Spomen bista hercegnovskog pomorca, grofa Marka Vojnovića danas je svečano otkrivena u ulici koja nosi ime ovog ruskog carskog admirala u Starom gradu u Herceg Novom.
"U vremenu kada zaboravljamo stara prijateljstva i pokušavamo da nađemo nova gdje ih nikad nije bilo, Matica Boke u saradnji sa hercegnovskom opštinom i ovaj put je uspjela da istoriju grada vrati Herceg Novom, a još jednu znamenitu istorijsku ličnost svom rodnom mjestu", kazao je predsjednik Matice Boke koja je inicijator projekta, Željko Komnenović.
On je naglasio da je "učešće Bokelja, tokom 17. 18. i 19. vijeka, u ruskoj ratnoj i trgovačkoj mornarici, ali i u raznovrsnim domenima privrednog, kulturnog i duhovnog života, bilo je veoma sadržajno, korisno za obje strane i cijenjeno ne samo u Rusiji i Boki, nego i u ostalim državama koje su postojale u to vrijeme u priobalju mora koja okružuju evropski kontinent".
"Bokelji su i tokom boravka u Rusiji ispoljavali opšteslovenski patriotizam, smatrajući da će radeći i boreći se za 'majku Rusiju' služiti i svojim dugoročnim interesima. Bista ruskog carskog admirala Marka Vojnovića u njegovoj ulici u starom gradu čijim se sjenima klanjao i sam Njegoš je simbol istorijske vertikale i trajanja, ali i vraćanja duga ljudima koji su našu zajedničku istoriju stvarali", kazao je Komnenović.
"Ovim spomen obilježjem mi slavimo jaku osu koja je povezivala Marka sa Njegošem, Vojnoviće sa Petrovićima, Crnu Goru sa Rusijom. Admiral Marko Vojnović je stvarajući istoriju, snažno povezao naš i ruski narod, a mi nastavljamo da ispisujemo stranice tog prijateljstva.
Predsjednik Opštine Stevan Katić je reekao da Herceg Novi podizanjem obilježja u čast admirala Vojnovića još jednom pokazuje da je odgovoran prema svojoj istoriji, važnim ličnostima i događajima za naš grad i narod.
Predstavnik ruske ambasade u Crnoj Gori Kiril Džajev je istakao da dva naroda mnogo spaja.
"Na žalost u ovom trenutku razvijamo odnose onako kako dozvoljavaju okolnosti i zbog toga događaje poput ovog danas mnogo znači za razvijanje odnosa naša dva naroda. Grof Vojnović je odano služio Rusiji, svojoj drugoj otadžbini, ali nikada nije zaboravio svoj rodni grad i zavičaj, Herceg Novi. U duši i srcu uvijek je ostao Bokelj i mi to znamo i cijenimo. Za nas u ambasadi Rusije ličnost Marka Vojnovića mnogo znači jer je on doprinio boljem razumijevanju naših naroda. Sin Grofa Vojnovića je nastavio da služi u ruskoj vojsci. Bio je jedan od učesnika Borodinske bitke protiv Napoleona", kazao je Džajev.
Bistu je osveštao paroh starogradski protojerej Nikola Todorović.
Autor bronzane biste je vajar Nikola Nikša Kosić, autor arhitektonsko-konzervatorskog projekta je arhitekta-konzervator Srđan Marlović, a elemente kamene plastike je izradila klesarska radionica Mirka Franovića.
Admiral ruske carske flote
Među dvanaest Bokelja, koji su bili ruski admirali i generali, pored admirala Matije Zmajevića, iz Perasta, izdvaja se grof Marko Vojnović, jedan od više hercegnovskih Vojnovića, koji su igrali značajnu ulogu u ruskim vojnim aktivnostima u 18. vijeku.
Marko Vojinov Vojnović rođen je u Herceg Novom 1750. Primljen je u rusku mornaricu kao dobrovoljac, u svojstvu navigacionog oficira 1770. godine i dobio čin lajtnanta.
Dao je ogroman doprinos u borbi Rusije sa Turskom, učestvovao je u najvećim pomorskim bitkama tog vremena, opsadi Bejruta, ruskoj kolonizaciji obala Kaspijskog jezera. Bio je vojni pedagog i kapetan ličnog broda Katarine Velike.
Vratio se u Herceg Novi gdje je živeo do 1769, kada je reaktiviran i postavljen za načelnika brodogradilišta na Dnjepru u Nikolajevu.
Takođe je bio i direktor vojne akademije u Nikolaevu. Za admirala flote, najviši čin u ruskoj mornarici proizveden je 1801. godine. Jedno vrijeme bio je ruski poslanik u Persiji. Na sopstveni zahtjev, 29. juna 1805. podnio je ostavku i penzionisan je. Krajem 1807. umro je u Vitepsku u današnjoj Bjelorusiji.
Marko Vojnović je potpisnik "Statuta i propisa naroda i bratstva ilirskoga" (Statuti e Regolamenti della Nazione e Confraternita Illirica) u Trstu 1. septembra 1793.
Galerija
Bonus video:
