Mještani Tivta primijetili su proteklih dana i nadležnim organima prijavili nova oštećenja i krađe kamena iz starih parapetnih zidova na lokalnom putu Tivat-Kotor preko Prčanja.
Nepoznati počinioci ponovno su devastirali jedan broj parapeta na trasi puta kroz tjesnac Verige odakle su već skinuli i odnijeli više komada velikih lijepo tesanih kamenih kvadara. Ponovno su na ovaj proteklih dana način oštećeni i djelovi parapetnih zidova koje je prije nekoliko godina obnovila Opština Tivat ugradnjom novih kamenih blokova.
Takav je slučaj na parapetu na jednom od najljepših vodikovaca u Boki – na krivini iznad crkve Gospe od Anđela u Verigama, ali i na djelovima kamenog zida uz put na potezu od kraja naselja Lepetane prema Gospi od Anđela.
“Ovdje je riječ o vandalizmu i kriminalnom djelu koje bi trebalo da zainteresuje nadležne za održavanje obale, policiju, ali i institucije koje se bave zaštitom graditeljske baštine i ambijenta Boke. Međutim, niko od njih već godinama ili ne može ili jednostavno ne želi da pronađe počinioce i zaustavi ovu kriminalnu djelatnost koja se već i ranije događala”, rekao je Tivćanin, koji je “Vijestima” proslijedio fotografije najnovijih oštećenja kamenih parapeta na putu uz obalu.
Parapeti koji su većinom građeni za vrijeme austro-ugarske uprave nad Bokom, ili neposredno nakon nje, dio su tradicionalnog graditeljskog nasljeđa ovih krajeva, kao i dio prepoznatljivog vizuelnog identiteta bokeških dužobalnih cesta. Osiim utilitarne i tehničke funkcije da poboljšaju bezbjednost saobraćaja na uskim i krivudavim cestama uz more, osnovna im je namjena da služe kao ogradni ili potporni zidovi koji fizički treba da spriječe pad vozila sa kolovoza u more a i svojevrsna su fizička barijera koja najizloženije djelove kolovoza treba da zaštiti od udara morskih valova.
Na području Tivta najupečatiljiviji i najbrojniji stari tradicionalni kameni parapeti nalaze se na dijelu obalnog puta Tivat- Lepetane-Stoliv-Prčanj-Muo- Kotor, kao i na dijelu ceste ispod parka Ivovića u Donjoj Lastvi. Ima međutim, i novijih primjera njihove gradnje, estetski ne puno slabijih od starih parapeta od prije vijek i nešto, jer djelimično kameni parapeti postoje i uz Jadransku magistralu na potezu od Lepetana do Opatova.
Ovaj dio kulturne baštine i primjer korišćenja prirodnog materijala – kamena koji tako dobro “funkcioniše” u primorskom ambijentu, nerijetko je ugrožen kriminalnim djelovanjem nesavjesnih pojedinaca koji često organizovano uništavaju parapete i kradu obrađeni tesani kamen iz tih zidova.
Opština Tivat je prije desetak godina sama pokrenula akciju da obnovi dio u međuvremenu devastiranih parapeta prema Verigama, na platou iznad crkve Gospe od Anđela i dalje prema Stolivu do administrativne granice ove i Opštine Kotor. Parapeti su tada, umjesto da se oštećena mjesta zalivaju betonom kako je bila dotadašnja preovlađujuća praksa i na taj način dodatno devastiraju, obnovljeni na pravi i prikladan način - tesanjem i uziđivanjem novih kamenih blokova. Efekti te akcije nisu bili dugog vijeka jer su kriminalci vrlo brzo počeli da opet uništavaju parapete i da njih odnose tek postavljeni novi kamen.
Iz Opštine Tivat “Vijestima” su rekli da su ogorčeni indolentnošću onoga ko bi po aktuelnim zakonskim propisima trebalo da brine o ovom dijelu infrastrukture na obali – JP Morsko dobro iz Budve. Ta firma, iako joj iz lokalne uprave godinama ukazuju na oštećenja na parapetnim, ali i potpornim zidovima obalnog puta kroz Lepetane i Verige, odnosno drugih djelova puteva uz obalu mora, ništa ne preduzima da se ova oštećenja saniraju.
Da nije tragično, bilo bi komično
Iz tivatske opštine su ukazali na činjenicu da su neka oštećenja u neposrednoj blizini kancelarija Morskog dobra.
“Najdrastičniji primjeri neodgovornog odnosa Morskog dobra prema obali koja je njima povjerena na brigu i gazdovanje su na nekoliko mjesta na obalnom putu u Lepetanima, u blizini mula Veselina gdje je potporni zid već pao u more, a valovi potkopali kolovoz do te mjere da se kroz rupe u asfaltu koje se svakodnevno šire, može gledati more i čekati kada će se put i parapet na njemu, potpuno obrušiti. Da nije tragično, bilo bi komično to što se ova velika oštećenja puta nalaze u neposrednoj blizini prostorija u Lepetanima koje koristi jedna od službi Morskog dobra – Sektor za pomorski i priobalni prevoz koji upravlja trajektima. U centrali te državne firme u Budvi i njihovoj Službi za kontrolu morskog dobra, izgleda da to ne vide, kao što ne vide ni razvaljenih 5-6 metara kamenog parapeta uz magistralu na prilazu trajektnom pristaništu Lepetane a koji je uništen prije više od dve mjeseca u saobraćajnom udesu, ali ga niko u međuvremenu nije popravio”, kazao je “Vijestima” sagovornik iz vrha Opštine Tivat.
Visoki opštinski funkcioner podsjetio je da je slično oštećenje potpornog zida, kolovoza i parapeta na obalnom putu ispod parka Ivovića u Donjoj Lastvi takođe već mjesecima nesanirano od Morskog dobra.
Bonus video:
