Na sprovođenje Strategije regionalnog razvoja Crne Gore (2010/2014) u prošloj godini potrošeno je 195 miliona eura od čega 77 miliona u sjevernom regionu.
Međutim, i pored toga što su i ranijih godina izdvajane slične sume u sjevernom regionu nema ozbiljnijih pomaka razvoja koji bi smanjio nezaposlenost i zaustavio odseljavanja.
U ovu sumu se računa novac izdvojen za razvojne projekte iz državnog i lokalnih budžeta, egalizacionog i Investiciono-razvojnog fonda, EU fondova, agro budžeta, privatno-javnog partnerstva, donacija i kredita.
Da se stanje ne popravlja pokazuju i podaci iz nacrta nove strategije regionalnog razvoja (2014-2020), kojeg je Vlada nedavno usvojila i koji se nalazi na javnoj raspravi.
U ovom dokumentu je napravljeno rangiranje 21 crnogorske opštine (Petnjica i Gusinje nijesu obuhvaćeni), a u prvih sedam koje se smatraju razvijenim (stopa razvoja preko 125 ) nalazi se samo jedna opština na sjevera i to Plužine na sedmom mjestu.
U grupi najnerazvijenijih, sa stopom razvoja ispod 50, nalazi se pet opština i to sve sa sjevera Andrijevica, Plav, Bijelo Polje, Rožaje i Šavnik.
U grupi slabije razvijenih (indeks od 50 do 75) nalazi se još četiri opštine sa sjevera Berane, Mojkovac, Kolašin i Pljevlja, kao i prijestonica Cetinje.
Indeks od 100 čini prosjek razvijenosti, a brojka preko ili ispod toga pokazuje za koliko odsto je ta opštine razvijenija ili nerazvijenija od prosjeka. Tako je na primjer Budva za 231 odsto razvijenija od prosjeka, a Andrijevica je za 63 odsto ispod prosjeka.
Ova rang lista napravljena je na osnovu podataka iz trogodišnjeg perioda 2010/11/12. koji se odnosi na stopu nezaposlenosti, dohodak, budžetski prihod opštine po glavi stanovnika, stope rasta stanovništva i stope obrazovanja stnovništva na nivou opštine.
U studiji je konstatovano da opštine sjevernog regiona zaostaju po skoro svim parametrima, kao i da ih karakteriše nedostatak stručnih kapaciteta za strateško planiranje, nizak nivo iskorišćenosti raspoloživih resursa i nedovoljna orijentacija ka ekonomskom razvoju sa višim stepenom dodate vrijednosti, kao i da imaju nedovoljno razvijenu putnu i komunalnu infrastrukturu.
Opštine na sjeveru zaostaju u stopi zaposlenosti, bruto dohodku i prihodima opština po glavi stanovnika, stopama obrazovanja i rasta broja stanovnika. Na primjer dohodak po stanovniku u Budvi iznosi 3.538 eura, dok je najmanji u Rožajama 436.
Prihod opštine po stanovniku u Budvi iznosi 1.545 eura, a u Šavniku 11,4 eura. Između dva popisa Šavnik je izgubio 29 odsto stanovnika, a broj u Budvi povećan je 24 odsto.
Stopa obrazovanog stanovništva, u koju se prema metodologiji računa stanovništvo sa srednjom, višom i visokom stručnom spremom, je najmanja u Rožajama i iznosi 55 odsto, dok je najveća u Herceg Novom 96,5 odsto.
Cetinje kao da je na sjeveru
Stopa nezaposlenosti u sjevernom regionu na kraju prošle godine iznosila je 21,9 odsto, u središnjem je bila 13, a na primorju 11,4 odsto.
U čak šest od 11 gradova na sjeveru nezaposlenost je veća od 20 odsto: Andrijevica 32,5%, Bijelo Polje 26,6 %, Kolašin 26,2 %, Mojkovac 24,4%, Žabljak 23,2% i Pljevlja 22,1 odsto.
U drugim djelovima Crne Gore stopu nezaposlenosti preko ovog procenta ima prijestonica Cetinje 23,2 odsto.
Migracije iz siromašnih opština, više umre nego što se rađa
U deset opština na sjeveru prošle godine su imali negativni migracioni saldo odnosno više stanovnika se iselilo nego što se doselilo.
U jedinoj preostaloj opštini, Andrijevici, jednak broj se odselio i doselio. Ukupan negativni saldo u sjevernom regionu bio je 1.415.
Prošle godine u 10 od ukupno 11 opština na sjeveru bio je negativan i prirodni priraštaj odnosno više stanovnika je umrlo nego što je rođano djece.
Priraštaj je postojao samo u Rožajama i to za 200 stanovnika.
Najveći negativni priraštaj imala su Pljevlja u kojima je rođeno 183 djece, dok je umro 441 stanovnik. Na primorju negativni prira štaj bio je jedino u Herceg Novom, a u centralnom regionu samo u Nikšiću.
Bonus video:
