Specijalno državno tužilaštvo (SDT) formiralo je 19. oktobra 2017. godine predmet u vezi sa gradnjom vjetroelektrana (VE) na Možuri, a izviđaj i vještačenje dokumentacije još traje, navedeno je u odgovoru glavnog specijalnog tužioca Milivoja Katnića na pitanje poslanika Demosa Miodraga Lekića i Neđeljka Rudovića dokle je stigla istraga u vezi ovog slučaja.
Vjetroelektrane kod Ulcinja su u međuvremenu i izgrađene. Procedura za njihovu izgradnju pokrenuta je 2007. godine od BWP Montengero, iza kojeg su bili Budvanin Vladimir Popović i Španac Karlas Kol Palou, i španska kompanija “Fersa Energia Renovables”.
Lekić i Rudović su prošle sedmice, preko skupštinske službe, poslali upit SDT-u i niz pitanja premijeru Dušku Markoviću zbog ove afere.
Na Malti pala vlada i prve optužnice
Posljedica afere na Malti je pokrenuta tužba protiv biznismena i funkcionera te države umiješanih u izgradnju vjetroelektrana na Možuri zbog finansijskih malverzacija, korupcije ali i ubistva novinarke Dafne Karuane Galicije koja je istraživala slučaj. Zbog ove afere, početkom ove godine pala je i Vlada Malte.
Malteška policija sarađuje sa Europolom u istrazi povodom tvrdnje da je kompanija biznismena Jorgena Feneka zaradila milione od projekta vjetroelektrana kod Ulcinja. Fenek je optužen i za ubistvo Galicije. Mediji sa Malte objavili su prije deset dana da u istrazi povodom njene likvidacije tragovi novca vode do Crne Gore, odnosno projekta vjetroelektrana na brdu Možura. Galicija je ubijena 16. oktobra 2017. godine u eksploziji bombe ispod njenog automobila.
“Vijesti” su od sredine 2017. godine objavile više tekstova o spornom projektu, nakon što je počeo sudski postupak u kojem su Popović i Paloua tužili “Fersu” i sa njom povezane firme jer im nijesu isplatili proviziju za ugovoreni posao sa Vladom oko izgradnje VE. Popović i Paloua su u tom postupku tvrdili da su prevareni i ukazivali na moguću korupciju visokih državnih funkcionera.
“Fersa” je u partnerstvu sa kompanijom “Čelebić” iz Podgorice posao dobila 2010. godine. Ugovorom se država obavezala da narednih 12 godina otkupljuje cjelokupnu proizvodnju po cijeni od 96 eura po megavatu. Godišnja proizvodnja procijenjena je na oko 100.000 megavata, što je za cijeli period ukupno 115,2 miliona. Nakon dobijanja posla iz konzorcijuma izlazi “Čelebić” a Španci posao prodaju “Enemalti” i njenim partnerima. Najveći vlasnik “Enemalte” je država Malta.
Prvi put pominju “Time UP”
Crnogorsko tužilaštvo, prema odgovoru Katnića, istražuje poslovanje firmi povezanih sa “Fersom”, dok ne pominju istragu na Malti i nove vlasnike vjetroelektrana.
“U SDT-u formiran je predmet povodom provjera novčanih transakcija pravnih lica “Time UP” Podgorica i “BWP Montenegro” Podgorica, koje su okarakterisane kao sumnjive”, naveo je Katnić u odgovoru.
Ovo je prvi put da se u ovom slučaju pominje firma “Time UP”. Vlasnik i direktor “Time UP”, prema registru privrednih subjekata, je Hose Marija Roger Ezpeleta koji je tada bio izvršni direktora “Ferse”. Ovlašćeni zastupnik ove firme je Milena Popović, ćerka nekadašnjeg dugogodišnjeg sindikalnog funkcionera Danila Popovića. Ova firma nema prihode, ali se u njenom finansijskom izvještaju pominju stalna sredstva od miliona eura. “BWP Montenegro” je izbrisana u aprilu 2016. godine. Njeni vlasnici sa po 50 odsto udjela su Španac Aleks Rekuesens Palerola i Milena Popović.
Španci imali adrese u Podgorici i firmu na Malti
Prema podacima “Vijesti”, Ezpeleta i Palerola se pominju u aferi “Panamski papiri”, koja se odnosila na bogate pojedince i državne službenike, koji skrivaju novac od javnosti. Njih dvojica su na Malti 2014. godine osnovali firmu “Nice Fruit Holding Limited”. U dokumentima te firme Ezpeleta je prijavio adresu Ulica pilota Milojevića i Cvetkovića 7 na Starom aerodromu, dok je Palerola kao svoju adresu naveo “Stara Varoš Street 3” Podgorica.
Katnić u odgovoru navodi i da je SDT 19. oktobra 2017. godine prikupilo dokumentaciju od Poreske uprave i informacije, poslovnu i finansijsku dokumentaciju firmi koje su imale poslovni odnos sa ‘Fersom’ “kao članicom - liderom konzorcijuma ‘Fersa - Čelebić’”.
SDT navodi da su od Osnovnog suda 18. jula 2017. godine preuzeli spise predmeta u sporu po tužbi Popovića i Paloua protiv firmi BWP Montenegro, BWP Europe Consulting S.L. i Fersa Energias Renovables.
Dokumentaciju iz Ministarstva dobili krajem 2019.
“Specijalni tužilac je 15. novembra 2018. godine od Vladimira Popovića prikupio potrebna obavještenja u vezi sa okolnostima vezanim za projekat vjetroelektrana na lokalitetu Možura, kao i kompletnu dokumentaciju koja je bila u posjedu istog. Od Ministarstva ekonomije, na više upućenih zahtjeva, krajem 2019. godine SDT je dobilo traženo izjašnjenje i cjelokupnu dokumentaciju”, naveo je Katnić.
On u odgovoru kaže da je dio ove poslovne i bankarske dokumentacije već bio predmet vještačenja vještaka ekonomsko finansijske struke, kao i da će ostala dokumentacija biti predmet vještačenja vještaka odgovarajućih struka “čiji nalazi su neophodni za donošenje odluke o eventualnoj krivičnopravnoj odgovornosti lica uključenih u realizaciju predmetnog pravnog posla”.
Vlada je u septembru 2015. godine odlučila da posao nastavi sa “Enemaltom”. Tadašnji predsjednik Vlade Milo Đukanović, u maju 2016. godine, putuje na Maltu gdje o projektu razgovara sa njenim premijerom Džozefom Muskatom. Muskat je početkom 2020. godine zbog ove afere podnio ostavku.
U sporu pred Osnovnim sudom Popović i Palou su, između ostalog, kao dokaz dostavili i šematski prikaz raspodjele 10 miliona eura, koje je “Fersa”, navodno, trebalo da isplati za poslove ugovaranja, posredovanja i lobiranja u izgradnji vjetroelektrana.
Istragom ove afere bavi se i međunarodna grupa istraživačkih novinara, kako bi nastavila posao ubijene koleginice.
Ako Brajović ne održi riječ, opozicija će tražiti vanrednu sjednicu
Poslanik SNP-a Srđan Milić kazao je juče “Vijestima” da očekuje da predsjednik Skupštine Ivan Brajović održi datu riječ i na novoj sjednici Skupštine, čije je zakazivanje najavio za naredne dana, omogući da se na dnevni red uvrsti formiranje anketnog odbora u vezi ocjena o “endemskoj korupciji” sa posebnim osvrtom na aferu “Možura”.
Milić i njegova koleginica Danijela Pavićević su 22. juna predali Skupštini ovu inicijativu, prvo sa 24 potpisa pa sa potpisima svih 39 opozicionih poslanika. Brajović je tada inicijativu odbio jer je trebao potpis 27, a ne 24 poslanika, i kazao da su ostali poslanici potpisali nakon isteka roka.
“Očekujem da će ispuniti riječ i da će biti nove sjednice narednih dana. Ako do toga ne dođe, tražićemo vanrednu sjednicu. Važno nam je da smo dobili potpis i podršku svih kolega iz opozicije i onih koji bojkotuju parlament. To je prvo potpuno jedinstvo opozicije u ovom sazivu”, kazao je Milić.
Ocjene da u Crnoj Gori vlada “endemska (dubokoukorijenjena) korupcija” dali su organizacija “Freedom house”, a zatim i ambasadorka SAD-a u Crnoj Gori Džudi Rajzing Rajnke.
Bonus video:
