Medijske slobode u regionu dramatično se urušavaju, a u tome ni Crna Gora, bez obzira na njen stepen napretka u pregovorima sa EU nije izuzetak, kazala je koordinatorka programa EU integracija u Centru za građansko obrazovanje (CGO) Ana Vujošević.
Ona je danas je imala izlaganje u Evropskom parlamentu na saslušanju koji je organizovala ALDE grupa na temu: “Stanje u medijima i medijskim slobodama na zapadnom Balkanu”.
Vujošević je otvorila i pitanje “što EU i njene institucije dodatno mogu uraditi upravo kroz pregovarački proces da pomognu u unaprijeđenju medijskih sloboda u regionu”.
“Medijska scena u Crnoj Gori je duboko i široko ispolitizovana i polarizovana. Dodatno, praksa je pokazala brojne nedostatnosti zakonskog okvira, posebno kad je riječ o mogućnostima uticaja vlasti na medijsko tržište, odnosno podrške onih medija koji pozitivno izvještavaju o vlastima a kažnjavanja onih koji vlasti kritikuju kroz uskraćivanje finansijskih sredstava ali i druge represivne mjere državne administracije koje dovode u pitanje održivost kritički orijentisanih medija. Posljedica toga je i sve prisutnija prikrivena cenzura. A neke od prvih žrtava ovakvog razvoja situacije su novinarski kodeks i profesionalni standardi, čime je i kvalitet novinarstva u Crnoj Gori značajno opao” kazala je Vujošević u toku svog izlaganja.
Ona je podsjetila da je postojećem stanju prethodio period “tvde cenzure” koju su označili brojni i uglavnom nikad razjašnjeni napadi na novinare i imovinu medija koji kritički izvještavaju, a gdje je najdrastičniji primjer ubistvo glavnog i odgovornog urednika dnevnika Dan Duška Jovanovića, ali i na opstrukcije Komisije za praćenje istraga slučajeva nasilja nad novinarima od strane vlasti, navodeći da je to sve “imalo i ima nesagledive posljedice na ukupni ambijent u kojem rade novinari, izazivajući nesigurnost i autocenzuru.”
“Posljednjih godina, dokumentovali smo prikrivenu cenzuru odnosno značajne finansijske pritiske kroz koje vlasti pokušavaju uticati na uređivačku politiku medija i to putem selektivnog i netransparentnog finansiranja. Nalazi CGO-a ukazuju da se prikrivena cenzura primarno vrši kroz političku, diskrecionu i netransparentnu raspodjelu budžetskog novca i državne pomoći medijima. Nedostatak transparentnosti, mjerila i nepristrasnih procedura prilikom opredjeljivanja javnih fondova medijima proizvodi ozbiljne devijacije na medijskom tržištu, čime se poboljšava poslovanje jednih medija a dovodi u pitanje egzistencija drugih. Ovo je direktno povezano i sa tim da li ove medijske kuće prilikom izvještavanja o vladinim aktivnostima imaju podržavajući ili kritički pristup”, rekla je Vujošević.
Ona je elaborirala ključne podatke iz istraživanja CGO-a, ocjenjujući: "Vjerujem da vam ovaj odnos brojki ilustrativno ukazuje na moć koju država ima nad medijima, a kad se tome doda i prethodno iskustvo nerazjašnjenih napada i autocenzure, onda je slika kompletna i na žalost dosta turobna, kako za održivost kritički orijentisanih medija tako i za profesionalizam medija”.
Vujošević je na apostrofirala da su “mediji i NVO sektor u Crnoj Gori bili i ostali presudno važni akteri rasvijetljavanja brojnih zloupotreba od strane vlasti” i da je važno urediti način finansiranja medija iz javnih fondova, uz predstavljanje amandmana koje je CGO pripremio u tom pravcu.
“Pred crnogorskim društvom leži ogroman izazov u promociji istinski slobodnih medija koji praktikuju odgovorno, na činjenicama zasnovano izvještavanje, a odbacuju zvanične manipulacije. U javnom je interesu postojanje medija koji mogu ostati nezavisni i istrajni uprkos očiglednom političkom i ekonomskom uticaju i pritiscima, a samim time doprinijeti izgradnji odgovornih institucija. Unaprijeđenje zakonskih rješenja, dosljedna primjena zakona i propisa koji spriječavaju miješanje vlasti u poslovanje medija i njihovo izvještavanje, ali i rad na jačanju profesionalnih standarda i pridržavanja etičkog kodeksa su ključni za oporavak medijske scene u Crnoj Gori” zaključila je Vujošević.
Bonus video:
