Zbog čega nije donijet Prostorno-urbanistički plan, koji sve djelovi budvanske opštine nijesu pokriveni planskim dokumentima, koji detaljno-urbanistički planovi su na snazi, koji su istekli, koji su u fazi izarde, ali i koje su to državne institucije i nadležni organi “krivi” što metropola turizma nije u potpunosti prostorno-planski pokrivena, pitanja su na koje “Vijesti” nisu dobile odgovore iz Opštine Budva i pored urgencije koja je upućena službi predsjednika Opštine.
Građevinski biznis, jedan je od najunosnijih već dvije decenije u Budvi, gdje se godišnje “vrte milioni”. Gradske vlasti svih prethodnih godina, pa i ova aktuelna, osvajale su glasove i preuzimale vođenje metropole turizma upravo potpomognute od strane građevinskog lobija, kojima stanje kakvo je u Budvi, najviše odgovora da realizuju svoje projekte - uglavnom gradnju stanova za tržište.
Podsjećamo, izrada Prostorno-urbanističkog plana (PUP) opštine Budva još uvijek je u toku, a trenutno se nalazi u fazi korekcije nacrta.
Dva ključna detaljna urbanistička plana “Budva centar izmjene i dopune” i “Bečići” istekli su još 2014. ali se primjenjuju i opštinske vlasti, ali i resorno ministarstvo uredno izdaje dozvole za gradnju. Ovo su ujedno i dva najatraktivnija građevinska područja.
Na desetine hiljada kvadrata izgrađeno je na području koje pokrivaju ova dva kontroverzna planska dokumena u proteklih devet godina od kada je Demokratska partija socijalista “pala” sa vlasti, i koja je upravo od strane onih koji su došli na vast, prije svega partija i grupa građana nastalih raspadom nekadašnjeg Demokratskog fronta, krivili DPS za građevinski haos i betonizaciju Budve.
Iako su Demokrate uspjele da 2017. godine, preuzimanjem vlasti u Budvi zajedno sa DF-om, stave na period od jedne godine moratorijum na DUP “Budva centar”, koji je potom ukinut, ali i stave van snage 2019. DUP “Petrovac”, to im te godine nije pošlo za rukom da obore DUP “Bečići”, kojim je ucrtano nevjerovatnih tri miliona kvadrata stambeno-poslovnog prostora u tom primorskom mjestu.
Tadašnji Demokratski front predvođen Markom Carevićem oglušio se o poziv Demokrata da se obori planski dokument DUP “Bečići”, što je bio početak kraja te vlasti i već u ljeto 2020. došlo je do novih izbora. Međutim, to je upravo pomoglo Careviću da osvoji vlast. Planski dokumenti i obećanja koje su davali političari, nekad iz redova DPS-a, a potom iz redova DF-a, omogućili su im osvajanje glasova građana na izborima. Borba protiv nekontrolisane urbanizacije Budve, uvijek je padala u vodu pred izbore.
Nažalost, i dalje veliki dio Budve nije pokriven planskim dokumentima, veći dio periferije, ali i atraktivnih djelova samoga grada Budve.
Iako se očekivalo da će donošenje PUP-a zaustaviti građevinsko divljanje u Budvi, na to će se po svoj prilici još čekati. Do tada Opština i resorno ministarstvo uredno izdaju na desetine dozvola svakoga mjeseca.
Izmjene i dopune Prostorno-urbanističkog plana (PUP) iz 2014. opštine Kolašin usvojene su u tek u februaru ove godine. Sa nivoa lokalne vlasti, izmjene i dopune PUP-a inicirane su još prije šest – sedam godina, a prvi nacrt plana bio je gotov 2020. godine. Organizovana je i javna rasprava, nakon čega je urađen izvještaj sa 230 primjedbi i zahtjeva.
U međuvremenu je Savjet za reviziju planskog dokumenta promijenjen, te plan iz 2020. godine nije nastavljen kroz dalju zakonsku proceduru. Za kočenje i zaustavljanje daljeg rada na tadašnjem nacrtu plana, kako su obrađivači ranije naveli, razlozi nijesu poznati.
Konačno, lani, nakon maratonske javne rasprave, uz nekoliko stotina primjedbi i sugestija, definisan je prijedlog odluke, koji je, opet iz široj javnosti nepoznatih razloga, čekao na usvajanje sve do februara ove godine.
Na dio kolašinske opštine odnosi se i Prostorni plan posebne namjene (PPPN) “Bjelasica i Komovi”, koji obuhvata područje masiva te dvije planine. Pored kolašinske, obuhvata i teritroriju opština Bijelo Polje, Berane, Andrijevica i Podgorica.
Detaljni urbanistički planovi (DUP) postoje za Centar, Industrijsku zonu, Brezu, Smailagića Polje, Radigojno i Sportsku zonu.
Urađene su detaljne razrade lokaliteta za dva planinska centra na Bjelasici – Kolašin 1450 i Kolašin 1600, kao i za Komove. Lokalne studije lokacije postoje za 14 djelova kolašinske opštine.
DUP Centar, odnosno izmjene i dopune tog dokumenta, donesene su još prije deceniju i po. Više puta je problematizovana hipergradnja u gradskom centru, koja se oslanja na taj planski dokument, odnosno naknadna tumačenja obrađivača, kojima je povećavana i spratnost i gabarit novoizgrađenih stambenih i turističkih objekata u Kolašinu. Lokalna opozicija i ekološki aktivisti više puta su predlagali stavljanje moratorijuma na DUP Centar, kako bi se zaštitio centar grada, no aktuelna kolašinska vlast nije pokazala volju za to.
Kako su “Vijestima” kazali u Opštini, donošenje novog DUP-a Centar, biće, vjerovatno, prvi zadatak Agencije za projektovanje i planiranje prostora koja je formirana u skladu sa novim Zakonom o planiranju prostora.
Pored toga, lokalna vlast planira da mijenja i DUP Breza iz 2011. godine i DUP Smailagića Polje, donesen dvije godine ranije. Ti djelovi kolašinske opštine privukli su minulih godina značajno interesovanje investitora, pa je u toku intenzivna gradnja.
Za cjelokupno područje opštine Nikšić na snazi su Izmjene i dopune PUP-a kojim su date smjernice za direktnu primjenu na najvećem dijelu teritorije, tako da je u velikoj mjeri umanjen problem nedostatka detaljnih planova za Nikšić.
To su odgovorili “Vijestima” iz Sekretarijata za uređenje prostora i zaštitu životne sredine.
“Izmjenama i dopunama PUP-a opštine Nikšić definisana su područja za koja je bila predviđena izrada DUP-a, i to su uglavnom djelovi sa nedefinisanom regulacijom, gdje je potrebno planirati nove saobraćajnice. Za neka od tih područja su ranije postojali detaljni planovi, ali su stavljeni van snage. U periodu dok je izrada planske dokumentacije bila u nadležnosti Ministarstva, za našu opštinu nije urađen ni jedan novi DUP”, navodi se u odgovoru nadležnog Sekretarijata.
U opštini je na snazi 14 DUP-ova za područje Nikšića i četiri studije lokacije za prostor opštine, dok planskih dokumenata nema u izradi.
“U Opštini funkcioniše Agencija za projektovanje i planiranje koja je do 2019. radila planska dokumenta i ponovo će ih raditi, kad dobije licencu za šta ispunjava uslove. Očekujemo da će se za godinu dana uraditi plan detaljne regulacije za opštinski centar, a potom, ako se ukaže potreba, i za neka prigradska naselja”, stoji u odgovoru Sekretarijat za uređenje prostora i zaštitu životne sredine.
Ministarstvo: Nove politike u oblasti uređenja prostora
Zakon o uređenju prostora, koji je 5. marta 2025. godine stupio na snagu, daje normativni okvir za uspostavljanje nove politike u oblasti uređenja prostora, kažu u Ministarstvu prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine.
U sklopu Zakonom propisanih rješenja su i rješenja koja se odnose na planska dokumenta iz nadležnosti lokalne samouprave, kojim je propisano da prostorno-urbanistički plan lokalne samouprave, kao krovni planski dokument sa tog nivoa, sadrži smjernice za legalizaciju bespravnih objekata, navode u Ministarstvu.
Budući da je Zakonom o uređenju prostora predviđena obaveza donošenja novih planskih dokumenata - ovi planski dokumenti bi bespravnu gradnju, primarno, trebalo da tretiraju u kontekstu implementacije rješenja iz propisa o legalizaciji bespravnih objekata, ističu u Ministarstvu prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine.
U Plužinama nema planova u fazi izrade
Kako su “Vijestima” odgovorili iz plužinske Opštine, čitava teritorija opštine je pokrivena planskim dokumentima i to Prostorno-urbanističkim planom opštine Plužine (“Sl.list CG-opštinski propisi” br.32/12), a naselje Plužine i Detaljnim urbanističkim planom (“Sl.list CG - opštinski propisi” br.78/21).
“Opština Plužine ima jedan Detaljni urbanistički plan ‘Centar’ Plužine (“Sl.list CG - opštinski propisi” br.78/21) koji je na snazi i odnosi se na naselje Plužine. Trenutno nemamo planova koji su u fazi izrade, kao ni u fazi izmjena i dopuna. U toku su izmjene i dopune Prostorno-urbanističkog plana opštine Plužine (“Sl.list CG-opštinski propisi” br.32/12) koji će biti usklađen sa Prostornim planom Crne Gore”, kazali su iz Opštine Plužine.
Bonus video:
