Kolašinci piju izuzetno kvalitetnu vodu iako su osamdesetih godina prošlog vijeka postavljene, danas evropskim propisima zabranjene - azbestne cijevi.
Tu tvrdnju direktorica “Vodovoda i kanalizacije” Jelka Rakočević potkrepljuje rezultatima do sada obavljenih mjerenja i analiza.
Ona ističe da pokušavaju da nađu način da ih zamijene, uprkos tome što nijednim istraživanjem nije potvrđeno da cijevi od azbesta utiču na zdravlje građana.
Cijevi su ugrađene zbog povoljne cijene, a i tada je bilo Kolašinaca koji su upozoravali na štetnost azbesta.
U EU su danas zabranjene zbog dokazane kancerogenosti.
Vrijednost posla zamjene cijevi mjeri se milionima eura, pa je to sprečavalo vlasti da krenu u projekat.
Nakon poplava početkom 90-ih godina minulog vijeka, zamijenjeno je svega nekoliko cijevi, koje su bile oštećene.
Kada su italijanski stručnjaci privi put radili Generalni urbanistički plan Kolašina, prema svjedočenjima bivših lokalnih funkcionera, savjetovali su hitnu zamjenu cijevi.
Slična je bila i preporuka profesora sa torinskog aritektonskog fakuleteta, kada su radili Master plan održivog razvoja turizma.
Rakočevićeva kaže da su rezultati dosadašnjih naučnih istaživanja pokazali da postoje štetni efekti na zdravlje, ukoliko se azbest unosi u organizam inhalacijom, odnosno vazduhom.
Ona tvrdi da ne postoje štetni efekti ukoliko se azbest unosi preko vode za piće:
“Bez obzira na to, smatramo da je ove cijevi u narednom periodu neophodno u potpunosti zamijeniti cijevima od savremenih materijala, kao što je polietilen. Na taj način, pored eliminisanja eventualnog negativnog uticaja azbesta na zdravlje ljudi, značajno će se doprinijeti i smanjenju gubitaka vode iz sistema i smanjiti mogućnost nastajanja kvarova“.
Rakočevićeva je pojasnila da mišljenje o ispravnosti vode za piće daje Institut za javno zdravlje.
Kaže da se uzorci vode uzimaju sa dva mjesta u distributivnoj mreži, najmanje jednom mjesečno, a po potrebi i češće.
“Dva puta godišnje na vodoizvorištu uzimaju se i uzorci takozvane sirove vode. Na osnovu rezultata mikrobioloških i fizičko-hemijskih analiza vode, ispitivani uzorci u najvećem broju slučajeva odgovaraju uslovima Pravilnika o higijenskoj ispravnosti vode za piće i Pravilnika o bližim zahtjevima koje u pogledu bezbjednosti treba da ispunjava voda za piće. Prema podacima publikovanim u Izvještaju o higijenskoj ispravnosti vode za piće, Kolašin se, po broju ispravnih uzoraka, nalazi na samom vrhu ove liste u Crnoj Gori“.
Ugrađene širom Crne Gore, ali i u Budimpešti, Barseloni, Beču...
Rakočevićeva tvrdi da Kolašin nije izuzetak ni u odnosu na ostale crnogorske, ali ni na neke evropske gradove kada je riječ o azbestnim vodovodnim cijevima.
“Azbestno-cementne cijevi prisutne su u najvećem broju vodovoda ne samo u Crnoj Gori, već i u regionu. Takođe, ove cijevi zastupljene su i u vodovodnim sistemima mnogih evropskih gradova, na primjer u Budimpešti, Barseloni, Sofiji. Beču, Lisabonu, Varšavi, Roterdamu... U distributivnoj mreži 'Beogradskog vodovoda' ima oko 460 kilometara azbest-cementnih cevi. Ukupna dužina cjevovoda od azbest cementa u vodovodnom sistemu Kolašina iznosi 9.250 metara”.
Opština nema novca za zamjenu cijevi
Krajem 2010. i početkom 2011. godine, u okviru Programa podrške infrastukturnim projektima u zemljama zapadnog Balkana, urađena je je Studiju za finansiranje razvoja vodovodnog i kanalizacionog sistema Kolašina.
Ta studija predstavlja početni korak u procesu izrade Programa razvoja vodovodnog i kanalizacionog sistema.
Razmatrano je više opcija i predložen je odgovarajući investicioni program.
Osnovnim projektom, između ostalih aktivnosti, predviđena je zamjena azbestno-cementnih i liveno gvozdenih cijevi na kraćim dionicama, što bi koštalo oko milion eura.
Dugoročnim projektom predviđena je kompletna zamjena svih cjevovoda od azbestno-cementnih cijevi, a cijena toga posla bila bi četiri puta veća.
Taj trošak, međutim, bez pomoći sa stane, opštinska kasa teško da će još dugo moći da podnese.
Bonus video:
