Ljubav prema golubarstvu u Pljevljima razvijala se od davnina kada je u gradskim naseljima gotovo svaka kuća imala ljubimca u “bandijerama” - malim kavezima koji su se pravili na stubu visine od dva do četiri metra, kako bi golubovi opstali od napada mačaka. Kavezi bi pretežno cijele godine bili otvoreni.
Poznato je da su golubovi u Pljevljima držani u periodu Drugog svetskog rata, a i prije, kada su sve rase miješane i meležene u parenju. Od 1960. do 1970. godine polako se počinju držati rase srpskog visokoletača, pismonoša, tipleri, pertla, lepezani, gušani, štraseri, takle i drugi ukrasni golubovi.
Poznati pljevaljski golubar Mladen Dragašević kaže da se u tom periodu odgajaju golubovi u kavezima napravljenim od daske, sa ispustima od mreže gdje se selekcija vrši na osnovu izgleda goluba i njegovog ponašanja prilikom gukanja.
“Najviše su cijenjeni mužijaci koji skupljaju krila prilikom leta i pritom ‘prepucavaju’ krilima, tako da kroz silazak repom i krilima ‘metu’ po zemlji i na taj način dominiraju u svom okruženju. Kroz uparivanje različitih boja golubova, izvode se šareni, po neki i sa tri tazličite boje - čuveni ‘šarci’ i ‘baljani’, a nadimke dobijaju po raznim osobinama, od boje do imena po anegdoti iz života vlasnika. Svaki gazda bi imao svog ljubimca kojeg bi nazivao po nadimku... U gradu tada svi golubari znaju za najbolje golubove i njihove vlasnike, pa se svi trude da nabave porijeklo od njih”, kaže Dragašević koji je, zajedno sa kolegama iz Udruženja “Breznik”, autor “Istorije pljevaljskog golubarstva”.
Visokoletači se donose u Pljevlja najviše iz jugoslovenskih centara golubarstva: Beograda, Kragujevca, Šapca, Čačka, Užica i Kraljeva.
“U nemogućnosti izgradnje kaveza za držanje golubova zbog prostora oko kuća, djeca samostalno počinju praviti od daske male golubarnike na obroncima Bogiševca,Golubinje i Brda. Kroz druženje sa svojim drugarima uspjevaju da izgrade lijepa skloništa za svoje ljubimce. Brojni ljubitelji golubova, koji su nekada kao djeca držali golubove, znaju za staru izreku - ‘kada jednom dijete zavoli pero goluba, to se nikad ne zaboravlja’, pa se nečesto dešavalo da bivši golubari nakon odlaska u penziju ili kupovine kuće sa placom odluče da se vrate svojoj ljubavi iz mladih dana i izgrade golubarnik”, ističe Dragašević koji uzgaja golubove, s kraćim pauzama, skoro 18 godina, a ljubav prema tim pticama traje skoro tri decenije - od njegove sedme godine.
U pljevaljskom naselju Moćevac gaji 150 golubova - srpskih visokoletača, a u gradu pod Golubinjom ovim hobijem, osim njega, bavi se još tridesetak golubara. Nekada je u Pljevljima bilo oko 300 golubara.
Nastajstariji golubar trenutno u Pljevljima je osamdesetjednogodišnji Supko Hadžiatlagić, a više od pola vijeka golubarstvom se bave i Ismet Duraković, Rade Bulatović i Radisav Jestrović.
Najmlađi golubari su Vladimir Despotović, Marko Ćirović, Darko Joksović i Lazar Džuverović, koji imaju 12, odnosno 13 godina.
“Kroz odgoj golubova i sklapanje brojnih prijateljstava sa golubarima iz drugih gradova bivše Jugoslavije, naš grad je prepoznat kao sredina gdje golubari iz drugih gradova rado dolaze i uvijek budu srdačno dočekani, kako to i priliči našim običajima. Poklanjanjem goluba gostu stvara se novo prijateljstvo, druženje i saradnja koja često prerasta u porodična prijateljstva između golubara i njihovih porodica. U svim gradovima bivše Jugoslavije gdje se odgajaju golubovi, pravi i iskreni ljubitelj golubova ima druga, prijatelja, kod koga je dobrodošao samim ulaskom na kapiju i pitanjem - ‘jesu li ovo vaši golubovi’ i ‘mogu li da ih pogledam’. Naravno da niko ne odbija ovakvu vrstu posjete jer su golubari poznati kao druželjubivi ljudi koji vole okupljanja i razgovor o golubovima, njihovom porijeklu, letu, osobinama u letu, gdje uz razgovor i razmjenu iskustva svako nešta nauči, čuje o pripremama za takmičenje letača ili sasluša neku novu anegdotu o golubovima koju kasnije može da prepriča svojim drugarima”, kazao je Dragašević.
Svoja druženja i poznanstva Pljevljaci koriste da bi formirali udruženja golubara i stvaraju se klubovi. Danas ih ima pet.
Članovi udruženja naručuju alkice za golubove sa oznakama saveza, pa kreću i takmičenja s ciljem selekcije najdužih letača visokoletača koji lete po pravilniku jatno, kružno i visoko u nebu.
Pri postizanju “propisnog visa” golub se okom vidi kao tačka.
“Prvi rezultati u gradu postignti su 21.8.2001. godine, i to Alem Zečević-Zečka prosjek 5 sati 3 minuta, sa najdužim letačem silverom 6 sati i 10 minuta i Matović Zoran-Mata 21.7.2001. godine prosjek leta jata 6 sati 8 minuta, sa najdužim letačem mavijanče duz 8 sati 55 minuta i 14.7.2001 godine prosjek leta jata istog takmičara 4 sata 31 minut, sa najdužim letačem tekirče duz sa letom 4 sata 47 minuta. Rekorder letač u gradu je mavijan bakarasti duz vlasništvo Mladena Dragaševića sa zvaničnim letom 15 sati 11 minuta”, kazao je Dragašević.
Ističe da Pljevlja nisu pogodna za golubarstvo zbog velikog broja grabljivica koje napadaju golubove u letu i često ih primoravaju da ranije slete.
Često se desi da jake vazdušne struje golubove odnesu daleko i da slete u neki drugi grad kod nekog drugog golubara.
“Tako su golubovi završavali u Sjenici, Novoj Varoši, Priboju, Čačku, Nikšiću, Podgorici, a jedan je došao čak i do Beograda. Obično slete gdje ima golubarnika, a pravi golubar pogleda alkicu i odmah pozove vlasnika i vrati goluba. Često i golubovi iz drugih gradova završe u Pljevljima i mi ih vraćamo. Ko uhvati goluba, postaje novi prijatelj vlasnika”, ističe Dragašević.
Da bi izbjegli takve situacije, golubari prate i takozvane golubarske prognoze vremena i plaćaju čovjeka koji im, kada su utakmice, saopštava kakav će vjetar biti tog dana na dvije hiljade metara nadmorske visine.
Bonus video:
