Najmanje 11 firmi registrovanih u Crnoj Gori osnovale su panamske ofšor firme, od kojih su neke preko zaposlenih povezane i sa kriminalcima.
Te crnogorske podružnice i kćerke firme imaju različite djelatnosti - od iznajmljivanja nekretnina, preko neživotnih osiguranja i konsultantskih usluga do razrade građevinskih projekata i kompjuterskog programiranja. Prije desetak dana objelodanjeni su skriveni podaci o stotinama hiljada ofšor kompanija širom planete, koje je registrovala panamska advokatska agencija Mosak Fonseka, zbog čijih se dokumenata drma nekoliko svjetskih vlada, jer su visoki političari preko takvih kompanija tajili svoje poslove. Najavljeno je da će za nekoliko sedmica izaći podaci za Crnu Goru.
Prema do sada objavljenim informacijima u tzv. „panamskim papirima“ ima više crnogorskih kompanija, akcionara i krajnjih korisnika. Ali pored Mosak Fonseke, crnogorski korisnici tajili su svoje poslove i transakcije i preko različitih kompanija koje su osnovale njihove ofšor firme od Kipra, preko Delevera do Djevičanskih ostrva. Neki od najvećih crnogorskih državnih poslova Vlada Mila Đukanovića sklapala je sa ofšor firmama čija je vlasnička strukture tajna (privatizacija KAP-a, Željezare, Boksita itd).
Centar za istraživačko novinarstvo (CIN-CG) došao je do podataka o budvanskoj kompaniji Sequoia, koju je osnovala panamska firma za ofšor registaciju Nyxroam Corporation, a koja se povezuje sa kontroverznim osobama.
Prema podacima iz registra panamskih kompanija, direktorka Nyxroam Corporation je Annie Yeap. On je otvarala ofšor firme i realizovala transakcije za veliki broj osoba, pa i za račun državnih funkcionera nekih balkanskih zemlja i kriminalaca, o čemu je izvještavao i rumunski Centar za istraživačko novinarstvo. Njeno ime pominje se u više od 60 ofšor firmi, u kojima obavlja funkciju direktora.
Yeap je malezijskog porijekla i bila je predstavnica of-šor kompanije uključene u nelegalne poslove bivšeg rumunskog ministra poljoprivrede Steliana Fuiaua, koji je prošle godine osuđen na četiri godine zatvora zbog zloupotrebe službenog položaja i pronevjere dok je bio direktor rumunskog Instituta za poljoprivredna istraživanja i razvoj.
Kako su ranije izvještavali rumunski mediji, Yeap je sarađivala i sa kontroverznim bosanskim biznismenom Damirom Fazlićem, koji je dovođen u vezu sa organizovanim kriminalnim grupama. Između ostalog ona je bila direktor Fazlićeve ofšor firme.
Fazlić je hapšen početkom oktobra 2008. godine u BiH u grupi osumnjičenih za organizovani kriminal, reketiranje i falsifikovanje novca. Tada su sa njim lisice stavljene i Naseru Oriću, koji je 2006. godine prvo osuđen pa ubrzo oslobođen krivice za ratne zločine nad srpskim stanovništvom u Srebrenici.
Mediji u BiH su Fazlića godinama povezivali i sa uhapšenim kosovskim narkobosom Naserom Keljmendijem, ali bivšim ministrom sigurnosti u BiH Fahrudinom Radončićem, kojeg su pripadnici Agencije za istrage i zaštitu (SIPA) uhapsili u januaru ove godine zbog sumnje da je ometao rad pravosuđa u predmetu “Lutka” u kojem je uhapšen Keljmendi.
Kompanija Nyxroam Corporation Annie Yeap, preko budvanske firme Sequoia krajem 2010. kupila je zemljište od 7,4 hiljade kvadrata u Kumboru u Herceg Novom za nešto više od milion i po eura.
CIN-CG došao je do kupoprodajnog ugovora, na osnovu kojeg je kupljeno to vrijedno zemljište i "pomoćna zgrada" od 14 kvadrata. Firmu Sequoia u tom poslu zastupala je Ukrajinka Alla Bochova, koje nema u zvaničnim CRPS podacima gdje se pominje ime izvršnih direktora i zastupnika, Budvanke Jane Perović i Arsenija Ćirovića.
U ugovoru od 24. decembra 2010. piše da su predstavnici firme Sequoia za zemljište isplatili 1.065.736 eura 23. avgusta te godine, kada je potpisan predugovor. Precizirano je da ostatak od 532.880 eura uplate najkasnije do 31. decembra 2010.
U CRPS podacima može se vidjeti da je u aprilu 2014. godine upisano da kapital firme Sequoia iznosi 4.095.867 eura. Opština Herceg Novi mjesec ranije iste godine odobrila je urbanističko-tehničke uslove toj kompaniji - investitoru - za izgradnju kanalizacionog kolektora i cjevovoda za odvođenja fekalnih voda i vodosnabdijevanje planirane velelepne stambene zgrade sa pratećim objektima bazenima.
U katastarskim podacima može se vidjeti da je kompanija Sequoia u prošloj godini naslijedila vrijedno zemljište u Kumboru od skoro tri hiljade metara kvadratnih. Nije poznato kako je firma iz Paname naslijedila imovinu u Crnoj Gori.
Kao investitor, kompanija Sequoia angažovala je za projekat gradnje svoje velelepne stambene zgrade u Kumboru izvođača radova budvansku firmu Condor Company.
Condor Company bila je jedan od podizvođača na projektu izgradnje postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u bečićkom naselju Vještica. Policija je krajem prošle godine dobila nalog od Specijalnog tužilaštva za izuzimanje dokumentacije iz opštine Budva u vezi sa tim infrastrukturnim projektom vrijedni 58 miliona eura zbog sumnji u nelegalne radnje. Za to postrojenje data je državna garancija od 29,25 miliona eura za kredit Opštine Budva kod Njemačke razvojne banke (KfW).
Veze sa tajkunima u Makedoniji
Yeap je pominjana i u Makedoniji. Mediaobservatory u tekstu “Veb portali u ofšor kandžama makedonskih provladinih tajkuna”, navodi da je generalni direktor T-Mobile Žarko Lukovski jedan od skrivenih vlasnika portala “Netpres”.
Pojašnjavaju da je “Netpres” osnovala strana firma Net Press Com DOOEL, čiji je vlasnik Finzi DOOEL Skoplje. Vlasnik Finzi DOOEL je, kako se dodaje, američka firma “Finzi LLC”, čije je sjedište adresa jedne advokatske kancelarije.
Navodi se da dokumenti iz američke firme vode do Kipra i direktora Yeap i Shane Charalambous. Yeap je osnivač Equation Corporate Services LTD, koja nudi usluge stranim investitorima, advokatima, poreskim savjetnicima i drugima koji traže partnere za otvaranje ofšor firmi na Kipru.
Mosak Fonseka povezana sa kompanijom iz Nikšića
Novinari CIN-CG došli su do podatka da je kontroverzna panamska agencija Mosak Fonseka povezana sa nikšićkom firmom Line Insurance. Mosak Fonseka je registrovala panamsku kompaniju Dynacash Business Limited S. A., koja je 3. jula 2007. osnovala kompaniju Line Insurance u Nikšiću, za poslove neživotnog osiguranja.
U Centralnom registru privrednih subjekata Crne Gore (CRPS) može se vidjeti da je Line Insurance funkcionisala svega pet mjeseci prije nego što je likvidirana.
Prema podacima dostupnim u registru panamskih kompanija, Dynacash Business Limited S. A, funkcioniše u sklopu korporacije Manfred Group Corp iz Paname, koju je takođe registrovala agencija Mosak Fonseka. U CRPS-u se može vidjeti da je izvršna direktorica i zastupnica nikšićke firme Line Insurance bila Zorica Proroković. Ista osoba pojavljuje se u još jednoj kompaniji koja je osnovana u Nikšiću, a koja je takođe likvidirana. Radi se o firmi V&A International, koja je osnovana istog dana kao i Dynacash Business koja je bila aktivna do prije dvije godine. V&A International osnovala je ofšor kompanija Solway Real Estate Limited.
Poslovanje firmi u kojima je Proroković zastupnica prilično je misteriozno. CIN-CG nije uspio da stupi u kontakt sa njom, tako da nema odgovora na pitanje šta su te kompanije radile u Crnoj Gori.
CIN-CG objavljuje bazu crnogorskih firmi, koje su vlasnički povezane sa panamskim of-šor kompanijama:
Galerija
Bonus video:
