Korišćenjem prava na afirmativnu akciju Bošnjačka stranka (BS) i albanske stranke bi na lokalnim izborima u Podgorici mogle osvojiti mandate sa duplo manje glasova nego ostale liste. Ulaskom u podgorički parlament po povlašćenim uslovima, manjinske stranke bi došle u priliku da pomognu Demokratskoj partiji socijalista (DPS), sa kojom su do sada bio dio vlasti. Bošnjačka stranka već je najavila da će na izborima u Podgorici iskoristiti pravo na afirmativnu akciju iako je ranije nastupala u koaliciji sa DPS-om. To bi prema njihovim procjenama značilo da bi im za mandat trebalo 1.800 glasova, dok bi ostalim listama trebalo duplo više.
Predsjednik podgoričkog odbora Građanskog pokreta URA Luka Rakčević smatra da korišćenjem afirmativne akcije vladajuća koalicija u Podgorici pokušava da umanji razliku u odnosu na opoziciju.
“DPS u Podgorici ima oko osam hiljada glasova manje u odnosu na partije opozicije, pa je logično da će aktivirati sve poluge kako bi pokušali umanjiti tu nedostižnu razliku. Zbog toga je odluka BS-a o samostalnom nastupu očekivana, jer je riječ o starom i provjerenom satelitu DPS-a, dok je vrlo izvjesno pojavljivanje i drugih “nezavisnih” i “nepartijskih” lista, čiji će jedini cilj biti prosipanje opozicionih glasova i pomaganje DPS-u”, smatra Rakčević.
Zakon o izboru odbornika i poslanika propisuje da liste određenog manjinskog naroda, koje to naznače u u izbornoj prijavi, stiču pravo na učešće u raspodjeli mandata pojedinačno, ukoliko nijedna ne pređe cenzus. Odredba o afirmativnoj akciji na lokalnom nivou, uvrštena je u izborni zakon 2014. godine, glasovima poslanika DPS-a i Demokratskog fronta, iako je poslanik BS Kemal Đurišić od koalicionih partnera bezuspješno tražio tri godine ranije. To pravo Bošnjaci su prvi put iskoristili na februarskim izborima u Ulcinju, kada su zahvaljujući afirmativnoj akciji osvojili jedno odborničko mjesto u lokalnom parlamentu. Mandat su osvojili sa 343 glasova, dok, primjera radi, Demokrate nisu stekle parlamentarni status iako su imale isti broj glasova.
Portparol BS Sead Šahman ističe da je ta stranka bila kreator dijela izbornog zakona koji se odnosi na afirmativnu akciju na lokalnom nivou. BS će, kako je istakao, iskoristiti sve što je u zakonskim okvirima kako bi nastavila da autentično predstavlja bošnjački narod u Skupštini glavnog grada.
“U Ustavu Crne Gore je jasno propisano da manjinske nacionalne zajednice imaju pravo na afirmativnu akciju na državnom nivou i jedinicama lokalne samouprave u kojima čine značajan broj stanovnika”, kazao je Šahman.
Rakčević podsjeća da je Podgorica tradicionalno težak zadatak za DPS, koji ni na vrhuncu svoje snage i sa daleko jačim kadrovima nije mogao obezbijediti vlast u glavnom gradu. On je podsjetio da je 2010. godine opozicija osvojila više mjesta u Skupštini, ali su dva odbornika koalicije “Bolja Podgorica” preko noći postala dio DPS-ove većine.
“Ista stvar se dogodila i 2014. godine, kada je Socijaldemokratska partija (SDP) nakon oštre opozicione kampanje, na najvišim organima skoro jednoglasno odlučila da se vrati u naručje DPS-a. Iako je dobar dio tih ljudi ostao u SDP-u, nadamo se da im neće padati na pamet da u bilo kom sličnom scenariju opet žrtvuju opozicionu pobjedu”, ukazao je Rakčević.
Vujović: DPS i DF otvorili prostor za kalkulisanje
Član predsjedništva Socijaldemokratske partije (SDP) Ivan Vujović ističe da se afirmativnom akcijom na lokalnom nivou narušava temeljni ustavni koncept na kojem se zasniva građanska država.
“Te izmjene su usvojene dvotrećinskom većinom, najviše zahvaljujući glasovima DPS-a i DF-a, koji su tada svako iz svog političkog interesa podržali ovakvo rješenje. DPS i manjinske partije su imali kalkulaciju da dobiju jeftine mandate na lokalnom nivou i time obezbijede startnu prednost na izborima”, kazao je Vujović, ističući da je Front je u tome vidio šansu da promoviše svoj nacionalni koncept ustrojstva države, uvodeći na mala vrata diferencijaciju na većinski narod i nacionalne manjine “što je suprotno uređenju građanske Crne Gore”.
“Dakle jedni su željeli mandate, a drugi radili na realizaciji svog programa, i na ovom pitanju, kao i na mnogim drugim, našli su zajednički interes”, kazao je Vujović.
Za liste dovoljno 150 potpisa
Dok ostale partije za predaju lista moraju da prikupe potpise najmanje 0,8 odsto birača, manjinskim partijama je potrebno manje potpisa podrške.
“Za političke partije ili grupe birača koje predstavljaju manjinski narod ili manjinsku nacionalnu zajednicu, izborna lista za izbor odbornika može biti utvrđena ako je svojim potpisom podrži najmanje 150 birača”, navodi se u zakonu.
Galerija
Bonus video:
