Trošak prve dionice auto-puta od Smokovca do Mateševa do početka ove godine iznosio je 1,28 milijardi eura, saopštili su predstavnici Asocijacije za socijalnu pravdu (ASP).
„Ta cijena uključuje sve građevinske radove, četiri vrste nadzora, trošak eksproprijacije i kredita, kao i fiskalna oslobođenja, koja su se odnosila na oslobođeni PDV, carine, poreze i doprinose na zarade stranaca i povraćaj dijela akciza na gorivo“, kazali su iz ASP-a i dodali da se za par dana očekuje otvaranje ponuda za nastavak gradnje auto-puta.
Oni su precizirali da je trošak glavnih i naknadnih građevinskih radova iznosio 881,5 miliona, ali da nije poznato da li je zatvoreno pitanje garantnog depozita, koji je prije dvije godine bio preko 21 milion.
Garantni depozit, kako su naveli iz ASP-a, pripada izvođaču radova, odnosno kineskoj China Road and Bridge Corporation (CRBC).
„U naknadne radove računati su izdaci za napajanje strujom glavnog gradilišta, izgradnja petlje Smokovac, vodosnabdijevanje i kablovska kanalizacija, kao i trošak za izgradnju sistema snabdijevanja strujom dionice auto-puta i rekonstrukcija prilazne saobraćajnice ka Kolašinu“, navodi se u saopštenju.
Iz ASP-a su podsjetili da je ugovor sa CRBC zaključen 2014. godine za cijenu od 809 miliona eura, uz završetak radova za četiri godine. Ta cijena je kasnije korigovana na 801 milion eura, dok je finalizacija kasnila više od tri godine, pa je dionica počela da radi u julu 2022. godine.
Predstavnici ASP-a saopštili su da su četiri vrste nadzora koštale preko 30 miliona eura, a da su iz realizovali francusko-italijanski konzorcijum Ingerop Geodata, dvije državne ekspertske komisije, posebna jedinica za autoput pri državnoj kompaniji Monteput, kao i posebna implementaciona jedinica formirana pri Ministarstvu saobraćaja.
„Nadzori su se praktično preklapali i nepotrebno preplaćivali“, rekli su iz ASP-a i dodali da je za ekspropijaciju za prvu dionicu izdvojeno oko 22 miliona eura.
Oni su kazali da su do početka ove godine izdaci za kamate, obradu kredita i naknadu za nepovučena sredstva iznosili preko 80 miliona eura.
Ugovor o kreditu vrijednom 944 miliona USD zaključen je 2014. godine sa kineskom državom Exim bankom. Kredit je, zbog valutnog rizika, dva puta hedžovan.
Fiskalna oslobođenja iznosila su najmanje 266 miliona eura, a primijenjena su na osnovu lex specialis Zakona o autoputu Bar-Boljare. Tim zakonom su oslobođeni od plaćanja PDV-a proizvodi i usluge u vezi sa izgradnjom auto-puta, porezi i doprinosi na zarade stranaca angažovanih na gradnji dionice, zatim carine na robu, opremu i postrojenja.
„U odnosu na ukupnu sumu fiskalnih oslobođenja, preko 36 miliona su oslobođenja na zarade stranaca, koji su radili na projektu pve dionice. U isto vrijeme, kineska podružnica CRBC u Crnoj Gori je za period od 2015. do 2022. godine prikazala trošak zarada od 386,9 miliona eura. Tokom 2018. godine, kada je zabilježen najveći intenzitet izvođenja radova, prosječna zarada kod CRBC bila je 5,5 hiljada, dok je u zemlji iznosila 770 eura“, navodi se u saopštenju ASP-a.
Oni su dodali da su te godine zabilježene mjesečne zarade top menadžera i do 45 hiljada eura.
Zakonom o auto-putu predviđena su i oslobođenja od plaćanja koncesione naknade za tehničko građevinski kamen uzet sa lokacija izvođenja radova i ugrađen u dionicu.
„Taj iznos oslobođenja nije poznat i nikada zvanično nije saopšteno koliko je kubika tog kamena ugrađeno u dionicu“, kazali su iz ASP-a.
Oni su saopštili da će nakon prvih godina saobraćanja dionicom Smokovac-Mateševo, prihod od naplate putarine vjerovatno biti dovoljnni Monteputu samo da pokrije rashode za njeno redovno održavanje.
Bonus video:
