Ako Ustavni sud Crne Gore proglasi protivustavnim član 3, stav 2, alineja 2, Zakona o porezu na nepokretnosti koji se odnose na oporezivanje objekata u izgradnji i drugih objekata, za crnogorske opštine bi nastupili veliki finansijski problemi koje većina od njih teško da bi mogle sanirati.
Ovo je zvanično rečeno “Vijestima” iz zajednice opštine Crne Gore.
Rješenjem Ustavnog suda Crne Gore od 25. decembra 2024. godine pokrenut je postupak za ocjenu ustavnosti čl. 3 st. 2 al. 2 Zakona o porezu na nepokretnosti u dijelu koji glasi: “objekti u izgradnji” i u dijelu koji glasi: “i drugi objekti”, a po inicijativi dvije advokatice iz Podgorice i Bara.
Inicijative je Ustavni sud spojio u jedinstven postupak jer se osporava ista odredba zakona.
Spornim članom je definisano da su predmet oporezivanja građevinski objekti u koje se računaju poslovni, stambeni, stambeno-poslovni, objekti u izgradnji, pomoćni, nepokretni privremeni objekti i drugi objekti.
“Postupak pred Ustavnim sudom je u toku, ali, ako bi se odredbe proglasile protivustavnim, opštine bi morale da obustave započete postupke naplate svih konačnih i pravosnažnih rješenja o porezu na nepokretnosti za objekte u izgradnji i druge objekte koja su donijeta na osnovu ove odredbe, a ne bi mogli da pokreću nove. To bi opštinama izazvalo ogromne probleme i finansijske izdatke, a takođe bi stvorilo mogućnost za pojedine advokatske kuće da, podnošenjem zahtjeva za izmjenu tih rješenja od opština opet naplate milionske iznose, kao što je to bilo u slučaju naplate troškova upravnog postupka i upravnog spora kada su, koristeći pravne praznine i neprilagođena zakonska rješenja u više poreskih zakona, greške u podacima kojima obiluje katastar nepokretnosti i centralni registar stanovništva ali i neograničene mogućnosti zloupotrebe prava iz slobodnog pristupa informacijama, podnosili tipske žalbe i tužbe i tako pustošili opštinske kase”, istakli su iz Zajednice opštine.
Nesporno je da se objekti u izgradnji moraju oporezovati u različitim fazama gradnje, pa bi eventualnim brisanjem ove obaveze opštine pretrpjele ogromnu štetu i, kako navode iz Zajednice opštine, dodatno, investitori bi imali mogućnost izigravanja zakona različitim tumačenjem fazne gradnje, prekoračenjem dozvole, promjenom investitora ili različitim mogućnostima knjiženja kao što su “investicije u toku” ili “roba na zalihama”, koju u praksi često koriste, čemu zakonodavac mora stati na put, u javnom interesu.
“Kako bi se to omogućilo, a spriječila nepopravljiva finansijska šteta za opštine i otvaranje puta za bogaćenje pojedinih advokatskih kuća, Zajednica opština apeluje da Skupština Crne Gore, koja jedina po zakonima to i može, u najkraćem roku podnese zahtjev Ustavnom sudu Crne Gore da, pravno rečeno, zastane sa postupkom ocjene ustavnosti, a da najveći zakonodavni organ, u roku koju utvrdi Ustavni sud, po hitnom postupku usvoji Predlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o porezu na nepokretnosti kojim bi se uočene neustavnosti ispravile, a problem riješio na jedini mogući legalan način, bez štete po opštine”, naveli su iz Zajednice opština.
Ustavni sud je u Rješenju kojim je pokrenuo postupak za ocjenu ustavnosti, utvrdio, kažu u Zajednici opština, da osporenom odredbom nije jasno regulisano kada nastaje poreska obaveza, da li u momentu prijave gradnje ili nakon upisa u katastar nepokretnosti, i da li se elementi za donošenje rješenja o porezu na neizgrađene objekte utvrđuju iz tehničke dokumentacije u Centralnom registru građenja koji sadrži te elemente.
“Takođe se zakonom moraju utvrditi kriterijumi za njihovo oporezivanje kao što su tržišna vrijednost, veličina, lokacija i kvalitet, odnosno ne može se prepustiti skupštinama opština da to same regulišu. Iako odredbe člana 13 stav 3, 4 i 5 ovog zakona regulišu navedena pitanja kao što su rok od kada se obračunava porez i to različito za fizička i pravna lica, kao i poslovne knjige na osnovu kojih se utvrđuje, navedene odredbe je potrebno precizirati i izjednačiti rok za fizička i pravna lica”, smatraju u Zajednici opština.
Sporno pitanje oporezivanja nelegalnih objekata
Iz Zajednice opština su kazali da je Ustavni sud doveo u pitanje i oporezivanje nelegalnih objekata u izgradnji - da li se oporezuju, u kom momentu i na osnovu čega se određuje njihova površina.
“Ova pitanja, iako djelimično regulisana odredbama člana 4 stav 4 Zakona, takođe u budućem predlogu treba dopuniti. “Drugi objekti” iz osporenog člana 3 stav 2 alineja 2 zakona, moraju se precizno regulisati zakonom jer je prepuštanje regulisanja ovog pitanja lokalnim odlukama suprotno ustavnoj odredbi da se porezi mogu uvoditi samo zakonom, i suprotno principu podjele vlasti. Zakonodavac, naime, ne može prenijeti ovlašćenje za uređivanje svih materijalno pravnih pitanja određenog poreza na organ lokalne samouprave jer time omogućava njihovu neprihvatljivu arbitrernost”, kazali su iz Zajednice opština.
Sekretarijat Zajednice će, kao vid podrške, za potrebe Ministarstva finansija i Skupštine Crne Gore, u kratkom roku pripremiti tekst predloga zahtjeva Ustavnom sudu da zastane sa postupkom i tekst Predloga zakona o izmjenama i dopunama Zakona o porezu na nepokretnosti.
Bonus video:
