Već gotovo pet decenija – od 1. oktobra 1975. godine – širom svijeta se obilježava Međunarodni dan muzike, praznik kojim UNESCO želi da nas podsjeti na ulogu muzike u našim životima, njenu univerzalnost i snagu da ujedini ljude svih kultura i kontinenata.
Ljubitelje klasične muzike, ali i novih tehnologija, ovog oktobra očekuje veliki događaj – svjetska premijera „10. simfonije“ Ludviga van Betovena, nedovršenog djela velikog kompozitora koje je dovršila vještačka inteligencija (AI). U subotu, 9. oktobra, u 19 sati Crnogorski Telekom će zainteresovanima u Crnoj Gori putem svoje Facebook stranice i YouTube kanala omogućiti praćenje onlajn prenosa ovog jedinstvenog muzičkog događaja.
Iz Telekoma su, kao prvi uvid u završenu kompoziciju, ranije podijelili kratki zvučni odlomak simfonije u izvođenju Beethoven Orchestra iz Bona, pod vođstvom dirigenta Dirka Kaftana s Cameronom Carpenterom na orguljama: https://www.youtube.com/watch?v=OeVzbGEFEyU
Betoven je na 10. simfoniji počeo da radi neposredno prije smrti, što je razlog zbog kojeg je ovo djelo ostalo nedovršeno. Dr Matthias Röder, direktor Karajan Instituta, zatim grupa eksperata za vještačku inteligenciju i tim muzikologa razvili su „Beethoven AI“, softver koji „razumije“ Betovenov kompozitorski stil. U ekspertskom timu koji je nadgledao razvoj bila je i prof. dr Christine Siegert, koja predvodi tim istraživača ustanove Beethoven-Haus iz Bona.
Tokom rada na razvoju „Beethoven AI“ nisu korišćene samo Betovenove kompozicije i dio 10. simfonije već i radovi kompozitora i muzičara koji su inspirisali Betovena i uticali na njegov rad, među kojima je i Johan Sebastijan Bah. Vještačka inteligencija je na taj način nastavila nedovršenu simfoniju, a kompozitor Walter Werzowa, muzičari i dirigent su dovršenoj kompoziciji udahnuli život.
Deutsche Telekom je cio projekat pokrenuo u proljeće 2019. godine, kako bi sve bilo spremno za obilježavanje 250. godišnjice Betovenovog rođenja godinu kasnije. Odluka da se dovršavanje 10. simfonije prepusti vještačkoj inteligenciji izazvala je polemiku u javnosti, i to upravo na temu – može li algoritam da bude dovoljno kreativan i zamijeni čovjeka u umjetničkom i stvaralačkom procesu.
Rezultat je, zaključuju u Telekomu, kompozicija o kojoj će se dugo govoriti.
