Učinjenom poslu mane nema. Ukratko, to bi bio presjek toga što će se desiti, nakon što je u centru Podgorice, u neposrednoj blizini Spomenika prirode park-brdo Gorica, na parceli “Okova”, posječeno nekoliko višedecenijskih stabala.
Stabla je štitio Detaljni-urbanistički plan “Nova varoš 2”, u okviru kojeg se nalazi i parcela na kojoj su ovih dana kopani temelji za podzemnu garažu buduće stambene zgrade. Glavni gradski arhitekta, kako su rekli iz Glavnog grada, nije bio saglasan sa idejnim rješenjem objekta višeporodičnog stanovanja, ali je njegovo mišljenje pobio državni arhitekta.
I investitor, kako su rekli “Vijestima” iz “Okova”, nije želio da stabla budu posječena, zelenilo je, tvrde, bilo i motiv da baš tu grade. Stabla su posječena, kažu, nakon što se, po iskopavanju temelja za garažu i nevremena, počela obrušavati zemlja i palo prvo drvo. Potom je posječeno još pet.
Firma “Okov” parcelu je kupila krajem maja 2021. od “Televexa”, takođe privatne firme iz Podgorice. Kako su rekli “Vijestima”, službi Glavnog gradskog arhitekte idejno rješenje predali su 9. jula iste godine.
”Idejnim rješenjem predviđen je objekat za višeporodično stanovanje, spratnosti P+3. Forma objekta je posebno prilagođavana upravo tada postojećem zelenilu. Saglasnost smo dobili tek 29. juna 2022, i to žalbenom postupku pred glavnim državnim arhitektom. Pozitivnim odgovorom na našu žalbu je konstatovano da planirani objekat zadovoljava sve urbanističke parametre, te da je pozicioniran na način da ne ugrožava postojeće zelenilo, a da se uz očuvanje i sanaciju postojećeg zelenila planira i sadnja novog. Zbog novog čekanja na obračun komunalija u podgoričkim opštinskim službama, gradnju smo prijavili krajem novembra, a otpočeli sredinom decembra 2022”, rekli su redakciji.
Krajem istog mjeseca, pred Novu godinu, kako su rekli, u većem dijelu završen je i iskop za podzemnu garažu.
”Devetog januara, na dan kad smo planirali da otpočnemo betonske radove na budućoj podzemnoj garaži, Podgoricu je zadesila oluja, sa ogromnim količinama padavina i vrlo jakim vjetrom. Tokom noći između 9. i 10. januara došlo je do velikog odronjavanja zemlje na parceli. Napominjemo da je, što je neobično za Podgoricu, do dubine od četiri metra zemljište vrlo rastresito. Ispod drvoreda koji smo planirali da sačuvamo odvalili su se ogromni komadi tla, zapremine pet do deset kubika”, rekli su iz “Okova”.
Dodaju i da su 10. januara ujutro podgoričkom Sekretarijatu za saobraćaj predali zahtjev za zatvaranje ulice, te da su uputili molbu Komunalnoj policiji za hitan obilazak terena.
”Oko podneva istog dana jedno drvo je palo na Beogradsku ulicu. Alarmirali smo sve nadležne službe - od obične policije, preko komunalne policije i komunalne inspekcije, do Sekretarijata za saobraćaj i javnog preduzeća Zelenilo. Zaposleni iz Zelenila je izašao na teren i saopštio nam da čempresi moraju hitno biti uklonjeni, jer će svi redom popadati ‘u narednih sat ili dva ili noćas’, ali da to moramo učiniti sami, jer gradske službe i preduzeća nemaju nadležnost na privatnim parcelama. Vođeni prije svega željom da sačuvamo živote prolaznika, a onda i okolnu imovinu, na brzinu smo se organizovali i uklonili još pet stabala koja su bila u kritičnoj zoni”, kazali su iz “Okova”.
Dodaju i da od njih kao investitora “nijednim dokumentom niti propisom... nije zahtijevana zaštita postojećeg zelenila”.
”Nego smo objekat tako projektovali zbog sopstvene ljubavi prema zelenilu i humanom životnom prostoru. Žalimo što je zbog erozije tla dio stabala morao biti uklonjen, a parcelu ćemo, po izgradnji, do kraja ozeleniti vodeći računa o okolnim biljnim kulturama”, kazali su “Vijestima”.
Budući stambeni objekat gradi se na parcelama 2325 i 2326, KO Podgorica II, UP46a, Zona A, DUP “Nova varoš 2”. U tekstu tog DUP-a, autori, pored ostalog, navode da “u blokovskom zelenilu između Bulevara Ivana Crnojevića, Ulice Rista Stijovića i Beogradske ulice dominiraju vrste sa kojim se 50-ih i 60-ih godina XX vijeka vršilo intenzivno ozelenjavanje”, te da “prisutna su izuzetno vrijedna stabala (Pinus halepensis, Cupressus sempervirens, Cedrus deodara) koja treba adekvatnim mjerama njege zaštititi i sačuvati od propadanja, i očuvati od devastacije”.
Iz Ministarstva ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, koje je “Okovu” izdalo rješenje za gradnju krajem juna 2022, nisu odgovorili na pitanja “Vijesti”. Pitanja su se, pored ostalog, odnosila i na izvod iz DUP-a koji se odnosi na blokovsko zelenilo.
Iz Glavnog grada kazali su da Glavni gradski arhitekta nije dao pozitivno mišljenje na idejno rješenje za objekat “Okova”, da je postupak vođen gotovo godinu, da su, kako su rekli, nudili drugačije rješenje, “uz jasnu napomenu da ni u kom slučaju nije prihvatljivo uklanjanje postojećih vrijednih stabala”.
”Razmatrana je i mogućnost razmjene parcela, što je investitor odbio insistirajući na pravu raspolaganja sopstvenom imovinom. Naime, u toku razmatranja priloženog idejnog rješenja konstatovano je da objekat prelazi zadatu građevinsku liniju za podzemne djelove objekta, locirajući dio podzemne garaže uz samu granicu parcele. Investitor se pozvao na mogućnost pomjeranja građevinske linije uz saglasnost susjeda, izdajući samom sebi saglasnost, budući da je vlasnik susjednih katastarskih parcela. Takođe, naveli su da bi eventualnim pomjeranjem objekta unutar građevinske linije bili primorani da uklone postojeća vrijedna stabla”, rekli su iz Glavnog grada.
Kako su kazali, Služba glavnog gradskog arhitekte je “konstatovala da dostavljena saglasnost nije validna iz razloga što su susjedne katastarske parcele namijenjenje za javni put i predmet su eksproprijacije”.
”Uz zaključak da, iako se višedecenijska stabla nalaze na privatnoj parceli, ne može dati pozitivno mišljenje na njihovo uklanjanje, s obzirom na to da su, zbog same pozicije urbanističke parcele, integrisana u zeleni pojas park šume Gorica”, piše u odgovoru Glavnog grada.
Kako investitor nije ispunio zahtjeve glavnog gradskog arhitekte, kako su rekli, donijeto je Rješenje o odbijanju, ali se investitor žalio Glavnom državnom arhitekti.
”Služba glavnog gradskog arhitekte je prosljeđujući dokumentaciju glavnom državnom arhitekti naglasila stav ‘da UP 46a, zona A, ne treba da bude građevinsko zemljište namijenjeno izgradnji stambenog objekta, te je pretpostavka da planskim dokumentom nije na pravi način tretirana namjena ove parcele koja, osim što se nalazi u samom podnožju najvažnije zelene cjeline u gradu, nespretno je definisana u neposrednom okruženju javnih objekata (Stadion malih sportova i budući Prirodnjački muzej)’. Glavni državni arhitekta je rješavajući po žalbi investitora izdao Rješenje o saglasnosti, čime su se stekli uslovi da investitor nastavi sa izradom projektne dokumentacije i postupkom prijave građenja objekta”, rekli su iz Glavnog grada.
Kako su rekli, time su “nastale posljedice po prostor koje je Služba glavnog gradskog arhitekte nastojala da izbjegne i pod prijetnjom tužbe od strane investitora”.
”Takođe, kako je navedeno i u rješenju o odbijanju, pozicioniranje podruma na parceli onako kako je predviđeno idejnim rješenjem na koje je glavni državni arhitekta dao saglasnost, ugrožava rekonstrukciju Beogradske ulice predviđenu planskim dokumentom”, rekli su iz Glavnog grada.
Gradnja može, ali uz zaštitu prirode
Park-šuma Gorica proglašena je spomenikom prirode u junu prošle godine. Beogradska ulica, kao i parcela na kojoj gradi “Okov”, prema granicama parka, nalaze se u granicama zaštitnog pojasa (bafer zona).
U zaštitnom pojasu, prema Odluci o proglašenju spomenika prirode, dozvoljena je izgradnja objekata u skladu sa važećom prostorno-planskom dokumentacijom “uz primjenu uslova i smjernica zaštite prirode, kao i mjera za zaštitu životne sredine koja je vezana za prostorno-plansku i projektnu dokumentaciju, a sprovode se kroz postupke strateške procjene uticaja i procjene uticaja na životnu sredinu”.
Kako se navodi, zabranjena je “izgradnja objekata koji dovode do značajne degradacije prirodnih staništa”.
Bonus video:
