Od 104 ulice u Nikšiću nazvane po istaknutim ličnostima, svega četiri su dobile naziv po ženama, i to heroinama koje su život izgubile u Drugom svjetskom ratu - Milici Vučinić, Joki Baletić, Jeli Andrijašević i Dragici Pravici.
Od njih četiri, samo Dragica Pravica nije Nikšićanka, a njih dvije, Dragica i Milica Vučinić su narodni heroji.
"Ulica Milice Vučinić dobila je naziv 1966. godine, Ulica Joke Baletić 1984, dok za ulice Jele Andrijašević i Dragice Pravice ne postoje podaci kada su dobile naziv", kazao je "Vijestima" Milan Bošković iz Sekretarijata za komunalne poslove i saobraćaj.
Kako je istakao, njegovo mišljenje je da je makar još toliko ulica trebalo da dobije imena po istaknutim ženama.
"U Nikšiću postoji 380 ulica - 318 je dobilo naziv kroz skupštinsku proceduru, od čega je 21 dobila naziv po značajnim događajima, 104 po istaknutim ličnostima, a 193 po geografskim i numeričkim pojmovima", kazao je Bošković.
I poznati nikšićki novinar, publicista i hroničar, Maksim Vujačić, smatra da mali broj ulica u gradu pod Trebjesom nosi imena po istaknutim ženama, kao i da je kroz istoriju bilo dosta žena koje su zaslužile da ulice dobiju imena po njima.
"Među ženama koje zaslužuju da dobiju svoje ulice su svakako kraljica Milena, princeza Ksenija, Jelena Savojska, kao i Njegoševa sestra, Marija Perović, koja je nakon bitke na Grahovu primila u kuću ubicu svog sina i ukazala mu pomoć. Ona je vjerovatno prva žena u Crnoj Gori koja je sahranjena u crkvi. Tu su i Stana Tomašević Arnesen, politička komesarka i prva žena ambasador u poratnoj Jugoslaviji, kao i ljekarka, revolucionarka i učesnica NOB-a, Olga Popović Dedijer", naveo je Vujačić, uz napomenu da je broj zaslužnih žena kroz istoriju daleko veći, ali da se on trenutno sjetio njih nekoliko.
A gdje su tek žene umjetnice, književnice, ljekarke, prosvjetne radnice, naučnice...
MILIČINO DJELO I TITO PREPOZNAO
Ko su bile žene po kojima ulice u Nikšiću nose imena?
Milica Vučinić je rođena 1921. godine, u selu Cerovo, u blizini Nikšića. Nakon osnovne škole nije nastavila školovanje. Tokom Trinaestojulskog ustanka stupila je u partizansku četu sela Dragovoljići i postala bolničarka, da bi u februaru 1942. postala borac nikšićkog partizanskog odreda i učestvovala u borbama tokom Treće neprijateljske ofanzive. Kada je u junu te iste godine formirana Peta proleterska crnogorska udarna brigada, Milica je uključena u Prvu četu Prvog bataljona. Ostalo je zapisano da je izuzetnu hrabrost pokazala tokom borbi u ljeto 1942. godine, kada se njena brigada probijala pravcem Vrbnica-Prozor. Po dolasku brigade u centralnu Bosnu, Milica je postavljena za političkog delegata voda. Učestvovala je u mnogim bitkama, a posebno se istakla tokom Četvrte neprijateljske ofanzive. Poginula je 20. marta 1943. godine u borbama kod sela Šipačno, u blizini Nevesinja. Ukazom predsjednika Jugoslavije, Josipa Broza Tita, 13. jula 1953. godine, proglašena je za narodnog heroja.
U Nikšiću, studentski i đački dom nosi naziv "Braća Vučinić", po njenoj braći, Bošku i Đorđiju, koji su takođe poginuli tokom Drugog svjetskog rata. Iako ispred Doma, pored bisti njene braće, stoji i njena bista, izgleda da je bilo "mnogo" da se u nazivu nađe i njeno ime.
HEROJSKO DRŽANJE JOKE BALETIĆ
Svakog 9. maja u Nikšiću se obavezno pominju i heroji - Čedomir Ljubo Čupić i Joka Baletić, koji su ubijeni tog dana 1942. godine. Ljubo je proglašen narodnim herojem, ali ne i Joka Baletić, sedamnaestogodišnja djevojka koja je sama stavila omču oko vrata, ne dozvoljavajući neprijatelju da to uradi.
Joka Baletić rođena je 1924. godine, u Broćancu, u blizini Nikšića, gdje je završila osnovnu školu. Kao vrlo mlada je uzela u ruke oružje i pridružila se narodnooslobodilačkom pokretu. Bila je u Rudinsko-trepačkom partizanskom bataljonu, a zatim je u Četvrtom udarnom bataljonu nikšićkog partizanskog odreda bila bolničarka. Nakon borbe sa četnicima, na Kablenoj glavici, kod Nikšića, zarobljena je u aprilu 1942. godine zajedno sa komesarom čete, Ljubom Čupićem. Mnogi su bili zadivljeni njenom hrabrošću tokom suđenja, ali i kada su je poveli na vješala. Nije dozvolila da joj dželat stavi omču oko vrata, već ga je nogom odgurnula govoreći:
"Nijesi dostojan da mi stavljaš omču oko grla. Ja ću sama!".
Joka Baletić je prva žena koja je obješena u Crnoj Gori.
JELA I DRAGICA
Jela Andrijašević je rođena 1912. godine u nikšićkim Riđanima. Istakla se kao junakinja čvrstog karaktera kojoj je malo falilo da dočeka slobodu - poginula je u Pješivcima na dan oslobođenja Nikšića, 18. septembra 1944.
Ulica i kvart koji nose naziv po najistaknutijoj heroini Trebinja, Dragici Pravici, nalaze se u centru grada. Dragica Pravica je rođena 28. oktobra 1919. godine u selu Bijelač kod Trebinja. Osnovnu školu je završila u manastiru Duži, a gimnaziju u Dubrovniku. Kao gimnazijalka, 1937. godine, je postala članica SKOJ-a, a godinu kasnije članica Mjesnog komiteta KPJ za Trebinje. U jesen 1939. godine Dragica odlazi na studije biologije u Beograd, gdje je njen brat Rade studirao prava. Primljena je u KPJ-u početkom 1940. godine, da bi se, nakon što je 6. aprila 1941. napadnuta Jugoslavija, zajedno sa bratom vratila u rodni Bijelač. U oktobru je postala sekretarka Sreskog komiteta SKOJ-a za Trebinje. Nije se istakla samo u bitkama, već i u borbi za ravnopravnost žena i njihovu emancipaciju.
Govorila je: “Ova naša borba je bitka i za slobodu žena, da žena bude ravnopravna, da ima pravo na svaki posao... Ne može biti slobodne zemlje ako su u njoj žene robovi”.
Nju i brata Rada su 27. juna 1942. godine strijeljali četnici u hercegovačkom selu Ugarci, a 8. juna 1945. je, na Titov predlog, proglašena za narodnog heroja. Posmrtni ostaci Dragice i njenog brata su 1953. godine sahranjeni u spomen-grobnici palih boraca i žrtava fašizma u Trebinju. Iznad grobnice je podignut spomenik...
Bonus video:
