Ljekovi koji su registrovani za liječenje šećerne bolesti, ukoliko se koriste za mršavljenje, mogu da dovedu do zdravstvenih rizika i smanje dostupnost terapije onima kojima je zaista potrebna.
To su “Vijestima” kazali iz Instituta za ljekove i medicinska sredstva (CInMED), upitani o dostupnosti i eventualnim zloupotrbama popularnih ljekova protiv dijabetesa tipa 2, koji se u posljednje vrijeme reklamiraju od influensera i promovišu kao efikasno sredstvo u gubljenju kilograma.
“Lijek ‘ozempic’ u jačinama 0,25 mg, 0,5 mg i 1 mg registrovan je, odnosno dobio je dozvolu za stavljanje u promet u Crnoj Gori, u januaru 2022. godine, za liječenje dijabetesa tipa 2 i sa odobrenim režimom izdavanja na ljekarski recept. Na tržištu Crne Gore nalazi se od avgusta ove godine, od kada je dostupan za propisivanje i izdavanje pacijentima. Kada je riječ o lijeku “mounjaro”, Institutu do sada nije podnesen zahtjev za registraciju, te ovaj lijek nema dozvolu za stavljanje u promet u Crnoj Gori”, odgovorila je direktorica Instituta Snežana Mugoša.
Ona je saopštila da je u Crnoj Gori registrovano više od 80 ljekova sa odobrenim indikacijama za liječenje dijabetesa tipa 2.
“Na našem tržištu dostupne su brojne terapijske opcije, koje obuhvataju različite vrste insulina i njihove derivate, savremene injekcione terapije poput sintetskih peptida, kao i širok spektar oralnih ljekova koji različitim mehanizmima djelovanja utiču na regulaciju vrijednosti šećera u krvi. Ovakva raznovrsnost ljekova omogućava ljekarima da terapijski pristup prilagode svakom pacijentu, u skladu sa savremenim preporukama i smjernicama za liječenje dijabetesa”, kazala je Mugoša.
Upitana da li bilježe zloupotrebe ljekova, rekla je da je propisivanje lijeka u skladu sa odobrenim indikacijama odgovornost ljekara, dok su farmaceuti u apotekama dužni da lijek izdaju u skladu sa odobrenim režimom izdavanja.
“Institut nije nadležan za kontrolu propisivačke prakse, niti za nadzor nad izdavanjem ljekova u apotekama, pa stoga ne raspolažemo podacima o eventualnoj zloupotrebi ovih ljekova”.
Mugoša je istakla da su ovi ljekovi prvenstveno namijenjeni pacijentima sa šećernom bolešću, a da njihova upotreba van odobrenih indikacija, uključujući primjenu u svrhu smanjenja tjelesne mase, može nositi zdravstvene rizike i smanjiti dostupnost ljekovima onima kojima je zaista potrebna.
“Iako Institut nije nadležan za kontrolu i nadzor u oblasti propisivačke prakse i izdavanja ljekova u apotekama, kontinuirano apelujemo na racionalnu i odgovornu upotrebu ljekova, na način koji je odobren u sažetku karakteristika lijeka i uputstvu za pacijenta, koje odobrava Institut u postupku registracije lijeka i koji su dostupni na našoj internet stranici”, kazala je Mugoša.
Evropska agencija za ljekove (EMA) u septembru ove godine izdala je novo upozorenje o porastu ilegalne prodaje ljekova koji sadrže semaglutide i tirzepatide, a koji se oglašavaju kao ozempic, wegovy ili mounjaro. EMA u upozorenju navodi da je tokom posljednjih mjeseci došlo do naglog rasta ilegalnih ljekova koji se često prodaju putem društvenih mreža ili lažnih onlajn apoteka, bez recepta i medicinskog nadzora. Regulatori upozoravaju da su mnogi od tih prozvoda falsifikovan ili nepoznatog sastava, što može predstavljati ozbiljan rizik po zdravlje građana.
“Dojče vele” je krajem prošlog mjeseca objavio da je podrška poznatih ličnosti kao što su Ilon Mask i Serena Vilijams učinila ljekove za mršavljenje popularnim dijelom masovne kulture, a potražnja je toliko velika da podstiče trgovinu često opasnim, lažnim proizvodima.
Samo u SAD-u, 12 odsto stanovništva izjavilo je da je tokom protekle godine koristilo injekcije za mršavljenje.
“U evropskim zemljama potražnja takođe raste: u Velikoj Britaniji, na primjer, istraživanje je pokazalo da je 21 odsto ljudi u protekloj godini pristupilo onlajn ili direktno apoteci kako bi nabavilo ljekove za mršavljenje. Njemci su, na primjer, takođe bili voljni da koriste te ljekove, čak i ako ih moraju sami platiti”, piše u novinskom izvještaju.
Interpol tvrdi da ljekovi za mršavljenje čine sve veći udio falsifikovanih i neodobrenih ljekova presretnutih širom svijeta.
Bonus video:
