Aerodromi Crne Gore (ACG) su bili i moraju ostati jedna od ključnih državnih karika u kreiranju brenda Crne Gore kao turističke i biznis destinacije, poručili su juče zvanično iz manje članice vladajuće koalicije Socijaldemokrata (SD), čiji kadrovi upravljaju tim državnim preduzećem u kome je zaposlen brojni njihov kadar.
“Vijesti” su pitale SD da li podržavaju najavu ministra saobraćaja Osmana Nurkovića (BS) da Aerodrome da u zakup do 30 godina. Nurković je najavio da pripremaju koncesioni akt o tom poslu i da će uskoro na Vladinom sajtu biti objavljen poziv na koji se mogu prijaviti zainteresovane kompanije.
Nezvanično iz više izvora iz SD -a juče je “Vijestima rečeno da su spremni da napuste Vladu i izazovu vanredne parlamentarne izbore ako se nastavi sa sprovođenjem strategije da se aerodromi Podgorica i Tivat daju pod koncesiju. Sagovornici pominju i mogućnost organizovanja štrajka da bi odgovorili Vladu od te ideje. Česte izlaske iz Vlade najavljivao je i nekad jedinistveni SDP.
“SD podržava dalju valorizaciju aerodroma. Uostalom, velike investicije koje nas u narednim mjesecima očekuju u dijelu proširivanja terminalskih kapaciteta najbolje potvrđuju intenciju menadžmenta Aerodroma u pravcu stvaranja boljih uslova za prihvat sve većeg broja putnika. Osim toga, realizovana najnovija ulaganja u opremu govore u prilog neophodnosti konstantnog investiranja u jedan od najvrednijih resursa kojima država raspolaže. Što se tiče najava ministra saobraćaja, za SD je bio i biće prihvatljiv samo onaj model dalje valorizacije aerodroma koji državi, odnosno njenim građanima donosi najveću društveno-ekonomsku korist”, kazao je “Vijestima” portparol SD-a Stefan Šušter.
Na pitanje “Vijesti” da li su upoznati sa sadržinom koncesionog akta koji je Nurković najavio i da li u njemu ima nešto sporno iz SD-a su kazali da “kada koncesioni akt bude na javnoj raspravi oni će kao odgovorna partija dati mišljenje isključivo vodeći računa o zaštiti interesa građana Crne Gore”.
“Valorizacija ACG koja podrazumijeva jasnu dinamiku daljih ulaganja u aerodromske kapacitete, povećanje dostupnosti naše destinacije, zadržavanje atraktivne cjenovne politike, očuvanje nacionalne aviokompanije, adekvatan odnos prema svim zaposlenima u preduzeću, za SD je polazna osnova za bilo kakve diskusije o potencijalnim modelima daljeg unapređenja ovog izuzetno vrijednog državnog resursa. ACG su bili i moraju ostati jedna od ključnih državnih karika u kreiranju brenda Crne Gore kao turističke i biznis destinacije”, poručili su iz SD-a.
Ta kompanija koja gazduje vazdušnim lukama u Tivtu i Podgorici jedna je od najupsješnijih u državnoj svojini. Na računima ima više od 25 miliona eura „živog novca“ i posluje sa značajnom dobiti uprkos činjenici da na svojim leđima u dobroj mjeri „nosi“ i nacionalnog avioprevoznika Montenegro Airlines (MA) kome toleriše ogromne dugove za opsluživanje aviona i za putnički servis koji MA naplaćuje, ali ne prenosi na račun ACG čiji je to izvorni prihod.
“Vijesti” juče nijesu uspjele da dobiju komentar od izvršnog direktora ACG Danila Orlandića koji nije odgovarao na pozive, dok su iz opštinskog odbora SD-a u Tivtu zvanično kazali da nemaju komentar dok se Vlada zvanično ne oglasi. Taj opštinski odbor, i kompletna tivatska opozicija ranije su se izjasnili da su protiv najave premijera Duška Markovića da će Vlada “valorizovati” aerodrome njihovom privatizacijom ili davanjem u dugoročni zakup. Rezervu je iskazala i druga članica vladajuće koalicije HGI. Marković je u avgustu prošle godine najavio valorizaciju.
Izvori “Vijesti” iz SD-a su juče kazali da je izjava Nurkovića “možda i probni balon” jer prema njihovom mišljenju, Nurković navodno lobira za tursku kompaniju TAV koja je koncesionar nad nekoliko aerodroma u regionu, a zaintersovana je da preuzme i crnogorske. Tu kompaniju je Nurković, funkcioner Bošnjačke stranke, u više navrata promovisao u svojim javnim nastupima.
„SD neće dozvoliti da se ACG tek tako nekome daju u ruke, pogotovo ne u situaciji kada Ministarstvo saobraćaja već duže vrijeme izbjegava da se potpiše kolektivni ugovor na nivou ACG koji bi zaštitio prava zaposlenih u procesu privatizacije ili davanja koncesije”, kazao je jedan od sagovornika „Vijesti“.
Drugi izvor je istakao da su radnici ACG ogorčeni namjerom Vlade da kapitalne državne resurse prepusti na gazdovanje privatnicima, iako vazdušne luke stvaraju veliku dobit.
„Ako se obistine najave Nurkovića, nije isključeno ni da ćemo organizovati štrajk na nivou ACG i to u skorije vrijeme, dok još traje špic turističke sezone. Jednostavno, „zatvorićemo“ Crnu Goru koja uveliko zavisi od avio saobraćaja, pa neka gospoda iz Vlade razmisle da li im se isplati inaćenje sa očitim državnim interesom – da Crna Gora zadrži svoje aerodrome u spostvenim rukama”, kazao je izvor “Vijesti”.
Zainteresovani Turci, Arapi, Francuzi...
Među zainteresovanim kandidatima da preuzme tivatski aerodrom pominjao se novi vlasnik elitnog nautičko-turističkog centra Porto Montenegro, državni investicioni fond Dubaija ICD, a za taj aerodrom je proteklih godina više stranih investitora iz Francuske, Kanade i Izraela pokazivalo interesovanje da preuzmu tivatsku vazdušnu luku. Za višedecenijski zakup aerodroma u Podgorici i Tivtu zainteresovana je i kompanija TAV (sa sjedištem u Turskoj, ali sa skoro 50 odsto kapitala francuske državne kompanije Airport de Paris).
Pod koncesijama se nalazi većina aerodroma iz regiona.
Gdje je analiza Svjetske banke koju je Vlada naručila
Tivatska opozicija je u oktobru 2017. predložila da se usvoji posebna odluka o aerodromu kojom su tražili da Vlada “ne pokreće bilo kakve statusne i druge promjene u Aerodromu Tivat, do održavanje referenduma građana o tom pitanju“. Upozorili su da Opština ima značajnu imovinu u kompleksu te vazdušne luke.
Opozicija i SD su mišljenja da je pametnije aerodrome zadržati u državnom vlasništvu i iskoristiti povoljan kredit koji je za njihovu modernizaciju i proširenje spremna da da Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD), a koja za njegovo vraćanje ne traži garanciju države, jer je ACG sposoban da taj kredit vraća iz redovnog poslovanja. Glasovima odbornika DPS ta odluka nije prošla u lokalnom parlamentu, a poručili su da podržavaju strategiju Vlade da se aerodrom izda.
HGI je najavila da će ako „rezultati ekonomske analize“ koju po narudžbi Vlade radi Svjetska banka (SB) preporuče to rješenje, „aktivno raditi na uvjeravanju laičke javnosti u to“. Odbornik SD-a Igor Petković je tada kazao da ako odluka o privatizaciji ili davanju aerodoma Tivat u dugoročni zakup dođe na dnevni red Vlade, ministri SD-a će napustiti Vladu.
Do danas niko nije vidio rezultate ekonomske analize SB koju je Vlada obećavala u više navrata, a koja bi opravdala njihovu namjeru da aerodrome daju u dugoročni zakup. Analiza EBRD je pokazala da ACG i u državnim rukama mogu profitabilno poslovati i razvijati se. Tu analizu je Vlada skrajnula i o njoj zvaničnici Ministarstva saobraćaja više ne govore.
O privatizaciji ACG govori se više od deset godina. Preduzeće je bilo u planu privatizacije za 2006. godinu. Privatizaciji se protivio tadašnji koalicioni partner DPS-a, Socijaldemokratska partija (SDP), pa su se nekadašnji koalicioni partneri usaglasili krajem 2014. da se ne ide u privatizaciju, već da se urade analize modela davanja koncesija za menadžment.
Nema ni u ovoj sezoni privremenih terminala
Vlada je početkom marta ove godine odlučila da proširi kapacitete na aerodromima u Podgorici i Tivtu i taj posao koji je vrijedan 3,9 miliona eura (4,7 miliona dolara) povjeri organizaciji Programa Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP). Izvršna vlast o tome javnost nije obavijestila, već je sva dokumentacija u vezi sa tim poslom proglašena internom tajnom.
Vlada je posebnim zaključkom ovlastila direktora Orlandića da 3,9 miliona eura sa računa ACG prebaci na račun UNDP-a u Siti banci u Njujorku. Zatim će taj novac povlačiti da bi se kao sredstva sa računa UNDP-a mogao trošiti prema procedurama te organizacije, odnosno, izuzimajući domaće zakonodavstvo o oporezivanju i važeći zakon o javnim nabavkama.
Iz ACG su krajem prošle godine najavili da će terminali biti gotovi i za ovu turističku serzonu, ali se to nije ostvarilo.
Bonus video:
