Promovisano kao spasonosno rješenje za vodosnabdijevanje Budve, prva i jedna od najvećih i dalje neistraženih korupcionaških afera budvanske kriminalne grupe odbjeglog Svetozara Marovića, postrojenje za desalinizaciju morske vode, biće uklonjeno sa Zavale nakon gotovo dvije decenije.
To predviđa Nacrt izmjena i dopuna planskog dokumenta Urbanistički projekat “Turistički kompleks Zavala”, koji je predočilo Ministarstvo prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine na javnoj raspravi održanoj u petak u Budvi.
Umjesto oronulog betonskog privremenog objekta, koji je “pojeo” pet miliona eura novca građana, na parceli u vlasništvu Opštine, a koju potražuju mještani, predviđena je gradnja čija visina ne smije da bude veća od četiri etaža.
Time je definitivno “izbrisan” megalomanski neboder visine 141 metar, hotel od 40 spratova, kojeg je prethodni vlasnik kompleksa na Zavali, ruska “Mirax grupa” posrnulog milijardera Sergeja Polonskog, imenovala kao hotel “Jedro”. Prije deceniju i po, gradeći rezidnecijalni kompleks vila bez dozvole na rtu koji dijeli Budvu i Bečiće, Polonski je promovisao i gradnju najvećeg i najluskuznijeg hotela sa sedam zvjezdica na crnogorskoj obali, koji bi bio novi zaštitni znak Budve...
Rukovodilac stručnog tima koji je radio na izmjenama urbanističkog projekta “Turistički kompleks Zavala”, a u kome su bili i predstavnici Opštine Budva, arhitekta Mladen Krekić kazao je “Vijestima” da postrojenje za desalinizaciju planskim dokumentom nije predviđeno, već njegovo uklanjanje.
“Suština ovog planskog dokumenta je sanacioni program postojeće gradnja koja se desila prije 15 godina. Na određenim pozicijama, gdje je moguće, odnosno gdje Prostorni plan za obalno podrčje omogućava, predviđena je gradnja. Tu se misli, osim na gradnju mini-hotela kod garaže, i na zonu gdje se trenutno nalazi desalinizator, a koji se uklanja iz turističkog miljea. Ta zona je definisana kao centralna djelatnost, jer se daje mogućnost da namjena bude feksibilna u procesu kada se bude znalo u čijem je vlasništvu to zemljište, da li Opštine ili privatno”, kazao je Krekić.
Pojasnio je da centralna djelatnost podrazumijeva širok aspekt mogućnosti raznih namjena.
“Od muzeja, kulturnih sadržaja, šoping zone, turističko-ugostiteljskih objekata sa smještajem... Planskim dokumentom predviđeno je maksimalno četiri etaže i koeficijenti su mali, zbog toga što smatram da na vrhu rta ne treba da bude gradnja nekih tornjeva, jer smatram da Zavala treba da bude zaštićena”, naglasio je Krekić.
Polomljena stakla na crpnoj stanici zarasloj u šiblje, zaključana hala na čijim vratima piše “WTE desalinizacija”, otpad na sve strane, slika je postrojenja za deslinizaciju, najvećeg kapitalnog projekta kojim se nekada ponosila gradska DPS-SDP uprava.
PRVI BUDVANSKI GRADONAČELNIK SA LISICAMA
Priča o kontroverznom postrojenjo počinje 2006. godine, kada gradski Vodovod raspisuje tender za izbor partnera za gradnju fabrike za preradu morske vode na Zavali. Sa odabranom firmom “Montenegro osmoza” godinu kasnije se zaključuje ugovor na 20 godina. Opština Budva, odnosno Vodovod, obavezuju se da po izuzetno nepovoljnim uslovima godišnje otkupljuju gotovo dva miliona kubika vode po 98 centi.
Tada regionalni vodovod još nije bio stigao u Budvu.
“Montenegro osmoza” se obavezuje da izgradi postrojenje i opremi ga, dok Opština dva miliona eura investira u gradnju infrastruktre - prilaznog puta, bunara, trafo-stanice...
Način trošenja tog novca, tužilaštvo je procesuiralo kroz aferu “Zavala”, u okviru koje su pohapšeni i osuđeni opštinski rukovodioci i službenici.
Ubrzo, “Montenegro osmoza” netragom nestaje iz cijelog projekta, pa od 2008. postrojenje na Zavali preuzima firma “WTE Desalinizacija morske vode”, iza koje stoji osnivač registrovan u Njemačkoj.
“WTE Desalinizacija morske vode” (sestra firme “WTE otpadne vode” koja je vodila projekat postrojenja za otpadne vode u Bečićima, što je takođe milionska afera Marovićeve grupe) i budvanski Vodovod 2008. zaključuju ugovor o preuzimanju pitke vode. Ugovor je bio krajnje nepovoljan, jer se Vodovod obavezao da vodu preuzima i tokom zimskih mjeseci, iako za to nije bilo potrebe. Postrojenje praktično nikada nije ni profunkcionisalo, navodno je radilo u nekoliko navrata tokom sušnih ljetnjih mjeseci 2008. i 2009. i to upravo u vrijeme kada je tadašnja tužiteljka Đorđina Ivanović otvorila izviđaj, te počela da se raspituje kako je trošen novac građana.
Krajem 2010. lisice na ruke stavljene su tadašnjem predsjedniku Opštine, pokojnom Rajku Kuljači i još desetak opštinskih službenika, koji su se teretili da su oštetli budžet za 820 hiljada eura u aferi “Zavala”, a kojom je bila obuhvaćena gradnja pristupnog puta, ali ne i samog postrojenja.
SVJETSKI FOTOGRAF I KREDITNA ZADUŽENJA
Iako postrojenje nije radilo, računi su redovno dostavljani Vodovodu na naplatu.
Kako su tekla kreditna zaduženja sumnjive firme, detaljno je u izvještaju o završnom računu Opštine Budva za 2015. navela Državna revizorska institucija.
Preduzeće za desalinizaciju morske vode “WTE desalinizacija morske vode” je zaključilo sa Hipo Alpe Adria bankom (HAAB) 7. maja 2008. ugovor o dugoročnom kreditu u iznosu od 5,3 miliona eura. Kredit je odobren za kupovinu i postavljanje postrojenja za desalinizaciju morske vode. Međutim, u priču tada ulazi “Mediteran WTE”, firma u kojoj Opština ima 49 odsto kapitala, dok je ostatak pripao svjetski poznatom fotografu, Špancu Rubenu Slagado Eskuderu.
Nikada javnosti nije objašnjeno kako se fotograf obreo u kapitalnom projektu metropole turizma, a tajnu je vješto krila tadašnja opštinska vlast predvođena DPS-om.
“Mediteran WTE” tada sa HAAB i “WTE desalinizacija morske vode” zaključuje ugovor o pristupanju dugu, odnosno dugoročnom kreditu od 5,3 miliona eura. Krajem juna 2010. ugovor o solidarnom jemstvu potpisuju HAAB (povjerilac), “WTE desalinizacija morske vode” (dužnik), “Mediteran WTE” (pristupnik dugu) i Opština Budva i JP Vodovod i kanalizacija (solidarni jemci), na taj iznos.
Međutim, tu nije kraj, pa Vodovod i Opština 1. avgusta 2013. zaključuju sporazum o razgraničenju obaveza po osnovu ugovora o solidarnom jemstvu. Na dan potpisivanja sporazuma preostali dug iznosio je 4,5 miliona, od čega su obaveze Vodovoda iznosile 2,1, a Opštine 2,3 miliona eura.
Međutim, 6. oktobra 2014. potpisan je novi sporazum između Opštine i Vodovoda za razgraničenje obaveza. Stanje duga na dan potpisivanja sporazuma je bio 3,2 miliona, Opštine milion i po, a Vodovoda 1,7 miliona eura.
Nakon toga, Vodovod 2014. zaključuje i vansudsko poravnanje kojim isplaćuje Špancu 650.000 eura i otkupljuje postrojenje, ali primopredaja nikada nije izvršena. Potom Skupština opštine donosi odluku o likvidaciji firme “Mediteran WTE”.
Opština i Vodovod vratili su početkom 2016. milionski kredit.
JOVANOVIĆ POTPISAO PORAVNANJE VRIJEDNO 3,5 MILIONA EURA
Opština Budva uplatila je krajem novembra prvu, od ukupno četiri rate, u iznosu od po 875 hiljada eura na račun njemačke kompanije WTE iz Esena, čime je zvanično počela realizacija sporazuma koje su dvije strane zaključile i time riješile međusobna potraživanja i obaveze u okviru kontroverznog projekta izgradnje postrojenja za tretman otpadnih voda u bečićkom naselju Vještica, ali i postrojenja za deslinizaciju.
Početkom oktobra, Skupština opštine usvojila je Sporazum o poravnanju o međusobnim pravima i obavezama između Opštine i Vodovoda i kanalizacije Budva sa jedne strane i “WTE Wassertechnik GMBH”, “Otpadne vode Budva DOO”, “WTE desalinizacija morske vode DOO” i “Beteiligung 52 asset solutions GMBH” s druge strane, kojim se obavezuje da isplati 3,5 miliona eura kompanijama iz njemačke grupacije WTE iz Esena i time zatvori sporove pred međunarodnim i domaćim sudovima.
Za sporazum je glasalo 18 odbornika, tri je glasalo protiv, a uzdržanih nije bilo.
Obornici Demokrata i “Za budućnost Budve” su ranije napustili salu.
Nakon toga, 29. oktobra predsjednik Opštine Budva Nikola Jovanović pred notarom je potpisao sporazum, te poručio da su međusobni sporovi dviju strana pred međunarodnim i domaćim sudovima riješeni sporazumno i zakonito.
“Zaključivanje Sporazuma o poravnanju, po našem mišljenju, predstavlja uspjeh za zajednicu i instituciju, u potpunosti štiteći interese Opštine, građane, imovinu Opštine i obezbjeđujući pravnu sigurnost”, kazao je tada Jovanović.
Sporazumom o poravnanju predviđeno je da Opština Budva isplati ukupno 3.500.000 eura, u četiri jednake rate od po 875.000 eura - prvu do 30. novembra 2025. godine, drugu do 30. decembra 2025. godine, treću do 15. februara 2026. i četvrtu do 15. marta 2026.
Rafailovići pozvali SDT da se uključi
Predstavnici bratstva Rafailović, koji potražuju gotovo sedam hektara na rtu Zavala, osporili su na javnoj raspravi u Budvi nacrt izmjena i dopuna urbanističkog projekta “Turistički kompleks Zavala”, te od vladinog resora na čijem je čelu Slaven Radunović zatražili povlačenje planskog dokumenta.
Predstavnica 135 nasljednika zemljišnog kompleksa na Zavali, koji je procijenjen na stotinu miliona eura, Željka Ivanković kazala je “Vijestima” da su podnijeli krivičnu prijavu Specijalnom državnom tužilaštvu.
Država je imovinu 13 porodica Rafailović na Zavali nacionalizovala pedesetih godina prošlog vijeka, a bivši vlasnici ističu da zemljište nikad nije iskorišćeno, odnosno privedeno namjeni, nakon čega je tokom uvođenja novog katastra 1995. upisano na državu i Opštinu Budva.
Nasljednici parcela tvrde da su tek nakon milionski vrijednih preprodaja saznali da nisu vlasnici đedovine, a pravdu od 2007. traže i pred sudovima.
“Tražimo povlačenja plana iz procedure, prevashodno od Vlade Crne Gore i od resornog ministarstva. Naime, na sastanku 3. novembra u kabinetu ministra Radunovića zaštitnica imovinsko pravnih interesa Crne Gore Bojana Ćirović je obavijestila da je uvidom u parnične postupke i podnijete dokaze, da država nema osnov za upis na lokalitetu Zavala koji pred sudovima potražuju privatna lica i da ona predlaže ministru Radunoviću da se imovina vrati ili plati. Na to je ministar Radunović pitao da li je imovina privedena namjeni, da li je izgrađena i može se li se vratiti, na šta je Ćirović kazala da se imovina može vratitit. Na to je ministar Radunović kazao da se pokrene validna procedura za povraćaj u parničnim postupcima”, navela je Ivanković i dodala da je procedura u toku.
Prema njenim riječima, dok je procedura u toku, ničim izazvano na javnu raspravu se stavlja planski dokument.
“Planski dokument je apsolutno na štetu države, a kasnije privatnih vlasnika, jer smo sigurni da ćemo uspjeti u sporovima. Plan je u interesu investitora. Nesporne su činjenice, a to je da se planom pokušava legalizovati nešto što je nezakonito građeno, nijesu u potpunosti plaćene komunalije Opštini Budva, nešto što nema upotrebnu dozvolu”.
Ivanković: Opština požurila da se poravna sa Njemcima
Željka Ivanković je zapitala zbog čega je Opština potpisivala poravnanje sa njemačkom kompanijom, i uvezala i projekat desalinizacije. Njoj je indikativno to što je Opštine požurila da potpiše poravnanje, a resorno Ministartvo nakon toga na javnu raspravu stavilo planski doklument.
“Od početka smo govorili da u sporazumu ne treba da stoji desalinizacija, jer je u pitanju privremeni objekat, koji je nelegalno izgrađen i sam po sebi je spreman za rušenje. Ako je gospodin Jovanović imao namjeru da riješi problem sa kompanijom WTE, trebalo je da izmiri samo obaveze vezano za projekat otpadnih voda. Upravo se sada vidi, kada je predočen planski dokument, zbog čega je bila obuhvaćena i desalinizacija. Opštini nije u interesu da poruši objekat deslinizacije, jer će njemačkoj kompaniji biti plaćeno 3,5 miliona eura, nego će koristiti potencijalno koeficijente i parametre i vlasništvo nad tim objektom. Sada ponovo dolazimo u situaciju - ko vlasnik objekta, a ko vlasnik zemlje ispod nje. Poznato je da smo mi vlasnici zemljišta”, kazala je Ivanković.
Bonus video:
