Vlada mora promijeniti sistem nejednakog odnosa prema opština u zavisnosti od toga ko ih vodi, ocijenila je direktorka Centra za građansko obrazovanje (CGO) Daliborka Uljarević.
Ona je to saopštila tokom nacionalne konferencije o borbi protiv korupcije na lokalnom nivou, a koja je dio projekta “Smjestimo korupciju u muzej”, koji sprovodi CGO u saradnji sa kolegama iz Centra za monitoring i istraživanje, NVO Bonum iz Pljevalja, NVO UL-Info iz Ulcinja i NVO Za Druga iz Petrovca, a u saradnji sa Agencijom za sprječavanje korupcije i uz podršku Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori i Ministarstva javne uprave.
“Korupcija ostavlja razorne posljedice i šteti svim građanima ma kako je ko kratkoročno percipirao. Na lokalnom nivou je to izuzetno izraženo... korupcija na lokalnom nivou nije samo lokalni problem, pa i borba protiv te korupcije zahtijeva multisektorski i sveobuhvatan odgovor”, kazala je Uljarevićeva.
Prema njenim riječima, preduslovi uspješne borbe protiv korupcije su postojanje neupitne političke volje, funkcionalan antikorupcijski zakonodavni i institucionalni okvir, kao i kontinuirano, dosljedno i sadržajno sprovođenje strateških dokumenata. “Posljedično, nedostatak rezultata treba tražiti upravo upravo u nedostatku političke volje, neefikasnosti postavljenog sistema, ali i u odabranom formalističkom pristupu ovom pitanju od strane nadležnih institucija na nacionalnom i na lokalnom nivou”, smatra Uljarevićeva.
Upozorava na praksu da se opštinama u kojima vlast vrše nepodobni usložnjava funkcionisanje ekstenzivnim kontrolama i budžetskim zakidanjima, dok se ne štede resursi za one u kojima vlast sprovode miljenici vladajuće strukture, i one ostaju van interesovanja inspekcija i procesuiranja čak i kad se utvrde nepravilnosti.
“Tužilaštvo i Agencija za sprječavanje korupcije moraju dati potreban pečat borbi protiv korupcije, bez selektivnosti i inertnosti koja danas karakteriše njihov rad. Tužilaštvu je često prva i posljednja faza bavljenja ovom problematikom izviđaj, a nevoljni postupci po kojima su podignute optužnice su, uglavnom, proizvod krivičnih prijava nevladinih organizacija i pojedinaca, a ne proaktivnog djelovanja samog Tužilaštva. ASK je uspio za kratko vrijeme svog postojanja da se pozicionira visoko na ljestvici onih koji su dio problema a ne rješenja kad je riječ o borbi protiv korupcije, na što ukazuje i Izvješaj Evropske komisije za Crnu Goru za 2019. Konačno, Državna revizorska institucija predstavlja instituciju koja kroz svoje nalaze otkriva važne činjenice o karakteru vršenja vlasti i stvara osnovu za moguće postupke pred pravosudnim organima. Zato DRI mora postati proaktivnija a njena uloga se ne može završavati stidjivim postavljem izvještaja na sajt bez proaktivne prezentacije istih u javnosti i procesuiranja prema Tužilaštvu”, kaže Uljarevićeva.
Ocjenjuje da su promjene u ovim ključnim institucijama neophodne kako bi se kreirao ambijent u kojem korupcija neće biti kao danas nekažnjiva pojava i u kojem partijski i partikularni interesi neće biti iznad zakona.
“Crna Gora je zabrinjavajuće usporila taj put ka EU i to ne zbog izazova sa kojima se EU suočava, kako nam se to često objašnjava od strane odgovornih donosilaca odluka u Crnoj Gori, nego zbog sopstvenog podbačaja kad su u pitanju mjerljivi rezultati u oblastima poput borbe protiv korupcije”, zaključuje Uljarević.
Ministarka javne uprave Suzana Pribilović kazala je da je korupcija “savremena pošast društva koja ugrožava, prevashodno onaj univerzalni princip jednakosti građana pred zakonom što, na kraju, ima šire implikacije”.
“Stoga je borba protiv korupcije na lokalnom nivou kao prvom i najbližem nivou građanima i privredi ključni izazov u izgradnji vladavine prava kao temelja demokratskog društva kome teži i Crna Gora”, poručila je Pribilovićeva.
Nažalost, ističe ona, često se zaboravlja da je jedan od osnovnih karakteristika demokratije – transparentnost sistema.
“Upravo u transparentnosti leži početak i kraj svih naših nastojanja u borbi protiv korupcije. U tom smislu, u prethodnom periodu, kroz donošenje novog Zakona o lokalnoj samoupravi, te Akcionog plana inicijative Partnerstva za otvorenu upravu pokrenuli smo niz aktivnosti koje treba da doprinesu unapređenju transparentosti lokalnih samouprava. Istovremeno, sprovođenjem procesa optimizacije, kao i shodnoj primjeni novog Zakona o državnim službenicima i namještenicima na lokalnom nivou značajno smo unaprijedili transaprentnost procesa zapošljavanja, ali i generalno službenički sistem koji predstavlja motor svake kvalitetne uprave”, ocijenila je Pribilovićeva.
Kazala je i da su u Vladi svjesni činjenice da je dobra javna uprava samo ona koja je pravi servis građana na svim nivoima i u svakom trenutku.
“I koja je svakog dana osviješćena da je tu zbog građana koji je plaćaju”, zaključila je Pribilovićeva.
Bonus video:
