Nakon zaštićenog područja Đalovića klisura, u završnoj fazi je priprema studije za gornji tok rijeke Ćehotine, od njenog izvora do opštine Pljevlja, a postoji potreba i za konkretnom zaštitom i Novakovića pećine, koja je na papiru zaštićena kao spomenik prirode.
To je u razgovoru za “Vijesti” ocijenio poznati speleolog Željko Madžgalj, koji je nedavno izabran za vd direktora novoosnovane Agencije za upravljanje prirodnim dobrima opštine Bijelo Polje.
Agencija, koja će biti zadužena za upravljanje svim zaštićenim područjima na teritoriji opštine, uključujući i Đalovića klisuru, osnovana je u Bijelom Polju krajem prošle godine.
Odluka o osnivanju usvojena je na nedavnoj sjednici lokalnog parlamenta, nakon što je Opština ranije zvanično zaštitila Đalovića klisuru, koja je jedan od najvrednijih predjela Crne Gore i koja je proglašena spomenikom prirode, zahvaljujući intenzivnoj saradnji sa Nevladinom organizacijom Eko-tim i globalnom organizacijom za zaštitu prirode The Nature Conservancy (TNC).
Madžgalj je podsjetio da je na inicijativu opštine Bijelo Polje, Agencija za zaštitu životne sredine uradila Studiju revizije za zaštićeno prirodno dobro Đalovića klisura, i da je na osnovu te studije Opština Bijelo Polje na sjednici početkom prošle godine donijela odluku o proglašenju spomenika prirode.
Tom odlukom je predviđeno i osnivanje Agencije za upravljanje prirodnim dobrima opštine Bijelo Polje i Skupština opštine je usvojila odluku o formiranju Agencije.
“Do sada su ta područja bila zaštićena samo na papiru, a osnivanjem Agencije dobija se prilika da se priroda na zaštićenim područjima štiti na institucionalan i zakonit način u kontinuitetu”, kazao je Madžgalj.
Prilikom proglašenja Đalovića klisure spomenikom prirode 1968. godine, podsjetio je Madžgalj, površina tog zaštićenog područja bila je znatno veća i prostirala se ne samo u Crnoj Gori i opštini Bijelo Polje, nego i na području Srbije i opštine Sjenica.
“Revizijom studije, zaštićeno područje je smanjeno i nalazi se na području opštine Bijelo Polje, površina zaštićenog područja je oko 350 hektara, a dužina granice zaštićenog prostora je oko 12,5 kilometara. Zaštićeno područje je podijeljeno u dva reona. Sami tok rijeke Bistrice sa rječnim terasama od prvog stalnog izvorišta rijeke Glave Bistrice do izlaza iz klisure je pod strogim režimom zaštite II stepena, a južna i sjeverna strana klisure do vršnih djelova Koritske visoravni i platoa Sušac su pod režimom zaštite trećeg stepena”, objasnio je Madžgalj.
U ovom trenutku na području opštine Bijelo Polje Đalovića klisure je jedino proglašeno zaštićeno područje, međutim, u završnoj fazi je izrada studije za gornji tok rijeke Ćehotine, a kako se dio područja rijeke Ćehotine, od njenog izvorišta do granice sa opštinom Pljevlja, nalazi u opštini Bijelo Polje urađena je studija zaštite i za to područje, tako da su se stvorili uslovi da SO Bijelo Polje proglasi i to područje zaštićenim prirodnim dobrom.
“Pored toga, Novakovića pećina je na papiru zapštićena kao spomenik prirode pa postoji potreba i zakonska obaveza da se i za taj lokalitet, vjerovatno sa širim područjem vrela i kanjona rijeke Vranštice, uradi studija zaštite. Bijelo Polje ima još prirodnih područja izuzetnih prirodnih vrijednosti koje u budućnosti treba obuhvatiti nekim stepenom zaštite kao što je vrelo Lještanice sa vodopadom Skakala ili dolina Suvovare od Bardovog dola na Bjelasici do vrela bjelasičke Bistrice u Majstorovini”, otkriva za “Vijesti” Madžgalj.
Ciljevi Agencije su, kako je istakao, raznovrsni i proizlaze iz zakonskih normi koji se odnose na oblast zaštite životne sredine, a najvažniji cilj i fokus rada Agencije je, prije svega, zaštita, što je i najvažniji segment budućih planova i rada Agencije.
“To podrazumijeva aktivnu zaštitu i kontrolisano korištenje prirodnih resursa kao i sprečavanje štetnih aktivnosti koje mogu ugroziti značajne odlike biodiverziteta u zaštićenom području, a izazovi su brojni: šumski požari, nedozvoljena sječa šume, nekontrolisan lov i ribolov, divlje deponije i odlaganje otpada, zagađivanje vodotoka, prekomjerno i nekontrolisano ubiranje šumskih plodova, divlja gradnja itd”, kazao je Madžgalj.
Pored tih izazova, drugi važan segment rada Agencije su razvoj i promocija eko turizma u zaštićenim područjima na održiv i odgovoran način i taj vid turizma ima najveći rast tražnje u svijetu što je šansa koja nije dozvoljeno iskorištena.
“Treći segment je saradnja sa lokalnim stanovništvom koje gravitira zaštićenim područjem i ta saradnja je neophodna i može da bude plodna i korisna za sve. Takođe, tu je saradnja sa nevladinim organizacijama čiji su ciljevi zaštita životne sredine, planinarskim društvima, sportskim udruženjima, lokalnom turističkom organizacijom, turističkim agencijama”, naveo je on, dodajući da će Agencija imati i obrazovno-ekološki cilj da promoviše značaj i potrebu očuvanja životne sredine, posebno u zaštićenim područijima.
Kako je Agencija u povoju, kazao je Madžgalj, slijedi zahtjevni period donošenja Statuta i njegovog usvajanja, donošenje raznih pravilnika, godišnjeg i petogodišnjeg plana rada i razvoja, obuka zaštitara.
Što se tiče finansiranja Agencije, Madžalj pojašnjava da je za prvu godinu postojanja dio sredstava izdvojila globalna ekološka organizacija The Nature Conservancy u saradnji sa Eko timom iz Podgorice, a da će dio sredstava planom u budžetu izdvojiti opština.
Bonus video:
