U Crnoj Gori su, naučnim istraživanjem genotipizacije bazirane na savremenoj tehnologiji sekvenciranja genoma uzetih uzoraka stare vinove loze, pronađena 54 nova genotipa, od kojih je 21 pronađen na više od dva lokaliteta.
Direktor Instituta za vinogradarstvo i vinarstvo La Riohe u Španiji, Hose Migel Martinez Zapater, kazao je da je istraživanje poteklo iz kompanije Plantaže uz podršku njihovog istraživačkog tima, što je najveće istraživanje do sada u Crnoj Gori.
„Analizirano je 318 uzoraka iz svih crnogorskih predjela, koji su podvrgnuti molekularnoj i genetičkoj analizi. Analizirajući DNK tih uzoraka i upoređujući ih sa postojećim bazama podataka da bi se genetski karakterisao diverzitet vinove loze u Crnoj Gori“, naveo je Zapater na konferenciji za novinare.
On je rekao da je u prvom dijelu analize pronađeno preko 100 nepoznatih genetskih sorti, od čega su 54 sigurno novi genotipovi. Sorte koje su pronađene na dva ili više lokaliteta predstavljaju 21 nov genotip, koji je dosad bio nepoznat za nauku.
„Glavni centar, odnosno sorta koja je iznjedrila sve ostale sorte je kratošija koja je majka ili otac preko 33 odsto sorti koje se gaje u ovom području. Genetski profil loze Crne Gore pokazuje karakteristike tradicionalnih vinogorskih i regiona gdje se vijekovima gaji vinova loza“, precizirao je Zapater.
Glavna sorta za stvaranje vina je, kako je dodao, kratošija koja je povezana sa 18 različitih sorti vinove loze koje se gaje. Rozaklija i kratošija su dale svoje potomstvo, što znači da su one centralne sorte za vinogradarstvo Crne Gore i da su ovdje gajene vijekovima.
„Genetska analiza potvrdila relaciju između očinstva različitih sorit i utvrdili smo i majku i oca sorte vranac. To je pokazalo da je kratošija otac vrancu i našli smo majku koju dalje treba da proučavamo“, rekao je Zapater.
Istraživanjem je, kako je naveo, sekvencioniran prvi crnogorski genom - genom vranca.
„Istraživanje je otkrilo tajnu boje vranca. On u sebi sadrži dvije kopije gena za boju i proizvodnju antocijana, a mnoge sorte, koje nemaju tako crvenu boju, imaju samo jednu kopiju gena. To čini boju i karakteristike vina izuzetnim“, kazao je Zapater.
Profesor kanadskog Univerziteta Zapadni Ontario, Miodrag Grbić, ocijenio je da je važno zaštititi te rezultate istraživanja i učiniti da je vinogradarstvo veliko naslijeđe Crne Gore koje treba iskoristiti poslije i u praksi.
„Važno da je genetska analiza pokazala da se u Crnoj Gori vijekovima gaji vinova loza, pri čemu je ona takav tehnološki skok kao što je bilo donošenje štamparije na Obod“, smatra Grbić.
On je rekao da su nečuveni podaci do kojih se došlo, odnosno da je 21 nova sorta vinove loze u zemlji koja je u poluprečniku 150 kilometara.
Ministar poljoprivrede i ruralnog razvoja, Petar Ivanović, rekao je da se radi o spektaluranom otkriću, pri čemu su dobijena prilično pouzdana istraživanja za 54 nove vrste i apsolutno pouzdana istraživanja za 21 novu vrstu.
“Teži i bolji put za nas je zbog dugoročnih efekata ako razvijamo sortni sastav koji potiče iz Crne Gore i ako njemu dajemo u budućnosti akcenat kroz naučna istraživanja i praktičnu proizvodnju”, smatra Ivanović.
On je rekao da je obaveza dalje da se od utvrđene 21 vrste što je moguće veći broj da se registruje kao autohtona sorta u Crnoj Gori, koja će biti evidentirana u svjetskim bazama i kao takva bitiprepoznata da vodi porijeklo sa ovih prostora.
“Pozvao bih male proizvođače, posebno one koji imaju stare vinograde, da se jave Ministarstvu da bi nastavili saradnju”, dodao je Ivanović.
Direktor kompanije Plantaže, Verica Maraš, kazala je da je ta kompanija sa Nacionalnim udruženjem vinogradara i vinara, kao i svim relevantnim institucijama u zemlji predvodila, realizovala i realizovaće sve aktivnosti kako bi i dalje taj sektor bio predvodnik crnogorske poljoprivrede.
„Bogatstvo autohtonog sortimenta u Crnoj Gori i duga tradicija gajenja i proizvodnje grožđa i vina pruža mogućnost da Cran Gora ima sve značajnije mjesto na vinskoj mapi u svijetu“, rekla je Maraš.
Sekretar Ministarstva nauke, Smiljana Prelević, kazala je da projekat Ekofiziološki i molekularni aspekti sinteze i polimerizacije flavanola u grožđu sorti vranac i cabernet sauvignon i njihov uticaj na kvalitete vina, kojim je rukovodila profesor Vesna Maraš, zajednički finansiraju ministarstva nauke i poljoprivrede i ruralnog razvoja, a nosilac istraživanja je kompanija Plantaže.
„Istraživačke aktivnosti koje su rezultirale značajnim doprinosom u ovoj naučnoj oblasti odnosile su se na ispitivanje porijekla, originalnosti, genetičke identifikacije i utvrđivanja nastanka sorte kao i crnogorske germiplazme“, precizirala je Prelević.
Ona je zaključila da rezultat projekta predstavlja značajan iskorak u naučnim istraživanjima u oblasti vinogradarstva i vinarstva.
Bonus video:
