Da li će oko 260 crnogorskih sudija i 109 tužilaca uskoro sačekati opšti reizbor zavisiće od toga čiji će argumenti prevagnuti u vrhu koalicije DPS-SDP, čiji čelnici već par mjeseci o tome raspravljaju, saznaju “Vijesti” u vrhu vladajuće koalicije.
Ranko Krivokapić, lider SDP-a, snažno se zalaže da se sprovede opšti reizbor, prevashodno sudija, i za sada ima podršku dijela visokih funkcionera DPS-a. Jedan od njegovih argumenata za takav stav, koji već godinama sporadično iznosi, jeste učestalo ukidanje presuda u najozbiljnijim predmetima pred crnogorskim pravosuđem.
Izvori “Vijesti” tvrde da se tom zahtjevu protivi potredsjednik Vlade i ministar pravde Duško Marković koji smatra da bi takav potez donio velike probleme, jer bi se Crnoj Gori vjerovatno ponovio srpski scenario koji se pokazao katastrofalnim po srpski budžet. Dodatan crnogorski problem, koji kao jedan od argumenta potencira Marković, jeste da je teško naći novi kadar koji bi zamijenio aktuelne sudije.
Prema informacijama ”Vijesti”, Marković smatra da bi se aktuelni problemi prevazišli pozivanjem na odgovornost predsjednika sudova, koji su uglavnom bili u vijećima koja su potvrđivala optužnice koje su se u drugostepenim postupcima po žalbama pokazale manjkavim.
Osnovni sud u Podgorici: Boris Pejović
Krivokapić nije želio da komentariše svoj zahtjev, dok su iz Markovićevog kabineta najavili odgovore na pitanja “Vijesti” naknadno. Iz kabineta predsjednice Vrhovnog suda i Sudskog savjeta Vesne Medenice, koja se ranije izjasnila kao protivnik reizbora, “Vijestima” je saopšteno da je ona službeno odsutna.
Da reforma pravosuđa u duhu evropskih integracija treba da počne sa opštim reizborom sudija, stari je zahtjev dijela opozicionih partija. PzP i Nova taj su zahtjev ispostavili kada je otvorena priča o ustavnim promjenama prije dvije godine. Poslanici PzP-a su tada podnijeli i amandmane za mijenjanje Ustava u oblasti pravosuđa, a jedan od njih je bio opšti reizbor tužilaca i sudija. Vladajuća koalicija ih je tada odbacila.
Lider PzP-a Nebojša Medojević je prije dva mjeseca saopštio da će zatražiti da se prekine rad Ustavnog odbora na amadmanima u oblasti pravosuđa jer između vlasti i opozicije postoje velike razlike oko ključnih ustavnih rješenja - 2/3 većine za izbor vrhovnog državnog tužioca, nezastarijevanje krivičnih djela korupcije i kriminala i opšti reizbor tužilaca i sudija.
PzP smatra da nema nezavisnog pravosuđa bez opšteg reizbora sudija. Marković je prije dvije godine najprije saopštio da ima dilemu da li je ispravno postupio kada nije podržao predlog o opštem reizboru sudija. Zatim je na skupštinskom odboru zauzeo stav da je reizbor nepotreban. Krajem 2011. saopštio je da na postupak reizbora gleda veoma obazrivo, da je protiv takvog rješenja jer je to kompleksan posao i da nosi mnoge rizike. Marković je rekao da je prethodno pomenuo reizbor zbog toga što je bio zabrinut otporom sudija da identifikuju slabosti sudskog sistema i da u odnosu na te slabosti budu objektivni, kao i da su se u međuvremenu desile promjene nabolje.
U međuvremenu je usvojena analiza o racionalizacija sudske mreže koja predviđa smanjenje broja sudova i sudijskih mjesta.
Srbija krenula, pa onda izgubila 11,6 miliona
Opšti reizbor više od 1.200 sudija u Srbiji donio je velike probleme i, prema pisanju tamošnjih medija, doveo do haosa u pravosuđu. Srpske vlasti su 2009. donijele novi Zakon o sudovima tvrdeći da se po njemu sprovodi “ponovni izbor sudija i tužilaca”. Sudije i tužioci su tvrdili da se radi o opštem reizboru.
Nakon reizbora više od 800 sudija ostalo je bez funkcije, a Visoki savjet sudstva takve odluke nije obrazložio, zbog čega su sudije podnijele prigovore tom najvećem pravosudnom tijelu. Ustavni sud je, postupajući po njihovim žalbama, odlučio u korist sudija i tužilaca i naredio da budu vraćeni na posao ili obeštećeni.
U priču su se umiješile Venecijanska i Evropska komisija upozoravajući da postupak nije bio transparentan, kao i da se reizborom praktično nasilno prekida mandat koji je garantovan.
Prema zvaničnoj statistici, samo tokom 2010. godine, na ime naknada neizabranim nosiocima pravosudne funkcije isplaćeno je oko 11,6 miliona eura. Konačna cifra o tome koliko je državni budžet koštala reforma pravosuđa u Srbiji još nije utvrđena, a većina sudija je ponovo vraćena na posao.
Galerija
Bonus video:
