U punom zaletu, raširenih krila, otvorenih očiju i srca, okružen ljudima od kulture, umjetnosti i alternative, kako iz Podgorice i Crne Gore, tako i svijeta, krenuo je proteklog vikenda Festival internacionalnog alternativnog teatra FIAT u svoje jubilarno, 40. izdanje. Zapulsirala je i Podgorica, zaplesala i postala dio scenografije i režije, od Crnogorskog narodnog pozorišta, Kulturno-informativnog centra “Budo Tomović” do Kuslevove kuće, mjesta koje je godinama već neraskidivo vezano za FIAT.
Program je otvoren u petak veče plesnom predstavom “Pun mjesec” Jožefa Nađa u čijim djelima je publika FIAT-a i prethodnih godina imala priliku da uživa i spozna moć pokreta i istraživanja kroz ples. Čuveni koreograf s naših prostora, a koji živi i radi u Francuskoj, na FIAT je ove godine došao sa plesačima iz Afrike koji kroz koreografiju pričaju svoje, individualne, ali i priče koje se tiču svih nas, kako pojedinačno, kolektivno, tako i globalno. Svi oni zajedno vode prisutne u publici na put tradicije, samospoznaje i mistike života.
Govoreći za medije nakon predstave, Nađ je istakao da je osnovni cilj “Punog Mjeseca” upravo istraživanje, kako ritma i pokreta, tako i korijena, mitologije, rituala, ali i preispitivanje svega toga...
“Pun mjesec” koji je premijerno izveden na Moontpelier Dance Festivalu u junu prošle godine. Sedam plesača: Timothé Ballo, Abdel Kader Diop, Aipeur Fondou, Bi Jean Ronsand Irié, Jean Paul Menhansio, Sombewendin Marius Sawadago i Boukson Séré, kojima se na pozornici pridružuje i sami Nađ, na scenu donosi duh i dah iskonske umjetnosti, one koja stoji kao potreba i ekspresija, koja leži u čovjeku, obuzima ga i komunicira.
“Nađovo istraživanje porijekla muzike i njenog kontinuiteta dopunjeno je još jednim putem, još jednom teritorijom koju želi da istraži u ovom djelu: svijet crnačkog američkog džeza bluz i duhovne muzike i njegovih mutacija, sve do danas - muzičkog žanra koji su prisvojili bijelci i čija je plesna komponenta gotovo potpuno nestala. Krenuo je da upoznaje plesače sa ovom muzikom, koja im je bila strana, iako imaju korijene na afričkom kontinentu. Zajedno sa plesačima, počeo je da analizira oblike specifične za ovu muziku, izvlačeći njihov duh i misli i tražeći ples koji im odgovara. Fascinantno djelo ‘Pun mjesec’ implicitno odaje počast nekim eminentnim predstavnicima ovog pokreta: Čarlsu Mingusu, Sesilu Tejloru, Entoniju Brekstonu i Umjetničkom ansamblu Čikaga”, navodi se u opisu djela.
Druga noć 40. izdanja Festivala internacionalnog alternativnog teatra FIAT, takođe je protekla u znaku plesne predstave. Francuska trupa “La Compagnie In Vitro” izvela je plesni performans “Ti si moja sestra, soeur”, a u saradnji sa Teatroskopom i Francuskim institutom u Crnoj Gori. Režiju potpisuje Marine Mane, muziku Franky Gogo, a dizajn svjetla Lucien Valle. Tokom kratkog nastupa od tek nešto više od pola sata, publika je imala priliku da vidi dovoljno i doživi sve što je bila autorska vizija uobličena kroz različite forme, pokret i film.
“Inspirisana djelima Bell Hooks, Audre Lorde i Felwine Sarr, Marine Mane se odlučuje za novu dramaturgiju, oslobođenu konflikta, kako bi ponudila imaginarni svijet u kojem se odnosi pažljivo njeguju i osnažuju. Odlaskom od konfrontacionog odnosa prema drugome, ova predstava predlaže i pokazuje moćne, aktivne i egalitarne veze, tako da ljubav postaje odluka i praksa slobode. Od klasičnog teatra do savremene političke misli, konfrontacija, sukoba i njihovo rješavanje su suština onoga što oblikuje istoriju. Bilo u politici, ljubavi ili prijateljstvu, logika cilja u odnosu prema drugome narušava razmjenu. Što bi se desilo kad bi se ovaj obrazac preokrenuo? Kad odnos više ne bismo posmatrali kao zbir intenziteta, uspona i padova, kad više ne bismo tražili cilj, već ga njegovali radi samog odnosa?”, piše o predstavi.
Upravo je intimni čin i nagon pokreta, muzike i plesa, predstavljen tokom prve dvije večeri FIAT-a, iznjedrio brojna pitanja ali i crnogorskoj publici donio predstave kakve se (uglavnom) samo na ovom festivalu mogu vidjeti. FIAT traje do 14. septembra i donosi uzbudljiv i autentičan program i u nastavku.
Bonus video:
