Centar za građansko obrazovanje (CGO) je u okviru X Crnogorskog festivala filma o ljudskim pravima UBRZAJ organizovao i tematski dan posvećen afirmaciji LGBTI prava i crnogorskoj publici predstavljajući tri sjajna filmska ostvarenja uz prateću panel diskusiju o ulozi filma u prevazilaženju jaza između stereotipnosti i života LGBTI osoba.
Nakon projekcije filmova uslijedila je diskusija uz osvrt na te filmove, ali i širi kontekst uticaja filma na unaprjeđenje prava LGBTI osoba.
Govoreći o otvaranju LGBTI tematike u odnosu na tradicionalne kulturne elemente, Nikola Ljuca, reditelj iz Beograda, naglasio je da postoji način balansiranja tradicije i poštovanja modernog koncepta ljudskih prava.
„Tradiciju su ljudi nasilno kodifikovali u konzervativne okvire, dok terenska istraživanja pokazuju da su neka jaka tradicionalna društva vrlo otvorena na LGBT teme i da pojedinci nisu ni najmanje sankcionisani unutar takvih zajednica. Tek kad bi se crkva ili država umiješale, dolazilo bi do odbacivanja određenih pojedinaca,“ naveo je on. Ljuca je ocijenio ohrabrujućom regionalnu produkciju kratkometražnih filmova koji u fokus stavljaju LGBTI tematiku. „Mladi reditelji prilaze LGBT temama na ličan i emotivan način. Sloboda koju nudi kratka forma tek treba da se osjeti u dugim filmovima, u kojima su mahom LGBT likovi i dalje u domenu komedije i vica, a samim tim pod teretom stereotipa i djeluju vrlo kalkulantsko iskorišćeni. Bez istinske motivacije da se govori o tim temama, nema napretka za zajednicu i odnos prema njoj“, zaključio je Ljuca.
Marija Jovanović, koordinatorka za odnose sa javnošću u Asocijaciji SPEKTRA, ukazala je složenost svakodnevne borbe za prava LGBTI osoba u Crnoj Gori.
„Kroz film možemo imati sveobuhvatnu sliku života LGBTIQ zajednice, možemo vidjeti da zajednicu ne definiše samo različitost već i mnogi drugi faktori“, rekla je ona. „Ali, filmovi koji se ovim temama bave na eksploatatorski, senzacionalistički, površan način, te filmovi koji u sami proces kreiranja ni na koji način ne uključuju zajednicu, neće pozitivno uticati na živote LGBTIQ osoba. Na drugoj strani, oni filmovi koji kroz intersekcionalan pristup ulaze u srž problema sa kojima se zajednica suočava, u specifičnom kontekstu, će sami po sebi postati mjesto aktivizma, odnosno doprinijeće stvaranju prostora u kojem nastaju promjene. Zato je takav film važan a posebno u današnje vrijeme kada su filmovi lako dostupni širokoj publici i kada privlače pažnju koju aktivisti/kinje često nemaju“, pojasnila je Jovanović.
Dan LGBTI filma u okviru X Festivala UBRZAJ, CGO je organizovao uz podršku Ministarstva za ljudska i manjinska prava kroz projekat „LGBTI prava i izvan 4 zida – JEDNAKOST za sve“, a sa ciljem unaprijeđenja razumijevanja ljudskih prava LGBTI osoba, jačanja svijesti o štetnosti stereotipnog uokviravanja LGBTI osoba ali značaja prihvatanja LGBTI osoba kao jednakih i ravnopravnih osoba sa uživanjem istih prava bez straha od nasilja i diskriminacije.
Bonus video:
