Jedan od faktora koji direktnu utiču na organizovani kriminal i korupciju u Crnoj Gori je neprekidna vladavina Demokratske partije socijalista i Mila Đukanovića od 1991. godine, ocijenio je španski ekspert Emilio Sančez Uled u svom aprilskom izvještaju, koji je naručila Evropska komisija.
Specijalni tužilac za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije Katalonije kao faktore “specifične” za Crnu Goru naveo je i njen geografski položaj i veličinu, neformalnu ekonomiju, decentralizaciju lokalne samouprave i “primorsku zonu”.
Sančez je u analizi naveo da se zajedničke karakteristike postkomunističkih zemalja, a posebno balkanskih, poput “istorijskog nasljeđa jedva efikasne javne uprave na svim nivoima i otporne birokratije”, slabog sistema kontrole i ravnoteže, navodne korupcije u ključnim procesima privatizacije i velikih crnih tržišta, odnose i na Crnu Goru.
"Politička moć iste političke stranke tokom mnogo godina objektivno povećava rizik od korucije i ima tendenciju da smanji efikasnost sistema kontrole i ravnoteže. Ista politička stranka, direktna nasljednica Komunističke partije, na vlasti je dugi niz godina do sada, koju drži u stvari ista osoba, Milo Đukanović, koji je gotovo neprekidno na vlasti od 1991. godine, bilo kao premijer ili predsjednik republike”, konstatovao je Sančez, nabrajajući “specifične faktore u Crnoj Gori koji imaju direktan uticaj na pojave organizovanog kriminala i korupcije”.
On je podsjetio da su zadnji parlamentarni izbori održani 14. oktobra 2012. godine, što je dovelo do pobjede vladajuće Koalicije za evropsku Crnu Goru, koju čine DPS, LP i SDP, koja je osvojila 39 od 81 mjesta u parlamentu, a da je Đukanović u decembru 2012. godine započeo sedmi premijerski mandat.
Sančez u Izvještaju piše i o predsjedničkim izborima od od 7. aprila 2013. godine.
"Filip Vujanović, saveznik Mila Đukanovića, ponovo je izabran i počeo je njegov treći mandat. U februaru 2013. godine Ustavni sud je zvanično dozvolio kontroverznu kandidaturu Vujanovića za treći mandat. Opozicija je oštro protestvovala protiv izbornih rezultata i tvrdila da postoji navodna prevara u rezultatima”, piše u Sančezovom Izvještaju.
On tvrdi da “neformalna ekonomija i dalje predstavlja veliki dio cijele ekonomije i da se može naći široka upotreba gotovine u transakcijama i mnogi neformalni načini poslovanja”.
”Geografski položaj Crne Gore, između tržišta zapada i istoka, čini zemlju tranzitnom zonom za širok spektar crnog tržišta i kriminalne trgovine moćnih organizacija”, napisao je Sančez u Izvještaju, u koji su “Vijesti” imale uvid.
On navodi da je Ustavom Crne Gore pokrenut proces decentralizacije lokalnih uprava koje “u ovom trenutku izgleda imaju niske kapacitete da pravilno obavljaju svoje poslove”.
"Primorska zona Crne Gore predstavlja posebnu opasnost: kombinacija urbanog razvoja, turizma, investicija u nekretnine i velikog broja kazina ostavlja situaciju širom otvorenom za zloupotrebe”, napisao je Sančez.
Dio ekonomske elite isplivao nakon sumnjivih privatizacija
Mala veličina Crne Gore, tvrdi Sančez u svom izvještaju, dovodi do situacije u kojoj “mreže porodičnih i društvenih odnosa moraju da budu prisutne u svim sferama živora”.
“To daje relevantne efekte: socio-kulturna tradicija pokroviteljskih mreža. Mala elita postoji u kontekstu u kojem političke i ekonomske moći funkcionišu u blisko povezanim međusobnim odnosima. Dio ekonomske elite pojavio se nakon sumnjivih privatizacija ključnih industrija. Ovakva situacija dovodi do izuzetno visokog rizika od sukoba interesa i nepotrebnog političkog uticaja na javnu upravu na najvišem nivou”, piše u analizi Sančeza.
On smatra da “povišena i uporna stopa nezaposlenosti pruža idealno plodno tlo za nepotizam i klijentelizam”.
Bonus video:
