Ućutkivanje univerziteta javlja se kao novi trend nadmoći vlasti, od Amerike do Tel Aviva, profesori kao i studenti bivaju uskraćeni osnovnog prava, da, dakle: iskažu mišljenje povodom aktuelnih stvari kako unutar, tako i na planu vođenja spoljnje politike.
Javnost zasigurno nije u dovoljnoj mjeri upoznata sa herojskim podvigom preko pedeset profesora koji su u Tel Avivu, ima tome više od pola godine, pokrenuli peticiju za prekid genocida u Gazi!
Je li ovo možda, što sada svjedočimo, u najavi ukidanje univerziteta? Ili: stvaranje studenta po mjeri vladajućeg modela vlasti? Uniformnost mišljenja? Generisanje generacija koje neće znati kako da artikulišu politički stav?
Uglavnom, bilo je mnogo polemika povodom Bolonjskog modela studiranja, posebno se problematizovao online način studiranja tokom epidemije covid-19, prisjetimo se, ovdje, izvanrednih redova Đorđo Agambena, koji piše: ‘Nema sumnje da su naši univerziteti dosegli tako visok stepen korupcije i ekspertske ignoracije da ih je praktično nemoguće oplakivati’ (Rekvijem za univerzitete).
Postojanje univerziteta nije moguće, naprosto, ne predstavlja ništa bez onoga što će Kant nazvati ‘javna upotreba uma.’ (Grci su nam u nasljeđe ostavili dužnost da mišljenje činimo javnim, uostalom, od njih smo naučili šta je i koliko predstavlja - institucija trga. Tu se se rodile i razvile rasprave koje su porodile ideju kakva je Evropa. Ona, prema tome, mora moći ostati zasnovana na suprostavljenim angažmanima, na problematizaciji političkog, bez toga, civilizacija (za)pada u varvarstvo.)
Polifonija polemosa, pretendovanje na istinu, strast za istraživanjem, to je, da kažemo, ukratko, život studiranja. Iz njega nužno proizlazi, jer se u njemu konstruktivno razvija, kritičko mišljenje. Međutim: otkako su se znanjâ striktno specijalizovala kao odgovor na potražnju tržišta, otada ona u potpunosti bivaju stavljena u službu reprodukcije kapitala.
Ilon Mask dijeli savjet prema kojem će, dakle, u budućnosti preživjeti dva zanimanja: biologija i autonomna kibernetika. Spajanja koje će realizovati ‘užičene mozgove’, misaonu interakciju preko digitalne platforme bez da se koristi govor koji, prema vlasniku korporacije Neuralink, samo opterećuje zbrkom.
Džudit Batler je nedavno pisala: ‘Ukidanje slobode javnog angažmana univerzitetskih profesora samo je jedan od primera cenzure pod pretnjom gubitka posla.’
U mnogim manjim zemljama koje još uvijek prolaze podugu fazu onog što se u javnosti nazvalo ‘porođajne muke demokratije’ (kojoj je potrebna intervencija carskog reza kojim bi se riješila divlja tranzicija), nemaju ono što je za svako društvo osnovno: akademsko mišljenje, a da isto nije naklonjeno trenutnoj vlasti pod neprestanim izgovorom da se tako čuva identitet, nekakva svijest o objedinjujućem biću kojem zajednica pripada.
Iz teksta Džudit Batler, između ostalog, doznajemo da su slobode u Americi sistemski ugrožene, profesori izvan nastavne učionice kao građani rizikuju ukoliko posegnu za promocijom slobode. Utoliko prije, više je nego važno bilo okupirati univerzitete, iz razloga što su univerziteti sve više okupirani od autokratskog načina upravljanja!
U totalitarnim sistema, ne može postojati Univerzitet, jer, Univerzitet koji postoji na temelju strogo ideološki kontrolisanog znanja to nije. Uza sve to, šta se uvijek već mora građanski kontrolisati? Ništa manje do sama metoda prenošenja znanja, koje bez otvorenih diskusija ne razvija slobodu u onome koji izučava i tim neprestanim postupkom biva oplemenjen.
Kad Arto kaže kako treba ‘nagovarati na život’, bićemo slobodni da u taj sveti zakon učitamo i ovo: slobodu kao otvorenost spram drugog. Bez tog transfera, u kojem se stvari transcendiraju na viši nivo, da li bi, primjera radi, Univerzitet Boston iznjedrio jednog Martina Lutera Kinga koji će tokom studija pomno izučavati Hegelovu filozofiju, da bi rezultat toga bilo utiranje njegovog revolucionarnog puta, što je danas, ipak, praktično nezamislivo, da crni čovjek pokrene pobunu protiv bjelačkog suprematizma, da napredak razumije kroz razvijanje pobune.
Zakon protiv univerziteta, represija protiv znanja - destruktivna dominacija moći koja djeluje bez ostatka, na moć znanja koje sve slabije ili gotovo pa više i ne preispituje dokle se dospjelo sa diseminacijom demokratije, obzirom da ju je, što nije teško uočljivo, u njenom sablasnom postojanju zabranjeno kritikovati. Sažetije: nema kritike demokratije jer nema demokratije što ponajviše odgovora vlastima koje se iza tog prividnog postojanja skrivaju!
Totalni napad na ‘hermeneutiku sumnje’, suzbijanje političkog polja pobune, nadalje, prekidanje pokušaja promjene postojeće paradigme, sve to spada u savremeno doba tehnodigitalizacije u kojem, već sad, u susjednoj nam državi za ministara dolazi AI, da bi se na takav eksperiment gledalo kao na napredak koji se mora slijediti. (U Njemačkoj je AI održala prvu propovijed u Crkvi, prenosi Glas Slobodne Evrope.)
Opet Batlerova: u Americi se, s jedne strane deaktivira demokratija, s druge se glasalo protiv nje (u šta ne možemo biti baš tako sigurni, obzirom na činjenicu da je tokom kampanje Kamala Haris obećala kako će čvrsto stajati uz Izrael u “ratu” u Gazi), dok se ostatak izuzeo iz demokratije.
Opasnost - bez onog helderinovog dodatka koje donosi spasonosno - jeste činjenica da sve više mladih ne pokazuje interesovanje za ono što aktuelizuje politika, a to omogućava istoj da sve manje zapravo bude politika. Apolitičnost je ta zahvaljući kojoj prljava politika upravlja našim sudbinama.
Zar ne bi univerziteti trebalo da - kvare omladinu? Naprotiv: oni prerastaju u nešto što bi se dalo nazvati - ideološkim inkubatorom za uzgajanje mozgova. Da, onih koji se potom ‘presađuju’ na Mrežu, gdje prestaje/nestaje svako mišljenje.
Treba razmisliti kuda, zapravo, vodi odvajanje npr. ekonomije od pitanja religije ili umjetnosti od politike, zato što je posljedica toga stvaranje striktno stručnog, recimo, operativnog mišljenja koje ukoliko nije probitačno, ispada iz igre. Potrebno je ova znanja približavati, episteme učiniti elastičnim, neophodno je destruisati doksu, ukazati/pokazati na prazninu koja obitava u srcu ideologije oko koje gravitiraju priče koje sebi pričamo o nama. (To je ono plemensko koje pronalazimo kod Radomira Konstantinovića.)
Pročitajmo, uostalom, šta je o univerzitetu na univerzitetu u formi predavanja saopštio Derida, dakle: ‘Ukoliko danas posvuda na svetu postoje univerziteti, oni su najčešće ustanovljeni na modelu evropskog modernog univerziteta. To potvrđuje izvesnu homogenost - uznemiravajuću i uznemirenu - između mondijalizacije i evropeizacije, ili onoga što doxa veruje da prepoznaje pod tim rečima’ (Bezuslovnost ili suverenitet: Univerzitet na granicama Evrope).
Ne samo da je riječ o homogenosti, o uznemiravajućoj činjenice širenja eurocentričnog, na idealističkoj kritici podignutog/zasnovanog znanja, nego je ta uznemirenost danas dostigla vrhunac u onome što će saopštiti Donald Tramp, a tiče se pobune na univerzitetima: ko se drzne to učiniti u Americi a da pritom nije Amerikanac, slijedi mu deportacija.
Bonus video:
