Ministarstvo odbrane još nije dobilo mapu sa položajima neeksplodiranih ubojnih sredstava (NUBS) u podmorju Boke, otkrivenih i identifikovanih prilikom zajedničke međunarodne vojne vježbe “Dolphin 2012” održane u Boki u oktobru prošle godine, ali se oni očekuju uskoro.
Za tu vježbu šest posebno obučenih delfina iz MMP programa američke Ratne mornarice, zajedno sa 23-članim timom svojih trenera, instuktora i pratećeg osoblja, te 11-članim timom RM SAD za uklanjanje NUBS, dovedeno je iz San Dijega u Tivat, gdje su Amerikanci i njihovi delfini sa kolegama iz Mornarice VCG i mornarica Slovenije i Hrvatske za tri sedmice pregledali akvatorijum Boke u potrazi za podvodnim minama zaostalim iz proteklih ratova.
Koristeći svoj prirodni sonar, posebno obučeni delfini su na dnu zaliva otkrili i markirali pozicije svih sumnjivih predmeta, a potom su ih mornarički ronioci identifikovali.
Amerikanci će uskoro vlastima u Podgorici predati detaljnu mapu i podatke o svim NUBS koje još vrebaju u podmorju Boke.
“Ministarstvo odbrane nije još dobilo mapu s položajima NUBS. Navedene podatke će američka strana dostaviti diplomatskim putem, nakon čega će se, u saradnji s drugim državnim službama, obaviti analiza i sagledati mogućnosti uklanjanja neeksplodiranih sredstava. Prema dosadašnjim saznanjima iz sprovedenih aktivnosti, ne postoje NUBS koja bi predstavljala rizik po bezbjednost”, rečeno je “Vijestima” u resoru koji vodi ministarka Milica Pejanović-Đurišić.
S druge strane, eksperti SAD nijesu baš uvjereni da su okrivena NUBS bezbjedna i bezopasna.
“Eksplozivna sredstva ostala iz prethodnih ratova, koja su locirana tokom vježbe 'Dolphin 2012', nalaze se na morskom dnu već neko vrijeme, od kojih neka datiraju moguće iz Prvog i Drugog svjetskog rata. Ovi predmeti se smatraju potencijalno opasnim i najbolje bi bilo da se kreira strategija za njihovo uklanjanje“, saopšteno je „Vijestima“ iz Ambasade SAD u Podgorici.
Američki vojni ataše u Podgorici, potpukovnik Brus Marfi, najzaslužniji je što je nakon tri godine obimnih planiranja i izdvajanja značajnog novca s američke strane, u oktobru realizovana vojna vježba s američkim delfinima u Crnoj Gori, prva u kojoj su ti posebno obučeni inteligentni morski sisari do sada imali na Mediteranu.
Na pitanje koja je zvanična procjena Ratne mornarice SAD u vezi s rizikom koji otkrivena NUBS predstavljaju i kakva je njihova preporuka crnogorskim državnim službama, iz Ambasade SAD je rečeno da se otkrivena NUBS „smatraju potencijalno opasnim i najbolje bi bilo da se kreira strategija za njihovo uklanjanje“.
„Naš pristup da bi se u ovoj oblasti napredovalo jeste da nastavimo da pomažemo crnogorskoj Mornarici da razvija i unapređuje kapacitete za podvodno uklanjanje eksplozivnih sredstava i osposobi se da se nosi s opasnostima koje predstavljaju eksplozivna sredstva ostala na morskom dnu iz prethodnih ratova, poput ovih pronađenih u Bokokotorskom zalivu“, saopšteno je iz Ambasade SAD.
Mornarica VCG je prije nekoliko godina ukinula svoju veoma razvijenu protivminsku komponentu koju su činili brodovi lovci mina, protivminski sonari, ronilice i specijalno obučeni protivminski ronioci.
Sve to je ukinuto, rasprodato i eliminisano jer je država odlučila da poslove otkrivanja i uklanjanja NUBS u podmorju povjeri policijskoj Javnoj ustanovi „Regionalni centar za obuku ronilaca za podvodno deminiranje“ (RCUD) iz Bijele koju vodi Veselin Mijajlović.
Mornarica VCG je prije nekoliko godina ukinula svoju veoma razvijenu protivminsku komponentu koju su činili brodovi lovci mina
Iako je RCUD dobio veliki novac poreskih obveznika Crne Gore i SAD, čija ga je Vlada takođe godinama obilno pomagala, Mijajlović nije odgovorio postavljenom zadataku, što su Amerikanci jasno i dokumentovali tokom vježbe „Dolphin 2012“, markirajući i identifikujući gomile raznovrsnih NUBS, od ručnih bombi do protivbrodskih mina, čak i torpeda, u podmorju Boke za koje je Mijajlović prethodno godinama tvrdio da je „deminirano“.
„Tokom vježe 'Delfin 2012', američki i crnogorski timovi su uspješno locirali i identifikovali artiljerijske granate, kopnene i morske mine i druga eksplozivna sredstva ostala na morskom dnu iz prethodnih ratova. Tačna količina i vrsta eksplozivnih sredstava, kao i drugi podaci s njima povezani, biće službeno dostavljeni crnogorskom Ministarstvu odbrane“, rečeno je „Vijestima“ u Ambasadi SAD.
Optimisti su, dodaju, da se to može postići do kraja januara.
Časopis: Stejt departmenta pisao o vježbi u zalivu Boke
Januarski broj časopisa „State“, mjesečnika američkog Stejt departmenta, pod naslovom „Ostaci rata“ donosi opširnu priču o vježbi „Dolphin 2012“ i aktivnostima američkih delfina u Boki u oktobru 2012. U tom tekstu se na više mjesta navodi konstrukcija „velike količine eksplozivnih ostataka iz rata“, kada se govori o NUBS koje su američki delfini otkrili u podmorju Boke.
„Obuka i tehnička pomoć uključivala je podvodno traganje i orijentaciju pod vodom, markiranje i identifikovanje eksplozivnih ostataka ratova, podvodnu medicinu i pomoć eventualno unesrećenim roniocima. Vježba, prva sveobuhvatna obuka u uklanjanju NUBS koju je na ovom nivou sproveo Program za humanitarno deminiranje Ministarstva odbrane SAD, pomogao je i Crnoj Gori.
Ta država želi da se pridruži NATO-u, a ova vježba je omogućila osoblju crnogorske Mornarice da se obučava zajedno sa savezničkim mornaricama, poboljšavajući svoje vještine za protivminska dejstva, kao i interoperabilnost sa NATO“, piše u tekstu objavljenom u najnovijem broju mjesečnika „State“ uz napomenu da je ambasadorka Sju Kej Braun Mornarici VCG uručila posebnu amagnetsku protivminsku ronilačku opremu, a uskoro će i MO Crne Gore od Amerikanaca dobiti koordinate i podatke o svim NUBS u Boki.
„Mornarice Crne Gore sa svoje strane iskoristiće te podatke, obuku dobijenu tokom vježbe 'Dolphin 2012', kao i doniranu opremu da započne proces uklanjanja NUBS iz podmorja zaliva i učini ga jednako lijepim i sigurnim kao što je to okolina Boke Kotorske“, zaključuje se u tekstu. O vježbi „Dolpnih 2012“ u Crnoj Gori pisao je i zvanični časopis američke vojske, list „Stars&Stripes“.
Mijajlović: Ne vjerujem da su to rekli
Direktor Regionalnog centra za obuku ronilaca za podvodno razminiranje Veselin Mijajlović kazao je da ne želi da komentariše ničije mišljenje i da je njegov Centar za deset godina dokazao da zna da radi svoj posao.
“Svako ima pravo na svoje mišljenje, a ne vjerujem da su to rekli. Znam koliko su naši ronioci stručni i to smo pokazali svih ovih godina. Što se tiče vojske, mogli su da rade sa bombama ranije, a mogu i sada. Niko im ne brani”, kazao je Mijajlović.
Galerija
Bonus video:
