost britanske politike, poznatu kao “čelična lejdi”, na jednom simpozijumu neposredno prije njene smrti 2013. godine.
Očekuje se da će politička štićenica Šinza Abea dodatno pomjeriti Japan udesno, u skladu s novim talasom populizma koji podsjeća na Trampov pokret “Učinimo Ameriku ponovo velikom"
Poput Tačer, i Takaiči se izdvaja relativno skromnim porijeklom - majka joj je bila policajka, a otac radio u automobilskoj kompaniji - što je rijetkost u stranci čiji mnogi lideri potiču iz političkih elita.
Međutim, za razliku od Tačer, poznate po strogom budžetskom pristupu, Takaiči se zalaže za široku državnu potrošnju i labavu monetarnu politiku, što je poljuljalo povjerenje investitora u četvrtu najveću ekonomiju svijeta, navodi Rojters.
Dugogodišnja zagovornica ekonomskih podsticaja pokojnog premijera Šinza Abea, poznatih kao “abenomija”, Takaiči se zalaže za povećanje potrošnje i smanjenje poreza, te je obećala da će ponovo učvrstiti uticaj vlade na Banku Japana.
Takaiči svira bubnjeve i ljubiteljka je bendova “Ajron Mejden” i “Dip Parpl”. Rojters piše da ona često posjećuje hram Jasukuni, posvećen japanskim žrtvama rata - među kojima su neki pogubljeni ratni zločinci - a koje mnoge azijske susjedne zemlje vide kao simbol nekadašnjeg japanskog militarizma.
Očekuje se da će politička štićenica Šinza Abea, najdugovječnijeg japanskog premijera koji je ubijen 2022. godine, dodatno pomjeriti Japan udesno, u skladu s novim talasom populizma koji podsjeća na Trampov pokret MAGA (Učinimo Ameriku ponovo velikom), piše “Njujork tajms”. Taj list navodi da Takaiči zastupa tvrdu politiku prema Kini, promoviše poruku da se “Japan vratio”, umanjuje razmjere japanskih zločina iz Drugog svjetskog rata i obećava strožu kontrolu imigracije i turizma.
“Ona želi da učini Japan snažnim i prosperitetnim za japanski narod i za svijet”, rekla je Jošiko Sakurai, ugledna novinarka i aktivistkinja koja podržava Takaiči. “Otvorena je prema spoljašnjem svijetu. Ali takođe razumije da moramo biti istinski dobri Japanci. Moramo poznavati sopstvenu kulturu, tradiciju, filozofiju i istoriju”.
Takaiči se takođe zalaže za reviziju japanskog pacifističkog ustava iz poslijeratnog perioda, a ove godine je sugerisala da bi Japan mogao da formira “kvazi-bezbjednosni savez” s Tajvanom.
Iako je Takaiči obećala da će povećati broj žena u kabinetu, oblasti u kojoj Japan zaostaje za ostalim članicama G7, ankete pokazuju da njeni konzervativni stavovi više odjekuju među muškarcima nego među ženama.
Protivi se istopolnim brakovima i dozvoli da bračni parovi zadrže različita prezimena, pitanju koje uživa široku podršku javnosti u Japanu, ali nailazi na čvrst otpor u konzervativnim krugovima.
“Tajms” navodi da je sa njenom popularnošću raslo i zanimanje javnosti za privatni život Takaiči. Udala se 2004. za Takua Jamamota, takođe političara LDP-a. Razveli su se 2017, kako je sama rekla, zbog žučnih političkih rasprava kod kuće, a ponovo su se vjenčali 2021. godine. Tada je Jamamoto uzeo prezime Takaiči, što je rijetkost u patrijarhalnoj japanskoj kulturi.
Obećavši obračun sa strancima koji krše propise - pitanjem koje izaziva snažne reakcije dijela birača u trenutku rekordnog porasta broja migranata i turista - Takaiči je jedan od ključnih predizbornih govora počela pričom o turistima koji šutiraju jelene u njenom rodnom gradu Nara. Izazvala je kritike zbog te izjave, koju su neki ocijenili ksenofobičnom.
Međutim, njeni prijatelji i pristalice iz Nare u razgovoru za Rojters ističu nježniju stranu ove tvrdokorne konzervativne političarke.
Nekadašnji frizer, Jukitoši Arai, kaže da čak i njena frizura - koju je on nazvao “Sanae friz” - ima simbolično značenje. Rekao je da je želio da joj se vide oči i uši, kako bi pokazala da zaista vidi i čuje ljude koje srijeće.
On je ocijenio da Takaiči ima osobine tipične za ljude iz regiona Kansai, u centralnomm Japanu - smisao za humor i skromnost.
Prema podacima sa njene zvanične internet stranice, Takaiči je diplomirala poslovni menadžment na Univerzitetu Kobe, nakon čega je radila kao stipendistkinja u američkom Kongresu.
U japansku politiku ušla je 1993. godine, kada je kao nezavisna kandidatkinja osvojila mjesto u donjem domu parlamenta, a tri godine kasnije pridružila se Liberalno-demokratskoj partiji.
Poslije njene pobjede ovog mjeseca na izborima za liderku LDP-a, Arai je porukom podsjetio nekadašnju klijentkinju da se čuva.
Takaiči je odgovorila dva dana kasnije: “Bitka počinje sada.”
Bonus video:
