U Podgorici su se ovih dana okupili eksperti za hadronsku terapiju, istraživači iz vodećih evropskih ustanova kao što su CERN i GSI, stručnjaci iz evropskih bolnica u kojima se ova terapija primjenjuje za liječenje karcinoma.
Sanja Damjanović, naučnica i nekadašnja ministarka nauke koja je 2017. pokrenula projekat SEEIST odnosno inicijativu za izgradnju Međunarodnog instituta za održive tehnologije čiji bi centar bio u Podgorici. Gostujući u Bojama jutra istakla je da je to izvodljivo.
"Uz pomoć međunarodne, naučne, medicinske zajednice, ali i industrije, mi smo završili drugu fazu razvoja SEEIST projekta koji je zapravo sada spreman za konstrukciju. SEEIST projekat danas u Crnoj Gori predstavlja jedini mega projekat koji je spreman odmah da krene u konstrukciju. Svi ostali projekti danas u Crnoj Gori su ili u fazi ideje ili u fazi želja. Ovdje se radi o infrastrukturi za koju je investicija 250 miliona eura. Hoću da opet ukažem na dva aspekta ovog projekta, 50 odsto vremena bi bilo opredeljeno za istraživanje iz ove oblasti kada je u pitanju karcinom, a 50 odsto vremena za liječenje pacijenata i mogli bismo od 500 do 1.000 pacijenata godišnje da liječimo. Mi smo uspjeli da ovaj projekat bude dio ekonomskog investicionog plana za Zapadni Balkan. To je jedini naučno-istraživački medicinski projekat koji je ušao u tekst ekonomsko-investicionog plana za koji je odvojeno devet milijardi eura do 2027. godine s ciljem da se ta suma poveća na 30 milijardi eura do kraja 2030. godine. A sad jedna jako važna informacija, imamo novi plan rasta za Zapadni Balkan, šest milijardi eura, dvije milijarde grantovi, četiri milijarde povoljni krediti i informacija je da je trenutno samo polovina zih sredstava je iskorišćena, znači ostalo je samo još dvije godine, znači tri milijarde eura je na raspolaganju. Kada je u pitanju SEIST projekat i pitali ste koliko bi bilo ulaganje Crne Gore znači 200 miliona bi došli iz Evropske komisije, apsolutno moguće, koja bi uložila sredstva kada je u pitanju tehnologija, a 50 miliona bi morala ulagati zemlja domaćin".
Damjanović je naglasila i prednosti hadronske terapije u odnosnu na trenutno dostupne.
"Radi se o najsvremenijoj metodi liječenja karcinoma gdje koristite teže jone. I zapravo te čestice imaju posebnu vrstu interakcije sa materijom. Jednostavno, sva energija se deponuje upravo tamo gdje su kancerogene ćelije. Znači, kad imate klasičnu metodu zračenja, kao što se koristi i kod nas i svuda, tzv. X-zraci, apsolutno zračite sve zdrave ćelije dok dođete do kancera. E, ova metoda ima mogućnost da se ne zrače uopšte zdrave ćelije i cijela doza, znači ta energija, se deponuje tamo samo gdje su kancerogene ćelije. Da objasnim građanima šta to znači, recimo ovo je jedina metoda koju možete zračiti trudnice. A ono što se pokazuje jeste da je vjerovatnoća da pacijent preživi posle pet godina 80, 90 odsto u odnosu na konvencionalnu metodu zračenja koja je samo 10 odsto. Apsolutno tu nije potrebno ni smještati u bolnicu. Nema nikakvih bioloških efekata, recimo opadanje kose i drugih sporednih efekata i imamo slučaj recimo u GSI-u gdje je jedan pacijent iz Švajcarske biciklom prešao stotine kilometara, primio to zračenje 20 frakcija i vratio se biciklom nazad u Švajcarsku. Samo to ukazuje koliko apsolutno nema nikakvih kasnih efekata ili poslijedica niti je bolničko saniranje potrebno. Najčešće se primjenjuje u slučaju karcinoma za koje ne postoji druga uspješna metoda, za koju je nemoguća operacija ili drugo zračenje. I najčešće se primjenjuje u slučaju karcinoma glave, vrata, ali također i prostate, sad i pluća, jetre, znači širok spektar vrsta karcinoma".
Bonus video:
