"Prekookeanska plovidba" je od 1961. godine bila ponos Bara i Crne Gore. Taj je gigant hranio stotine porodica, pomagao ljudima u nevoljama, izgradio mnogo stambenih objekata, davao trinaestu platu radnicima, a u Baru se govorilo “živi dobro ka’ da radi u Prekookeansku"... Tokom postojanja, u vlasništvu kompanije su bila 63 motorna broda, piše Barinfo.me.
Kompanija je, podsjeća taj portal u prvom nastavku tekstova o "Prekookeanskoj plovidbi", ugašena devedesetih, a glavni udarac brodarskom gigantu dale su sankcije međunarodne zajednice koje su onemogućavale brodovima sa tada još jugoslovenskom zastavom, da uplovljavaju u svjetske luke i rade ono za šta su namijenjeni – prevoze robu.
Mnoga plovila su ostala zarobljena širom svijeta, a crnogorski brodari su pokušali da ih zaštite od zaplijene, mijenjajući im vlasnika, dajući im nova imena, i skidajući vidljiva znamenja. U tu je svrhu, navodi Barinfo,"upošljeno" nekoliko malteških firmi, pa se i dio kompanije “Prekookeanska plovidba” vremenom preselio u La Valettu. To nije puno pomoglo jer su eksperti Međunarodne zajednice brzo prokužili manevar. Održavanje, takse i dažbine bili su toliki da su vremenom prelazili i vrijednost samog broda, ostalo je jedino da se flota rasproda ili isječe u staro gvožđe.
Pa šta se dešavalo sa brodovima "Prekookeanske plovidbe"? U prvom nastavku Barinfo daje pregled deset brodova iz programa 1985-1990. U idućem nastavku, u ponedjeljak, govoriće o starijim brodovima koji su dočekali kraj kompanije.
ULCINJ
Drugi brod “Ulcinj” (prvo ime “Pola de Laviana”) bio je tip broda bulk carrier, sagrađen je u brodogradilištu u Hihonu, Španija, 1977. godine, a kupljen 31. maja 1985. godine. U sastavu barske flote bio je do 1992. godine.
Pod imenom “Nipe” plovio je do aprila 2004, a kao sjevernokorejski “Regent” napušten je u Duali, u Kamerunu, krajem 1998. godine.
CETINJE
“Cetinje” (drugi brod sa tim imenom, prvi je potonuo kod Bahama 1979. godine) je izgrađeno 1976. u Gijonu, u Španiji pod imenom “Pola de Alande”, a kupljeno 3. avgusta 1985. godine. U vlasništvu “Prekookeanske plovidbe” ostalo je do 21. septembra 1992. godine, da bi kasnije nosio imena “Sandviken”, “Playa” (do septembra 1995) i “Kassos” (do aprila 1999.)
Ni “Cetinje” više ne plovi, posljednje ime mu je bilo “Bass”, pod zastavom Paname. Doveden je na rezanje 19. oktobra 2001.
TARA
“Tara” je pod imenom “Maginoexpress” kupljena od jedne filipinske kompanije 1989. godine, a sagrađena je 1979. Nakon sankcija, od 5. novembra 1992. godine, kao vlasništvo “domaćinske” kompanije iz La Valette brod je nosio ime “Rio G.” (do marta 2001.), pa “Prime 1” (do januara 2002.).
Pod imenom “Marine Trader” i zastavom Sjeverne Koreje uništen je u Pakistanu 2005. godine.
VIRPAZAR
Treći brod “Prekookeanske” sa ovim imenom izgrađen je u Belgiji 1979. godine, a kupljen 9. novembra 1985. od firme sa Filipina kao “Magiting Express”. Iz registra barske brodarske kompanije izbrisan je 15. novembra 1992. godine.
Bio je u upotrebi pod imenom “Safyas” do nasukivanja u Alangu radi rezanja 26. juna 2001, vijući zastavu zemlje Saint Vincent & Grenadines. Prije toga je, do 20. januara 2001. godine, nosio ime “Moa”, kao brod “domaćinske” kompanije sa La Valette.
BAR
Treći brod po imenu “Bar” u sastavu “Prekookeanske plovidbe” bio je bulk carrier, sagrađen u brodogradilištu “AESA”, Factoria de Sestao, u Španiji, i kao novogradnja je preuzet 23. decembra 1986. godine. Brod je bio ponos flote barske kompanije, najveći i najmoderniji u njenoj istoriji (uz sister ship “Bijelo Polje”).
Bio je dio matične kompanije do 29. juna 1997. godine, kada je prodat i dobio ime “Inviken”. Taj naziv je nosio do 23. januara ove godine, kada je prodat firmi “Viken Shipping” iz Bergena, Norveška. Od tada se zove “Princess Maria” i plovi pod panamskom zastavom.
BIJELO POLJE
“Bijelo polje” je izgrađeno u Španiji, a preuzeto 27. maja 1987. u vrijeme pune ekspanzije “Prekookeanske”, kada je, kao i “sestrinski brod” Bar, krstario svjetskim morima i okeanima. Ovaj bulk carrier je 15. septembra 1992. godine ustupljen “domaćinskoj” firmi “Bar Overseas Shipping Ltd. Valletta” i nosio je ime “C.blanco” (do januara 1995.).
Danas plovi kao “Utviken” preko okeana za “Viken Shipping” iz Bergena, Norveška. Matična luka mu je egzotična destinacija Nassau.
IVANGRAD
“Ivangrad” je izgrađen u brodogradilištu u Istočnoj Njemačkoj i preuzet 28. aprila 1988. godine, a ovo ime je prestao da nosi 15. novembra 1992. godine. Od tada je promijenio čak osam imena: “Brisa” (do aprila 1996.), “Cape Arnhem” (do 21. juna 1998.), “Berane” (do 1. jula 2001.), “Contship Cyprus” (do avgusta 2001. i od januara 2002. do maja 2003.), “Anl Pioneer” (do januara 2002.), “Provider N.” (do februara 2004.), “Thor Nautilus” (do juna 2011.).
Sada se zove “King Bright” i plovi pod zastavom države Saint Vincent & Grenadines. Matična luka mu je Kingstown, a vlasnik kompanija “King Shipmanagement” iz Kine.
OBOD
Teretni višenamjenski brod “Obod” izgrađen je u DDR-u, a preuzet 15. decembra 1988. godine. Bio je jedan od najboljih i najnovijih u floti barskog brodara. Nakon havarije sa osovinskim vodom na Pacifiku, dotegljen je u luku Honolulu na Havajima, te su troškovi tegljenja, kao i opravke i boravka na osim ostrvima, jako uzdrmali tada već finansijski posrnulu kompaniju, koja je bila prinuđena da ga proda u ovoj luci 23. oktobra 1992. godine. Tadašnja posada je dobro zapamtila svoj višemjesečni boravak na Havajima, jer su bili prinuđeni, zbog aresta broda i propasti kompanije, živjeti na ivici egzistencije. Tom prilikom su im pomoć pružali ljudi sa jugoslovenskih prostora, koji su stanovali na Havajima, te razne humanitarne i crkvene organizacije, obezbjeđujući im najosnovnija sredstva za život.
Nakon prodaje nosio je imena “Aire F.” (do 1. maja 1996. godine), “Cape Cleveland” (do januara 1998.), pa opet “Obod” do avgusta 2001.), “Pan Oasis” (do septembra 2003.) i “Thor Nautica” (do 16. jula prošle godine). Danas se zove “Xiang Rong Men” i plovi pod zastavom Paname. Vlasnik broda je kompanija “Nasco” iz Kine.
BOR
“Bor” (prethodna imena: “Securitas”, “Volos”, “Korea Star”, “Jayne H.b.”, “Hilary B.” i “Blue Jupiter”) je izgrađen 1975. u Japanu, a kupljen četrnaest godina kasnije od jedne kiparske firme. Dobio je ime po gradu-pobratimu grada Bara. Interesantno je da je kupljen u neispravnom stanju, a da je nakon popravke još nekoliko godina plovio u floti našeg brodara.
Prodat je 1. avgusta 1994. godine i potom nosio imena “Aslinur” (do decembra 1995.) i “Hale” (do marta 1998.). Kao “Haci Servet” i pod turskom zastavom odvezen je na rezanje u Aliagu 7. aprila 2004.
MORAČA
“Morača” je bila posljednji brod nabavljen prije kraha kompanije, najmlađi u floti. Izgrađena je 1990. u DDR, a preuzeta kao novogradnja 30. aprila iste godine. U sastavu barske firme bila je do 5. juna 1995. godine, a nakon toga je nosila imena “Norviken” (do avgusta 1997.), “Lima” (do 1. januara 1999.) i “Lim” (do 6. maja 1999.).
Danas pod imenom “Tekeze”, plovi pod zastavom Etiopije. Matična luka mu je Addis Abeba.
Bonus video:
