Ćelije u Istražnom zatvoru su pretrpane, što dovodi do nepotpunog ostvarenja pojedinih prava pritvorenika, ali njihov štrajk može dovesti do odugovlačenja sudskih postupaka, iako su prethodno stvoreni uslovi da se predmeti iz nadležnosti Specijalnog odjeljenja rješavaju u razumnom roku.
To proizlazi iz odgovora predsjednika Višeg suda Zorana Radovića, koji je početkom prošle sedmice posjetio Istražni zatvor, obišao pritvorske jedinice i razgovarao sa nekoliko pritvorenika.
“Obavještavam Vas da sam kao predsjednik Višeg suda u Podgorici, zajedno sa predsjednikom krivičnog odjeljenja Višeg suda u Podgorici, sudijom Nenadom Vujanovićem, shodno ovlašćenju iz člana 185 st.1 i 2 Zakonika o krivičnom postupku posjetio Istražni zatvor Podgorica. Tom prilikom smo obišli nekoliko pritvorskih jedinica i uvjerili se u njihovu pretrpanost, u smislu boravka većeg broja pritvorenika, od evropskog standarda, a što za posljedicu ima da se u potpunosti ne mogu ostvariti pojedina prava pritvorenih lica (propisano trajanje šetnje u krugu Istražnog zatvora, propisano trajanje posjeta i sl.)”, odgovorio je Radović Vijestima.
U odgovorima ističe da tokom razgovora nije bilo pritužbi na postupanje službenika Uprave za izvršenje krivičnih sankcija prema pritvorenicima.
“Nakon toga, sa sudijom Vujanovićem, a u prisustvu predstavnika Istražnog zatvora, obavili smo razgovor sa nekoliko pritvorenih lica i ukazali im da najavljeni štrajk pritvorenika samo može dovesti do daljeg odugovlačenja sudskih postupaka, iako su povećanjem broja sudija u Specijalnom odjeljenju Višeg suda u Podgorici, stavljanjem u funkciju sudnica Apelacionog i Vrhovnog suda, te velike sudnice Osnovnog suda u Podgorici, koja će se početi koristiti od 01. 11. 2025. godine, stvoreni uslovi da se krivični postupci u nadležnosti Specijalnog odjeljenja rješavaju u razumnom roku”, objasnio je Radović.
Uzalud razgovarali
Razgovor sa pritvorenicima, međutim, nije urodio plodom - oni su nekoliko dana kasnije otpočeli štrajk.
Dio pritvorenika odličio je da štrajkuje glađu, a pojedinci da otkazuju punomoćje advokatima koji ih zastupaju, uglavnom u predmetima koji se vode pred Specijalnim odjeljenjem.
Među onima koji su otkazali punoć braniocima je i Miloš Medenica, kojeg terete da je formirao kriminalnu grupu koja je švercovala cigarete, uticala na sudsku vlast, davala mito...
Isto je učinio i dio kriminalne grupe koja odgovara za ubistvo Miodraga Kruščića i ranjavanje novinarke Olivere Lakić.
U tom predmetu punomoćje advokatima otkazali su okrivljeni Filip Bešović, Mario Milošević i Goran Rakočević, koji su podneskom obavijestili predsjednika Višeg suda u Podgorici Zorana Radovića, da otkazuju punomoćje svojim braniocima zbog uslova u pritvoru i stupanja u štrajk dijela pritvorenih.
U pauzi tog suđenja, advokat Branislav Lutovac upozorio je da je crnogorsko pravosuđe na ivici ambisa i da se problemi moraju hitno analizirati.
On je kazao da je tog dana pokazano koliko je pravosuđe u problemu:
“Ono što moramo da shvatimo, da svi činioci, i sudije i tužioci i izvršna vlast, kao i branioci, moramo konačno da se uozbiljimo i da kažemo koji su problemi i da ih analiziramo. I da izađemo iz ovog začaranog kruga. Inače, pravosuđe ćemo dovesti na ivicu ambisa. A tu smo. Na samu ivicu ambisa, da potpuno parališemo pravosuđe kao jedan od najznačajnijih instituta ove države”, rekao je Lutovac tog dana.
Prije početka štrajka i otkazivanja punomoćja, pritvorenici su se žalili na uslove u Istražnom zatvoru, apriori odbijanje jemstva, kršenja prava na pravično suđenje...
“Zbog nepoštovanja Zakona i Ustava Crne Gore i prava na odbranu i pravično suđenje koje nam je Zakonom zagarantovano, dužine pritvora i uslova u kojima boravimo, prinuđeni smo da otkažemo svaki vid pravne pomoći i nedolazak na zakazana suđenja, a naše porodice se protestovati ispred institucija”, piše u ranijem saopštenju pritvorenika.
Potezi pritvorenika već u prvim danima izazvali su i reakciju i predsjednice Vrhovnog suda Valentine Pavličić, koja je poručila da svako ima pravo da se opredijeli za neki vid protesta, pa i štrajk, ali da niko nema pravo da na taj način opstruira rad sudova, usporava sprovođenje pravde ili sprečava rasvjetljavanje slučajeva od najvećeg javnog interesa pred sudovima Crne Gore.
Ona je poručila da pritvorenici imaju pravo na protest, ali ne i na opstrukciju rada sudova.
Naglasila je da se odluke donose isključivo u zakonom propisanim procedurama, te da štrajkovi i otkazivanje punomoćja ne rješavaju probleme, već ih produbljuju i usporavaju postupke.
Pavličić je istakla da Viši sud u Podgorici radi u rekordnom tempu, te upozorila da će svaki pokušaj blokiranja rada suda biti sankcionisan. Podsjetila je da pritvor ne smije zamijeniti kaznu, ali da rješenje nije u pritiscima, već u institucionalnim promjenama i donošenju novog Zakonika o krivičnom postupku.
Pozvala je Advokatsku komoru da bude partner sudstvu, poručivši da “pravda koja se prekomjerno odlaže postaje uskraćena pravda, a Crna Gora sebi to više ne smije dozvoliti”.
103 pritvorenika izražavaju određena neslaganja u odnosu na uslove smještaja i sudske postupke, a njih 84 to čini štrajkom glađu... Ističemo da je trenutno zdravstveno stanje svih pritvorenih lica koja učestvuju u štrajku stabilno”, saopšteno je juče iz Uprave za izvršenje krivičnih sankcija
Bonus video:
