Saab je od svog prvog modela 92001 iz 1947. godine insistirao na originalnom identitetu od kojega nije odustao do samoga kraja. Tradicija, kvalitet i bezbjednost, a ne masovno štancovanje su vodilje koje su Šveđani uvijek pratili.
Bio je to automobil za one kojima auto nije samo sredstvo prevoza, već pasija i zadovoljstvo. Saabovi su plijenili, na samo svojim fenomenalnim, originalnim, aerodinamičnim dizajnom već i turbo motorima kao i jedinstvenim osjećajem samopouzdanja i bezbjednosti u vožnji.
Da ironija bude veća, dva najnovija Saabova modela, 9- 5 i 9- 4 X, ocijenjeni su kao najbezbjedniji automobili današnjice
Svima nam je žao Saaba, ali što bi rekao Gazda Jezda: "Posao je posao, ali biznis je biznis". 28 milijardi dolara gubitka, nagomilanog od 2008. godine, General Motors ne prašta nikome.
Nama ostaje da "u riječi i slici" podsjetimo na istorijat kompanije koja je bankrotirala i ohrabrimo kolekcionare da ove jedinstvene automobili otrgnu od vremena i sačuvaju za naredne generacije.
Korijeni kompanije u aeronautici
Saab je u početku bio automobilska divizija proizvođača aviona Svenska Aeroplan Aktie Bolaget, koja je osnovana 1937. godine u gradu Linkoping. Osnovna djelatnost je bila proizvodnja aviona za švedsko vazduhoplovstvo. Na kraju rata potražnja aviona je opala i firma je počela da traži alternativnu proizvodnju.
1944. godine su počeli radovi na Projektu 92, čiji cilj je bio proizvodnja prvog automobila marke Saab. Rezultat je bilo vozilo Saab 92001 (poznat i kao Ursaab), koji je bio predstavljen tri godine kasnije. Važno je napomenuti da je koeficijent otpora tog vozila bio 0. 30, što je najniža vrijednost toga doba i teško dostižan rezultat za mnoge savremene limuzine.
Prvi prepoznali značaj aerodinamike
Ovim i kasnijim modelima Saab je stekao reputaciju pionirske inovativnosti u oblastima kao što su aerodinamika, ergonomija, zaštita životne sredine, bezbjednost putnika i turbo motori.
Jako cijenjen preko okeana
Godine 1949. Saab je ušao na tržište SAD, sa modelom Saab 9- 2. Ovaj model je, do sredine pedesetih, prodat u 20.000 jedinica. 1955. godine je na osnovi modela 9- 2 predstavljen model Saab 9- 3. Motor vozila je dobio dodatni cilindar, a prednja maska je imala trapezoidnu mrežu za hladjenje. Još jedan model, Saab 9- 5 u karavan verziji, je proizveden 1959 godine.
Tokom ove decenije, Saab je takodje predstavio model 9- 4, koji je bio prvi sportski automobil ovog proizvođača i prvi od četiri automobila, poznatih kao Saab Sonnetts.
1960. godine na osnovi originalnog modela 9- 2 je počela proizvodnja automobila Saab 9- 6. Bio je to prvi automobil, koji je počeo da se izvozi. Izuzetna popularnost dovela je do prodajnog rezultata od gotovo 550.000 primjeraka.
Još važniji za profitabilnost firme je bio model Saab 9- 9, proizveden 1968. Model Saab 9- 9 je imao puno tehničkih inovacija i novih funkcija kao što su, skoro vertikalno vjetrobransko staklo zaobljeno na stranama, samo- popravljajuće branike, kao i ojačana vrata protiv bočnih sudara.
Dizaj ovog automobila je uradio poznati švedski dizajner Sixten Sason, i nije bio ništa manje revolucionaran od tehničkih rješenja koja su ga krasila, kao na primjer, zaobljenje zadnjih bočnih stakala u obliku štapa za hokej. Ovaj element se zadržao kod svih budućih modela.
Saab se 1969. godine fuzionisao sa proizvodjačem kamiona i komercijalnih vozila Scania- Vabis AB i tako osnovao firmu Saab- Scania AB. 1973. se pojavila nova varijanta modela Saab 9- 9. Bio je to karavan- kupe. Ovaj tip karoserije je ubrzo postao sinonim za vozila Saab.
Godine 1989. General Motors je postao vlasnik 50% kompanije. Druga polovina je bila u vlasništvu grupacije Investor AB. GM je uložio 600 milona dolara, i dobio opciju otkupa preostalih akcija tokom naredne decenije.
GM koristi ugovornu opciju i 2000. godine ulazi u posjed preostalih akcija firme Saab i uz ulaganje od 125 miliona dolara postaje jedini vlasnik. Prvi proizvod, nakon ove promjene, je model Saab 9- 3, koji je ugledao svijetlo dana 2003. godine, a i ovaj model je imao šasiju i neke komponente Opela Vectre.
Obzirom na smanjenje dobiti, GM je 2008. godine najavio da namjerava da proda Saab.
Konačni kraj je ipak nastupio godinu kasnije, a da ironija bude veća, dva najnovija Saabova modela, 9- 5 i 9- 4 X, ocijenjeni su od strane Američkog instituta za bezbjednost saobraćaja kao najbezbjedniji automobili današnjice.
Bonus video:
