Nacionalna investiciona komisija trebalo bi što prije da počne sa radom kako bi se ažurirala jedinstvena lista prioritetnih infrastrukturnih projekata sa kojim će država aplicirati za novac iz evropskih fondova.
Ovo je preporuka Ministarstva evropskih poslova (MEP) iz Informacije o značaju i radu ove komisije.
MEP je nedavno Vladi predložio sastav ove komisije kojom predsjedava premijer Milojko Spajić, a čiji članovi su ministri energetike, saobraćaja, turizma, prosvjete, ekonomskog razvoja, finansija, prostornog planiranja i nacionalni IPA koordinator.
Nacionalna investiciona komisija je prvi put formirana 2015. godine kada je Vlada donijela Odluku o njenom obrazovanju i ta odluka se shodno organizacionim i izmjenama u sastavu Vlade mijenjala u nekoliko navrata zaključno sa izmjenom iz marta 2021. godine.
“Nakon sveobuhvatnog procesa koji je podrazumijevao identifikaciju novih i ažuriranje postojećih infrastrukturnih projekata u odnosu na stratešku relevantnost, zrelost i procijenjenu vrijednost Vlada je na sjednici održanoj 29. decembra 2021. godine usvojila Jedinstvenu listu prioritetnih infrastrukturnih projekata na koju je uvršteno 154 projekta procijenjene vrijednosti 6,35 milijardi eura”, navodi se u informaciji MEP-a.
Od 154 projekta iz oblasti energetike je 13 projekata vrijednosti milijardu eura, saobraćaja 14 projekata vrijednosti 3,7 milijardi, zaštite životne sredine 81 projekat vrijednosti 853,42 miliona, društvenih djelatnosti 43 projekta ukupne vrijednosti 731,4 miliona i digitalne infrastrukture 3 projekta vrijednosti 63,5 miliona eura.
“Usvojena Jedinstvena lista prioritetnih infrastrukturnih projekata je dostavljena Evropskoj komisiji (EK) i međunarodnim finansijskim institucijama, a u narednom periodu služiće kao ključna osnova za pripremu projekata u oblasti infrastrukture, kao i za njihovo predlaganje za finansiranje iz različitih izvora, uključujući fondove EU i bilateralne donacije. Pored praktičnog značaja Jedinstvene liste prioritetnih infrastrukturnih projekata za planiranje ulaganja u infrastrukturu iz različitih izvora finansiranja, preduslov za predlaganje infrastrukturnih projekata za bilo koji vid podrške EU je da budu prepoznati na listi, pa projekti koji nisu obuhvaćeni listom ne mogu biti predmet podrške EU”, pojašnjeno je iz MEP-a.
Nacionalna investiciona komsija će imati značajnu ulogu i prilikom planiranja investicija, kako je pojašnjeno iz ovog resora, koje će biti predmet podrške EU tokom aktuelnog sedmogodišnjeg perioda, odnosno tokom finansijske perspektive 2021-2027.
“EU je u oktobru 2020. godine usvojila Ekonomski i investicioni plan za Zapadni Balkan za period 2021-2027 vrijedan devet milijardi eura, s ciljem podsticanja dugoročnog ekonomskog oporavka regiona i usklađivanja regionalnih privreda sa privredom EU. U njemu je navedeno 10 vodećih investicionih inicijativa u ključnim oblastima za ekonomski razvoj, kao što su održiva transportna i energetska povezanost, zelena i digitalna transformacija, jačanje konkurentnosti privatnog sektora i podrška zdravstvu, obrazovanju i socijalnoj zaštiti, uključujući i stvaranje mogućnosti zapošljavanja mladih. Zapadnobalkanski investicioni okvir ostaje glavni instrument za dodjelu i operativno sprovođenje podrške EU, u saradnji sa međunarodnim finansijskim institucijama. Pored toga, EK je 8. novembra 2023. godine predstavila Plan rasta za Zapadni Balkan. U osnovi plana je da se kroz finansijsku podršku države korisnice podstaknu da u kratkom roku odblokiraju procese koji su do sada stagnirali, čime bi se, pametnom kombinacijom reformi i investicija, istovremeno postigao ekonomski rast i ubrzao proces pristupanja EU”, pojasnili su u ovom ministarstvu.
Kako navode EK je kroz Plan rasta za Zapadni Balkan predložila investicioni paket od šest milijardi eura, i to kroz obezbjeđivanje dvije milijarde u grantovima, a četiri milijarde u obliku povoljnih zajmova.
“Novac će biti isplaćen ako države korisnice sprovedu reforme, čime bi se djelimično otvorilo Jedinstveno tržište EU (JTEU) za države Zapadnog Balkana, što bi bilo uslovljeno napretkom u izgradnji Zajedničkog regionalnog tržišta kao i u temeljnim reformama. Prioritetne oblasti za integraciju u JTEU su: slobodni protok robe, slobodni protok usluga i radnika, pristup jedinstvenoj euro zoni, liberalizacija putnog saobraćaja, integrisana energetska tržišta, digitalno jedinstveno tržište i integracija u industrijski lanac nabavki”, navode iz MEP-a.
Na listi HE “Komarnica”, Jadransko-jonski gasovod, druga dionica auto-puta...
Na jedinstvenoj listi prioritetnih infrastrukturnih projekata koja je ažurirana 2021. godine nalazi se dalekovod Čevo -Pljevlja koji je dio projekta podmorskog kabla između Italije i Crne Gore, zatim hidroelektrana “Komarnica”, vjetroelektrana “Gvozd”, solarna elektrana na jezeru Slano, Jadransko-jonski gasovod...
Među projektima su ekološka rekonstrukcija Termoelektrane u Pljevljima sa toplofikacijom ovog grada, rekonstrukcija i modernízacija żeljezničke pruge Bar-Vrbnica-granica sa Republikom Srbijom, dionica auto-puta od Mateševa do Andrijevice, produbljivanje morskog dna i unapređivanje infrastrukture u Luci Bar, razvoj aerodroma Tivat i Podgorica, pojektovanje i izgradnja Regionalnog centra za čvrsti komunalni otpad, izgradnja postrojenja za preradu otpadnih guma na deponiji “Livade”...
Na listi su izgradnja Klinike za mentalno zdravlje KCCG, Opšte bolnice u Pljevljima, gradske bolnice u Podgorici, razvoj infrastrukture za širokopojasni pristup internetu...
Bonus video:
