Iako Kolašin važi za grad koji posebnu brigu posvećuje spomen-obilježjima, održavanje prostora oko spomenika posvećenog palim studentima iz Prvog svjetskog rata nije, očigledno nije bilo prioritet nadležnima.
Spomenik se nalazi na granici dvorišta vrtića “Sestre Radović” i stare zgrade Osnovne škole “Risto Manojlović”, bez ograde prema obližnjoj ulici. Oko njega je sada nepokošena trava, korov i nisko rastinje, a na njemu odavno osušeno cvjeće. Nije ga skoro posjetila nijedna delagacija, a rijetki su pripadnici mlađih generacija koji znaju kome je i kada taj spomenik posvećen.
Njegovim podizanjem Kolašinci su se u trećoj deceniji prošlog vijeka odužili svojim sugrađanima, koji su “studije u Beogradu prekinuli su na poziv za odbranu voljene otadžbine Crne Gore”.
Podignut je u znak sjećanja na Jovana Radovića, Toška Vlahovića i Radoša Dragovića, studenata filozofije, Malina Mujovića, studenta tehnike, i Marka Puletića i Sava Radulovića, studenata prava.
”Ideja o podizanju spomenika potekla je od studenata kolašinskog okruga 1920. godine”, podsjeća lokalni hroničar Branislav Jeknić.
Novac je je obezbijeđen dobrovoljnim prilozima i donacijama naših iseljenika iz Amerike, ali i prodajom razglednica sa likovima poginulih.
”Fotografiju je izradio Milić Obrenović, porijeklom iz Kolašina, koji je u to vrijeme imao fotografsku radnju u Nikšiću. Spomenik je otkriven 26. avgusta 1928. godine. Za tu svečanost vladalo je veliko interesovanje u cijelom kraju. Varoš je bila sva okićena zastavama, radnje zatvorene, a narod je sa svih strana stizao u varoš da prisustvuje svečanosti i da oda priznanje i poštu mladim studentima, koji su svoje živote položili za čast i slavu svoje domovine”, priča Jeknić.
Na spomeniku sa sjeverne starne stoji natpis “Vile će se grabit u vjekove, da vam vjence dostojne sapletu”. Na drugoj strani piše “Šta bi narod učilo viteštvu da njegovih nije mučenika, čih grobova luča opominje, vaskrsenja ne biva bez smrti”.
Taj pomalo zaboravljeni kolašinski spomenik jedna je od onih koji imaju status kulturnog dobra.
Bonus video:
