Drop in centar nevladine organizacije (NVO) Juventas trenutno posjećuje sedam transrodnih osoba, od kojih je jedna prilagodila pol svom rodnom osjećaju, dok je jedna u procesu pripreme za operaciju, kazala je programska direktorica za ljudska prava u toj NVO, Jelena Čolaković.
Ona je, u intervjuu za PR Centar povodom 7. avgusta, Međunarodnog dana osoba koje su promjenile pol, rekla da su transrodne osobe „heroji u državi“.
„Oni se, pored toga što postoji izmjerno velika homofobija i transfobija u Crnoj Gori, poslije operativnog zahvata vraćaju u Crnu Goru. Biti ovdje, u jednoj maloj sredini, koja ima visok stepen homofobije i transfobije, znači da u njima leži jedna velika snaga“, ocijenila je Čolaković.
Prema njenim riiječima, svi moraju biti svjesni činjenice da borba trans osoba, u ovakvom okruženju, ne prestaje zadugo nakon operacije prilagođavanja pola.
„Različitosti su ovdje prihvaćene na loš način, posebno zbog nerazumijevanja i neposjedovanja pravih informacijama.Često ta različitost znači da budemo fizički napadnuti i vrijeđani na ulici, a trans identitet je posebna nedoumica ne samo za građane Crne Gore, već i za profesionalce u različitim oblastima“, navela je Čolaković.
Ona je ukazala na važnost sistemske podrške, koja podrazumijeva edukovane profesionalce u oblasti obrazovanja, koji su samo jedna karika lanca.
„Podrška uglavnom dolazi od NVO, posebno od organizacija kao što je Juventas gdje imamo psiho-socijalnu podršku. Osobe koje su transrodne, mogu da dođu u Drop in Juventasa i tu dobiju određenu vrstu podrške koja dolazi od profesionalaca koji rade u toj NVO, ali i od vršnjaka – osoba koje su slične ili jednake u odnosu na probleme sa kojima se transrodne osobe susreću“, kazala je Čolaković.
Ona je, govoreći o servisima koje pruža Drop in, objasnila da u tom centru rade profesionalci – psiholog i ljekar, ali i obučeni terenski radnici, koji u svom radu imaju bogato iskustvo sa LGBT zajednicom, a samim tim i trans osobama.
„Važno je naglasiti da u prostorijama Drop in centra, organizacija Queer Montenegro ima trans grupu podrške, a to znači da se trans osobe u određenom vremenskom periodu organizuju i govore svojim svakodnevnim dilemama, nedoumicama, ali i preprekama u procesu“, navela je Čolaković.
Na pitanje kome se prvo transrodne osobe obrate za podršku, Čolaković je kazala da prema iskustvu koje ima u Drop in centru, trans osobe tu svoju različitost, saopštavaju svojim prijateljima.
„Tek kasnije, ukoliko žele svoj pol da prilagode rodnom osjećaju, porodica nužno mora da bude upoznata sa tom činjenicom“, dodala je ona.
Čolaković je kazala da operacija promjene pola košta od pet do deset hiljada eura, u zavisnosti od težine hirurškog zahvata.
Ona je objasnila da proces prilagođavanja pola uključuje različite procedure, navodećo da one podrazumijevaju uključivanje psihologa i psihijatara koji treba da procijene da li je osoba spremna za tu operaciju, kao i različitih medicinskih profesija.
„Ovaj proces traje duže. Najvažnije je da se u svemu ispoštuje osoba koja želi da prođe kroz cijelu proceduru. Iz prostog razloga što one najbolje znaju kako se osjećaju, i taj osjećaj reba da bude primaran kad je u pitanju medicinska odluka, i odluka psihologa i psihijatra“, kazala je Čolaković.
Ona je podsjetila da postoji Pravilnik, koji je donijelo Ministarstvo zdravlja, koji govori o prilagođavanju pola iz medicinskih razloga. Iz prostog razloga što one najbolje znaju kako se osjeća
„Njime je predviđena uključenost različitih profesija kao što je socijlani radnik, psihijatar, endokrinolog, koji u kasnijem periodu jesu dio tima koji čini taj operativni zahvat lakšim, prilagođenijim, i prijemčivijim za osobu koja želi da prođe kroz cijeli proces“, navela je Čolaković.
Bonus video:
