Evropski sud za ljudska prava (ESLJP) utvrdio je da je hrvatskom državljaninu Zlatku Bagoju povrijeđeno pravo na pravično suđenje zbog nedostatka mehanizma na nacionalnom nivou za prevazilaženje neujednačene sudske prakse, saopšteno je iz Kancelarije zastupnika Crne Gore pred ESLJP.
Iz Kancelarije zastupnika kazali su da je ESLJP odbio zahtjev Bagoja, podnosioca predstavke, za pravično zadovoljenje.
„Podnosiocu predstavke povrijeđeno je pravo na pravično suđenje, zbog nedostatka mehanizma na nacionalnom nivou za prevazilaženje neujednačene sudske prakse u postupcima u kojima Vrhovni sud usljed primjene pravila o prihvatljivosti revizije nije nadležan da meritorno odlučuje“, kaže se u saopštenju.
Iz Kancelarije zastupnika rekli su da je Evropski sud danas objavio presudu u tom predmetu Bagoje protiv Crne Gore, kojom je predstavku u dijelu neujednačene sudske prakse proglasio prihvatljivom i utvrdio povredu člana 6 Evropske konvencije o ljudskim pravima.
„Podnosilac predstavke je hrvatski državljanin, koji je od 3. oktobra do 12. decembra 1991. godine, tokom rata u bivšoj Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji, bio zarobljen u Centru za prihvat zarobljenika u Morinju“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je pravosnažnom presudom Osnovnog suda u Podgorici, Crna Gora obavezana da Bagoju, na ime naknade nematerijalne štete, zbog pretrpljenih duševnih i fizičkih bolova, usljed povrede prava ličnosti, mučenjem, nečovječnim i ponižavajućim postupanjem, tokom njegovog boravka u Centru u Morinju, isplati 9.199 eura.
„Nakon pravosnažnosti te presude, Bagoje je pokrenuo novi građanski postupak protiv Crne Gore, zahtijevajući naknadu nematerijalne štete za pretrpljene i buduće duševne bolove zbog umanjenja opšte životne aktivnosti, za pretrpljene i buduće fizičke bolove i za pretrpljeni strah, u vezi istog događaja“, rekli su iz Kancelarije zastupnika.
Kako su naveli, u tom postupku, presudom Osnovnog suda u Cetinju, podnosiocu predstavke dosuđena je naknada nematerijalne štete po osnovu pretrpljenih i budućih duševnih bolova zbog umanjenja opšte životne aktivnosti u procentu od 12 odsto.
Iz Kancelarije zastupnika rekli su da je tužba u dijelu koji se odnosio na pretrpljene i buduće fizičke bolove i pretrpljeni strah odbačena kao nedozvoljena, jer je sud zaključio da se radi o presuđenoj stvari (res iudicata).
Tu presudu, kako su kazali, potvrdio je Viši sud u Podgorici.
Iz Kancelarije zastupnika naveli su da je Vrhovni sud odbacio kao nedozvoljen predlog podnosioca predstavke za dozvolu revizije protiv presude Višeg suda u Podgorici, sa obrazloženjem da vrijednost predmeta spora pobijanog dijela pravosnažne presude nije prelazila iznos od četiri hiljade eura.
Kako su rekli, Ustavni sud odbacio je ustavnu žalbu podnosioca predstavke kao očigledno neosnovanu.
„U predstavci koju je podnio ESLJP, Bagoje se prituživao na neujednačenu praksu domaćih sudova u smislu člana 6 Konvencije, navodeći da je samo njegova tužba u dijelu tužbenog zahtjeva koji se odnosio na pretrpljene i buduće fizičke bolove i pretrpljeni strah odbačena“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da se Vlada Hrvatske umiješala u predmetni međunarodnopravni spor i istakla da je došlo do povrede prava podnosioca predstavke u smislu člana 6 Konvencije, budući da je relevantna sudska praksa bila očigledno neujednačena bez razumnog opravdanja.
Evropski sud je, kako su kazali iz Kancelarije zastupnika, najprije utvrdio da predmetna pritužba nije očigledno neosnovana u smislu člana 35 stav 3 (a) Konvencije niti neprihvatljiva po bilo kom drugom osnovu, pa je proglasio prihvatljivom.
Iz Kancelarije zastupnika rekli su da je, u konkretnom predmetu, ESLJP primijetio da su u najmanje četiri slična predmeta domaći sudovi donijeli odluku u korist tužilaca i dosudili im predmetnu naknadu štete.
Kako su naveli, u najmanje 11 drugih, sličnih predmeta, uključujući i predmet podnosioca predstavke, domaći sudovi su odbacili tužbe u dijelu tužbenog zahtjeva koji se odnosio na predmetnu naknadu štete.
„Evropski sud je, takođe, ukazao da proizilazi da je bilo ukupno oko 150 sličnih predmeta u kojima je u konačnom odlučeno u korist tužilaca“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je ESLJP konstatovao da se nacionalnim zakonodavstvom predviđa mehanizam za prevazilaženje neusklađenosti u postupcima pred drugostepenim sudovima, konkretno podnošenjem revizije Vrhovnom sudu, ali samo ukoliko vrijednost relevantnog tužbenog zahtjeva prelazi četiri hiljade eura.
„Taj Sud je primijetio da je barem u deset predmeta, od kojih je u svima vrijednost relevantnog tužbenog zahtjeva prelazila iznos od četiri hiljade eura, Vrhovni sud dozvolio reviziju i ukinuo presude Višeg suda, nakon čega su sudovi tužiocima dosudili predmetnu naknadu štete“, kaže se u saopštenju.
Iz Kancelarije zastupnika su rekli da je predlog podnosioca predstavke za dozvolu revizije odbacio Vrhovni sud, sa obrazloženjem da nije ispunjavao predviđeni zakonski kriterijum, jer vrijednost relevantnog tužbenog zahtjeva nije prelazila iznos od četiri hiljade eura.
Evropski sud je, kako su kazali, našao da nema indicija da je Vrhovni sud tumačio i primjenjivao kriterijum prihvatljivosti u predmetu podnosioca predstavke na proizvoljan način, uzimajući u obzir da je relevantna odredba dovoljno jasno formulisana i sudsku praksu Vrhovnog suda po tom pitanju.
„Međutim, ESPLJ je ukazao da se mehanizam za pravazilaženje spornih neusklađenosti u odlukama drugostepenih sudova ne može primijeniti u predmetu podnosioca predstavke, imajući u vidu činjenicu da Vrhovni sud usljed primjene pravila o prihvatljivosti ratione valoris nije bio nadležan da meritorno ispituje predmet podnosioca predstavke“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je u konačnom, u odsustvu mehanizma za otklanjanje neusklađenosti u primjeni domaćeg zakonodavstva sa kojim je podnosilac predstavke bio suočen, Evropski sud utvrdio povredu člana 6 Konvencije.
Iz Kancelarije zastupnika kazali su da je, uvažavajući prigovor Vlade Crne Gore, Evropski sud odbio zahtjev podnosioca predstavke za pravično zadovoljenje, imajući u vidu da je podnešen nakon isteka predviđenog roka.
„Preostale pritužbe podnosioca predstavke, s pozivom na članove 6 i 14 Konvencije i član 1 Protokola br. 12 uz Konvenciju, koje su se odnosile na povredu prava na pristup sudu, dužinu trajanja drugog građanskog postupka i diskriminaciju, ESLJP je prethodno proglasio neprihvatljivima“, kaže se u saopštenju.
Bonus video:
