Sezonska topljenja leda od ugljen-dioskida, u blizini Marsovog sjevernog pola, oblikuju brazde u pješčanim dinama regiona, pokazala su nova istraživanja uz pomoć podataka sa Marsovog izviđačkog orbitera (MRO).
Ovo otapanje prvo počinje sa donje strane ledenog sloja, koja je u dodiru sa toplijim tlom
Ovo otkriće pokazuje da se površina crvene planete i danas mijenja, iako su Marsovi vulkani neaktivni, a tečna voda na površini odavno isparila, prenio je portal “Spejs”.
"To je nevjerovatan dinamički proces. Imali smo staru teoriju da je sva akcija na Marsu okončana prije više milijardi godina. Zahvaljujući MRO i njegovoj sposobnosti da prati promjene, ustanovljena je nova paradigma, a to je da na Marsu danas ima mnogo aktivnih procesa", navela je Kendis Hensen iz Instituta za planetarnu nauku u Tusonu, Arizona.
MRO je fotografisao dine kod sjevernog pola crvene planete, sa kamerom visoke rezolucije HiRise. Slike otkrivaju niz brazdi na dinama, a naučnici ističu da je ovaj fenomen podstaknut proljećnim otapanjem površinskog sloja zamrznutog ugljen-dioksida, poznatog i kao suvi led.
Prelazak u gasovito stanje
Ovo otapanje prvo počinje sa donje strane ledenog sloja, koja je u dodiru sa toplijim tlom, kažu naučnici. Suvi led iz čvrstog prelazi u gasovito stanje, a pritisak raste kako se stvara sve više i više gasa koji je zatočen. Na kraju, dolazi do pucanja leda i nešto ugljen-dioksid gasa se oslobađa, stvarajući privremene brazde na dinama dok šišteći izlazi kroz pukotine.
Takvi procesi uočeni su i kod južnog pola četvrte planete od Sunca
Gas koji izlazi takođe nosi i pijesak, koji formira tamne linije dok se prosipa po suvom ledu na dinama. Ti tamni “potoci” nestaju sa isparavanjem sezonskog leda, a vjetar izbriše većinu novooformljenih brazdi, dok sljedeće zime i proljeća ovaj proces ponovo ne uzme maha.
Ove brazde su umanjena verzija “rovova” koje je MRO snimio na drugoj, strmijoj dini, a koje su očigledno formirane na sličan način, kažu istraživači. Takvi procesi uočeni su i kod južnog pola četvrte planete od Sunca.
Naučnici su objavili tri nove studije na tu temu, koje su objavljene u žurnalu “Ikar” (Icarus). Sve su zasnovane na podacima sa MRO tokom tri Marsove godine (otprilike šest Zemaljskih). U njima je zabilježen niz promjena godišnjih doba na Marsu.
Galerija
Bonus video:
